; Ой шақыру» 1.Ауа райы дегеніміз не?
2.Климат деген не? Климаттың географиялық ендікпен қандай байланысы бар? 3.Климатқа мұхиттар мен теңіздердің әсері неден байқалады? 5. Ауа массасы деген не? Ауа массаларының қандай түрлері бар?
6. Континенттік климат пен теңіздік климаттың айырмасы неде?
7. Ауа мен тіршілік иесі арасындағы байланыс туралы не айтасың?
8. Ауа райын қалай болжайды? 9. Ауа райын зерттеу не үшін қажет? 10.Алдағы ашық, жазда ыстық, қыста аязды, ауа райының белгілері 11.Ауа райы бұзылар алдындағы белгілер
Климат дегеніміз не? Ол қандай климат құрушы факторларға тәуелді? Климаттың қалыптасуына географиялық ендік пен жер бедерінің ролі қандай?
Оқушыларға сұрақ қояды: Жер бетіндегі тіршілік үшін күннің қандай ролі бар? Күн радиациясы ұғымына анықтама беріп, өлшем бірлігін айтады: Радиация дегеніміз не?
Оқушылар Қазақстан климатына негізгі 3 фактор: күн радиациясы, атмосфера циркуляциясы, жердің төсеніш бетінің әсер етуінен қалыптасатынын анықтайды.
Күн радиациясы Қазақстандағы ашық және бұлтты күндердің таралу заңдылықтарына байланысты. Солтүстікте жылына орта есеппен 120 үдайы ашық күн болса, оңтүстікте 260 күн. Ашық күндер саны Қазақстанда Қырымның оңтүстік жағалауы мен Кавказдың Қара теңіз жағалауынан артық. Бұлтты күндер саны орта есеппен солтүстікте 60 күн болса, оңтүстікте (Балқаш маңында)-10-ақ күн.
Ауа райының көп жылдар бойы кайталанып отыратын белгілі бір типтерін климат деп атайтынын білесіңдер. Климаттың пайда болуы оның себептеріне байланысты.
Мүғалімнің сөзі: «Жаратылыстың құшағында, меуерт себілген көк шатырдың астында,хош иісті жасыл кілем үстінде, күнмен бірге күліп, түнмен бірге түнеріп, желмен бірге жүгіріп, алдыңдағы малымен бірге өріп, сары сайран далада тұрып өсетін қазақ баласының қиялы жүйрік, өткір, терең болуға тиісті» деп Мағжан Жұмабаев айтқандай ,еліміздің Тәуелсіздіктің туын желбіретіп, ертеңгі күні болашақта елімізді көркейтіп гүлдендіретін, білімдерің арқылы ,тұғырына орнықтыратын, Тәуелсіздік туын нық ұстайтын өздерің болатына сеніміз мол.
2) Қазақстан қандай климаттық белдеуде орналасқан? Қазақстан аумағының мұхиттардан алыс орналасуы оның климатына қалай әсер етеді? 1) Климат дегеніміз ауа райының көп жылдар бойы қайталанып отыратын типі. Ол жер бедерінің сипаты, мұхиттардың ықпалы, географиялық ендік, ауа массаларының қозғалысы және адам әрекетіне байланысты қалыптасады.
2) Қазақстан қоңыржай климаттық белдеуінің оңтүстігінде орналасқан. Қазақстанның 4 мұхиттан алшақ жатуы оның континенттік климатының басым болуына әкеледі.
Топтық жұмыс
1-тапсырма. Мәтінмен жұмыс. «Ақпараттық карточкалар» әдісі. (топтық жұмыс)
Тапсырма: Мәтінді оқи отырып «Қазақстанның климатын түзуші факторлар» тақырыбын оқып, әр топ оқушылары өз ойларын ортаға салады, тақырыпты талдайды.Мәтіннен қарсылас топ оқушыларына сұрақтар құрастырады.
