Сабақтың тақырыбы: Трапеция Сабақтың мақсаты: Жаңа сабақты түсіндіру. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын

2. Ауа райын болжау

ІІ кезең «Білім шыңына жету»

1. Белес

2. Шатқал

3. Тік жартас

4. Шыңға шығу

І. «Экспедициаға дайындық»

1) «Жолға не алу керек?» бағытында оқушылар жол сөмкелеріне қажетті құрал сайман жинақтау керек. Ол үшін өтілген материалдар бойынша сұрақтар қойылады.

а) Планиметрияның негізгі ұғымдары?

ә) Бұрышты өлшейтін құрал ?

б) Кесіндіні өлшейтін құрал ?

в) Бұрыш дегенімізне?

а) Төртбұрыштың ішкі бұрыштың қосындысын неше градус?

ә) Қандай төртбұрышты параллелограмм деп атайды?

б) Дөңес төртбұрыш дегеніміз не?

в) Диагонал дегеніміз не?

г) Паралелограмның диагоналдарының қасиеті?

д) Тік төртбұрыштың диагоналдарының қасиеті?

ІІ. «Білім шыңына жету»

«Тау белестері мойытпасын өзіңді , жеңе білер азамат бол төзімді»-деген тілекпен шыңға жету үшін өтетін келесі кедергіміз «Белес» екенін айтып , енді «Трапеция» сөз жұмбағын шешу керектігін түсіндіремін.

1) Барлық бұрыштары тік болатын параллелограмм. (Тіктөртбұрыш)

2) Барлық қабығалары тең параллелограмм. (Ромб)

3) Барлық қабығалары тең тік төртбұрыш. (Квадрат)

4) Тікбұрышты үшбұрыштың үлкен қабығасы. (Гипотенуза)

5) Бұрыштың бір қабырғасын тең кесінділерге бөлсе, екінші қабырғасын да кесінділерге бөледі. (Фалес)

6) Шеңберді салатын құрал қалай аталады? (Циркуль)

7) Қарама қарсы төбелерін қосатын кесінді. (Диогональ)

Жаңа сабақ

Анықтама. Екі қабырғасы ғана параллель болатын дөңес төртбұрыш трапеция деп аталады.

Трпецияның параллель қабырғалары табандары, ал параллель емес қабырғалары бүйір қабырғалары деп аталады. 10, а-суретте АВСD трапециясы бейнеленген.

АВ!!DC болғандықтан, АВ мен DC трапецияның табандары, АD мен ВC бүйір қабырғалары болып табылады.

Бүйір қабырғалары тең трапеция теңбүйірлі трапеция

деп аталады (10,ә-сурет). Егер трапецияның бір бұрышы 90 – қа тең болса, онда ол тікбұрышты трпеция деп аталады. 10,б-суретте тікбұрышты KDEF трапециясы бейнеленген. Трапецияның төбесінен табанына түсірілген перпендикуляр оның биіктігі деп аталады. DK ! АВ, DK кесідісі D төбесінен АВ табанына түсірілген биіктік болып тұр (11, а – суреті).

Қарсы жатқан төбелерін қосатын кесінді трапецияның диагоналі деп аталады. АВСD трапециясының диагоналдары АС, ВD кесінділері (11, ә-сурет).

Осыдан кейін «Тауды биік деме сен, талаптансаң шығарсың» деген тілекпен ендігі өтетін кедергіміз «Шатқал» екенін айтып өтемін.

Ендігі кезекте сендерді «Тік жартас» күтіп тұр.Одан өту үшін сендердің бүгінгі алған білімдеріңе сүйенеміз. «Әркімнің өзі шығар биігі бар» - деген тілекпен келесі өтетін кедергіміз «Тік жартас». Одан өту үшін мына берілген тарсырмалаларды орындау керек.