10 сынып
Сабақтың тақырыбы: электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты: Оқушылардың электр өрісі материяның ерекше түрі, оның қасиеттері туралы ұғымын қалыптастыру.
Дамытушылық мақсаты: Электр өрісін сипаттайтын шамалардың физикалық мағынасын түсініп, өзара байланысын сипаттайтын формулаларды ажырату.
Тәрбиелік мақсаты: Есеп шығаруда қойылатын талаптарды орындауға дағдылау.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Әңгіме, сұрақ-жауап, топтау.
Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер.
Сабақтың барысы:
І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу;
Оқушыларды түгендеу;
Сынып бөлмесінің тазалығын тексеру;
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);
Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. ДК. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау.
А) теориялық білімдерін тексеру.
Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.
ІІІ. ДК Білімді жан-жақты тексеру. /ІV. ДК. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.
Бүгінгі негізгі мақсатымыз оқулық бойынша радиобайланыс толқындармен танысамыз.
Кулон заңы вакуумде және диэлектрикте қалай тұжырымдалады?
V. ДК. Жаңа материалды меңгерту:
1. Электр өрісінің кернеулігі E = өлшем бірлігі немесе
А) E = – вакуумде нүктелік зарядтан r-қашықтықтағы
E = – диэлектрикте нүктенің кернеулігі.
Ә) E =
- зарядталған жазық өткізгіштің электр өрісінің кернеулігі.
Электр өрісі кернеулігініңағыны деген ұғым ендіреміз N = EnS = берілген бет элементінен қанша күш сызықтарының өтетінін көрсететін шама. N - тұйық беттен өтетін электр өрісі кернеулік векторының ағыны сол бет ішіндегі толық зарядқа пропорционал. Бұл Гаусс теоремасы деп аталады.
Біртекті электр өрісінде электр күштерінің жұмысы жолдың пішініне тәуелсіз а) тұйықталған жүйеде A=0; ә) Электр өрісі күштерінің жұмысы A = W2 – W1 – потенциалдық энергияның айырымына тең.
Потенциалдық өріс жұмысы жолдың пішініне тәуелсіз өріс.
– өріс нүктесінің потенциалы. A = g (φ1 – φ2) = gU; U – электрлік кернеу. өлшем бірілігі 1B =.
Өріс кернеуі мен кернеулік арасындағы байланыс U = Ed; ;
VI. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын қабылдаудағы оқушы түсінігін тексеру.
Дайындық сұрақтарын талдау.
Оқушылардың жаңа сабақты меңгерудегі білім-білік дағдысының қалыптасуын бағалау.
VIІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын бекіту немесе дағдыландыру жұмыстарын жүргізу.
Материалды топтау.
φ =
Электр өрісі
W = Edg N
Есептер шығару.
Қ.Ж. (9)
Жауабы:
Берілгені: Шешуі:
g1 = 9 * 10 -6 Кл х-бірінші зарядтан кернеулігі 0-ге тең нүктеге дейінгі аралық
g
2 = 9 * 10
-6 Кл Е
1 + Е
2 = 0-есептің шарты. Суперпозиция принципін пайдаланып
r = 8 см
, осыдан
Жауабы: х = 6 см
Т/к х-?
VIII. ДК. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: