Сабақтың түрі Аралас. Сабақтың әдісі Түсіндіру, сұрақ жауап. Көрнекілігі Слайдтар Сабақтың барысы
жүктеу/скачать 47,43 Kb.
|
темы жылумен аспаздыкMicrosoft Word (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Термостатирлеу
| Шала қуыру – жекеленген өнімдерді 1200С жоғары емес температурада маймен не майсыз қуыру процесі. Шала қуыруға туралған (ұсақталынып) пияз, сәбіз, тамырсабақтар, саңыруқұлақтар, томаттық ұнтақ ұлпасы және ұн жатады. Оларды қуырма қабықшасы пайда болатындай аз мөлшердегі майда (өнім массасының 15 – 20%- 3) қуырады.
Термостатирлеу дегеніміз – үлестіруге не тұтыну орнына дайын тағамды жеткізу кезінде асты белгілі температурада ұстау. Жаңа сабақты бекіту Жылумен өндеудің маңызы қандай ? Жылумен өңдеудің неше түрі бар ? Термостатирлеу дегеніміз... Үйге тапсырма Дәрісті оқу. Сорпалар мен көжелер дайындау. ЗТЖ Бірінші тағам - адамның толық тамақтануының негізгі құрам бөлігі. Онда тамақтың сіңімділігін арттыруға қажетті асқазан сөлін бөлуге жағдай жасайтын белсенділігі жоғары заттар шоғырланған.Бірінші тағам сұйық және қою бөліктен тұрады. Сұйық бөлігі сорпа, піспе су, сүт, квас болып келсе, қою бөлігі көкөніс, жарма, жұмыркеспе, т.б. болады. Бірінші тағамның шамамен тең жартысы сұйықтықтан тұрады. Оған көжелер мен әр түрлі сорпалар жатады. Енді көжелер мен сорпаларды дайындау технологиясымен танысайық.Сорпа дайындау-бұл етті, сүйекті, құсты, балықты суда пісіру кезінде алынған піспе суы. Сорпа пісіау үшін әр түрлі сорпатекшелерін пайдалануға болады. Ол үшін көжені суда тұз қоспай пісіреді, ал текшелерді алдын ала аз мөлшердегіыстық суда ерітеді де , берер алдында 15-20 мин бұрын дайын көжеге қосады. Бір сыбаға көжеге (500 г) 2 текше (8 г) жұмсалады. Тәуіліктік тамақтану құрамын ағзаның күнделікті энергетикалық шығынына, оның қажеттілігіне байланысты құру керек. Тәуіліктік тамақтандырудың құндылығы ағзаның қажеттілігіне сәйкес келіуі. Ағзаның жалпы Негізгі энергиялық шығын алмасуы барлық ішкі ағзаны және ағзаның бұлшық ет жұмысын психологиялық тыныштықта 12-16 сағаттан соң 18-20c температурада қалыпты жағдайда ұстап тұра алады. Зат алмасу ағза иесінің жынысына, жасына тәуелді болады. Ер адамда зат алмасу әйелдерден гөрі 10-15есе көп, егде адамдарда төмен. Қосымша зат алмасу енергияның жұмсауымен белгілі бір жұмыс түрін анықтайды. Ағзаның энергетикалық шығыны килориямен есептеледі. Тағамның құрамы, азық-түліктің калориялығы арнайы арнайы кестенмен белгіленген. Тағам құрамындағы калорияны ағзаның физологиялық қажеттілігіне сай құру қажет. Тағам құрамының калориялығына қарамастан, тағам мөлшері оны қабылдаған кезде асқазанды қанағаттандырып, тойымжылық сезімін тудыру керек. Тоқшылық сезімі асқазандағы тағамның ыдырау ұзақтығына байланысты болады. Ең алдымен көмірсулары, одан кейін ақуыздар, ең соңынан майлар ыдырайды. Қортылған тағамнан кейін тоқшылық сезімі, ұсақталған немесе жангшлған тағамддарға қарағанда ұзаққа созылады. Асқазанды қатты тітіркендіруші,асқазан сөлін еріксіз бөледі.Кез-келген диета тағамның мынадай ерекшелігін негізге ала отырып құрылыуы керек: 1.Калориялығы мен химиялық құрамы. 2.Тағамның физикалық қасиеттерін. 3.Рұқсат етілген тағамдар жеткілікті көлемде кіргізіледі. 4.Тамақтандыру тәртібі. Тағамның ерекше өңделген түрі. "Тамақтану статусы" - дегеніміз адамның бұрынғы және нақты тамақтануынан туындағын организмнің физикалық және психологиялық-физиологиялық жағдайы. Ол организмнің клиникалық, соматометриялық, метаболитикалық, функционалдық және де басқа көрсеткіштермен, денсаулық және жұмыс қабілеті деңгейімен сипатталады және тамақ компоненттері сапасын және организмнің энергиялық қажеттілігімен тамақтанудың сәйкестілігі тұрғысында бағаланады. Тамақтану статусын қалыптастыру үздіксіз және динамикалық процесс болып есептеледі, себебі, ол ананың жатырында басталып, бүкіл өмір бойы үзілмейді. Өсуі және дамуы кезінде организмнің қажеттілігіне сәйкес тамақтану жағдайына тағам статусының қалыптасуы генотиппен жүргізіледі. Дегенмен тұқым қуалау бағдарламасының таратылуы тек қана тамақтанудың толық құндылығы организмге қажетті энергияға қатысты емес, ол адамның фило және онтогенездің ерекшеліктеріне байланысты. Тамақтану статусының көрсеткіштерін бағалау стандартты мөлшерімен салыстыру арқылы жүргізіледі. Олар осындай контигенттер үшін олардың жасын, жынысын, денсаулық жағдайын, тіршілік пайымын, адамдарға әсер ететін сыртқы орта жағдайын және экстремалды жағдайларды ескере отырып белгіленеді. Интегралды бағалау негізінде тамақтану статусы мөлшерлі, жеткіліксіз немесе артық болып үш түрде бағаланады. 2.Ет сорпа,құс еті сорпасы. Мөлшерлі тамақтану статусы - дені сау адамның жасы мен жынысына сәйкес келетін, оның тіршілігіне, жаңарып отыруына және қоршаған ортаға бейімделуіне жақсы мүмкіндіктер туғызатын, адам денесінің генетикалық тұрғыдан морфологиялық және заттық құрамына сәйкес болатын біркелкі тамақтануды көрсетеді. Жеткіліксіз тамақтану статусы - ашығудың толық немесе өлшемді түрлерінде немесе организмге қажетті жекелеген тамақ түрлерінің тамақ құрамында жетіспеушілігіне байланысты пайда болады. Өзгерістерден кейінгі организмнің жағдайын көрсетеді. Мұндай жағдайда адамның табиғи көрсеткіштері, функционалдық жағдайы және бейімделуімен мүмкіншіліктері, жұмыс істеу қабілеті және денсаулық жағдайы нашарлайды. Артық тамақтану статусы - тамақ түрлерін немесе тамақтың жекелеген құрамды бөліктерін организм қажеттілігінен жоғары көлемде қабылдағанда пайда болып дамиды. Халықтың тамақтануын зерттеу жұмыстары Халықтың тамақтануын зерттеу жұмыстары тамақтанудың физиологиялық нормаларына сай, үйлесімді ету мақсатында жүрігізіледі. Тамақтануды зерттеуде келесі сұрақтар анықталады: Тұтынылатын азық-түлік сипаты мен тамақтың әртүрлілігі; Тамақтану режимі; Азықтың химиялық құрамы мен биологиялық құндылығы; Азық түлікті тұтыну мен тамақ дайындайдағы ұлттық ерекшеліктер. Салқын тағамдар мен дәмтатымдар. Салаттар және винегреттер Салқын тағамды үстел, яғни, ыстық емес, салқын түрде ұсынылатын тағамдар бірінші ұсыныс болып табылады және оның құрамына, азық-түліктердің құрамы мен дайындалу қағидалары бойынша, ең алуан түрлі, ең әртекті тамақтар кіреді. Тағамдар шикі азық-түліктерден де тұруы мүмкін (көкөністер, жеміс-жидектер, тек жуылып кесілмеген шөптер), ұзақ және күрделі өңдеуден өткен азық-түліктерден, соның бірнеше қыздырылған,күйдірілген, ысталған, пісірілген,бірақ салқын түрде ұсынылатынтағамдардан тұрады. Салқын үстел тағамдарына, бірнеше азықтүліктерден тұратын - бутербродтан бастап салатқа дейінгі құрамдастырылған тағамдар мен өнімдер кіреді.Орыстың ұлттық ас үйінде бұл тағамдардың түрі басқаша - тіскебасарлардеп аталады. Оларды біріктіретін нышандары кішкене басқаша және одантереңірек. Тіскебасар -тамақтануды бастайтын алғашқы кезең. Орыс тіскебасар үстелі, өз бетімен крестьяндық ретінде қалыптаспаған. Орыс халқы негізгі деп ыстық тамақты есептеп үйренген, сол себепті, XVII -XVIII ғ. танымал бола бастаған тіскебасарлардың (ақсүйектер үстелінің негізінде), құрамына көп ретте қорытылуы жеңіл немесе тәбет қоздыратын азық- түліктер кірген. Олар негізгі тамақ болып есептелмейді, тек қана оны ішуге кіріспе ретінде қолданылған. Тек қана XVIII ғ. бастап Ресейдегі тіскебасар үстел етті және сүтті азық-түліктермен толыға бастады (ірімшіктер, шұжықтар, ветчина), ал сарый май так қана XIX ғ. пайда болды; сол кезде тұздалған - пісірлген балықтан жасалған тіскебасар үстелі балықтан жасалған ыстамалармен толықты (балықтың жон еті, шоқыр, шемая, майшабақтар). XX ғ. болуы мүмкін барлық консервілер пайда болды, олар тіпті бұрынғы тіскебасарларды ысыра бастады. Дәл осы салқын үстелдің қоюлығы мен майлылығы оны түрлі көкөністермен толықтыру қажеттілігін тудырды. Осылайша, XIXғ. соңында - XX ғ. соңында көкөністерді ашытуменқатар, орыстың тіскебасар үстеліне винегреттер, ал одан кейін жасыл салаттар келіп қосылады, осы уақытқа дейін тек қана екінші қуырылған тағамдарға ғана ұсынылған.Замануи салаттар — бұл керемет хош иістердің, жарқын дәм мен түстердіңкөркем бірігуі. Біздің түсінігіміздегі салат — бұл шала-шарпы тез дайындалатын жинақы тағам. Салат деп тек қана өсімдіктенжасалған тағам түсіндірілген, оның үстіне тек қана шикі жасалы жарыпақты көкөністерден және бақша шөптерінен дайындалатын тағамдар жатқан, оларды тіпті XX ғ. дейін салат өсімдіктері деп атаған.Негізгі бөлім1БутербродтарБутербродтарды жасау мүмкіндіктері іс жүзінде шектелмейді. Егер оларды дайындауда сары май және майға бай өнімдерді: майонезі және кілегейі бар салаттарды, майлы балық өнімдерін, котлеттер немесе қуырдақты пайдаланса олар өте калориялы болуы мүмкін. Майсыз еттермен, байлық өнімдерімен, жұмыртқа және ірімшікпен ақуызға бай бутербродтарды дайындауға болады.Төмен калориялы бутербродтарды алу үшін нанға май жағу қажет емес. Шикі көкөністерден жасалған салаттар, жаңа піскен жасыл салат немесесаумалдық, қызанақ, қияр, майсыз сүзбе және ірімшік, маринадталған көкөністер мен жемістер. Бұл бутербродтарда жақсы дәмдік қасиеттері және сулы болады.Бутербродтар классификациясыБутербродтарды құрғақ печеньелерден дайындауға болады. Жұмсақ қара бидай ұны немесе бидай нанын, ол сыртқы жағынан қытырлақ болатындай етіп екі жағынан қуыруға болады, ал ішінен— жұмсақ болуы керек.Бутерброд жасау өнімдері маусымға сәйкес таңдалады. Бір бутерброд үшін дәміне сай келетін өнімдер қолданылады. Бутерброд бірнеше түрге бөлінеді. Ашық бутербродтар, жабық бутербродтар, күрделі жабық бутербродттар.Ашық бутербродтар. Қарапайым ашық бутербродтарды нанның бір бөлігіне салынатын өнімнің бір түрімен дайындалады. Бидай немесе қара бидай ұны ұзындығы 10 ... 12 см, қалыңдығы 1,0 - 1,5 см, салмағы 40 ... 50 грамм болатындай етіп турайды.Бір түрдегі өнімдерді нанды бірақ жабатындай етіп кеседі.Күрделі ашық бутербродтарды екі немесе одан да көп дәмі бойынша сәйкес келетін өнімдерден дайындалады. Ет және балық гастрономиясын бір уақытта пайдаланылмайды.Шұжықты сыртсыз келесі ретпен кеседі: қалың батондарды — бір немесе жарты бөліктен көлденең, ал жұқа батондарды — қиғаш, бутербродқа 2 ... 3 бөліктен. Дайындалған сан ет, төс ет, кеуде, және де қайнатылған және қуырылған ет тағамдарын 3 ... 4 мм қалыңдықта майлы қабаттарды бөліп, көлденең жалпақ жұқа бөліктерге кеседі.Қайнатылған шұжықпен, ірімшікпен және тұздалған балық өнімдерменжасалған бутербродтарды сары маймен жіберуге болады. Бұл ретте майды нанға тегіс қабатпен жағады.Қайнатылған бекіре балығының бөліктерін қабығынсыз бөліктерге 3 ... 4 мм. қалыңдықта кеседі. Тұздалған балықты (ақсеркені, кетаны) құйрығынан бастап бір-екі бөліктен бутербродқа қабықсыз кеседі. Нанға сары май жағады және оған майданраушан (күлтені) қояды.Майшабақты екі немесе үш бөліккебутербродқа кеседі. Оның айналасына шағын сақинаға кесілген жасыл пияз салынады.Шабақты, теңіз балығын және басқа дәмдеп тұздалған майда балықтарды қиғаш бойынша қояды, екі жағынақайнатылған жұмыртқа қойылады.Түйірлі және кета уылдырығын нанға төбешікпен салады. Уылдырықтың шеттеріне ақжелек шөптері мен жасыл сарымсақ және майдан раушан салынады.Түйірсіз уылдырықты шаршы, тікбұрышты және басқа нысандарға бөлінеді, егер ол қатты болса; уылдырықты ағаштан немесе мәрмәрдан жасалған тақтада езеді, оның үстіне нан бөліктерін салады, оны шет жағынан кесіп тастайды және уылдырықты тақтадан алады. Жоғарғы жағына май мен майдан раушанды майдалап туралған жасыл пиязды салуғаболады.Ашық бутербродтар джем, тосап, ірімшік, паштет, консервіленген балықтысары маймен дайындайды, оларды нанға біркелкі қабатта жағады немесе оны негізгі өнімнің жағына орналастырып, маймен әзірлейді.мұндай бутербродтарды майсыз жіберуге болады.Қара бидай нанында бутербродтарды майлы өнімдерден (шпик, төстік, кеуде, балқыған ірімшік), сондай-ақ айқын дәм мен иіс өнімдерінен (майшабақ, шабақ) бутербродтарды дайындау ұсынылады.Сары майды тазартады және горфирленген немесе тегіс бетті әр түрлі геометриялық формадағы бөліктерге кесіледі.Ашық бутербродтар үшін бидай ұны немесе қара бидай ұшы, сонымен қатар олардың қоспаларын қолданады.Нанның нормасын 30 г-нан 20 г -ға азайтуға немесе 1 порцияға 40 г-ға дейін көбейтуге болады, сонымен тағамның шығымы өзгереді.Нанды 1,0 ... 1,5 см қалыңдықта тілімдерге турайды. Оған жұқа негізгі өнім бөліктерін (ет, шұжық, ірімшік,ақсерке) нанның барлық бетін жауатындай қылып салады. Күрделі ашық бутербродтар үшін екі (одан да көп) дәм бойынша сәйкес келетін өнім түрлері қолданылады, мысалы ақсеркемен және уылдырықпен бутербродтар.Бутербродтарды ірімшікпен және басқа өнімдермен дайындау кезінде майды нанға тегіс қабатпен жағады. Уылдырықпен, шабақ, майшабақ, джем, тосаппен бутербродтарды негізгі өнімнен бүйір жағынан орналастырып, маймен әзірлеуге болады.Қуырылған және басқа ет өнімдерімен бутербродтарды ет бөлігінің ортасына қоятын шикі көкөністерден жасалған салаттармен дайындауға болады (10 ... 20г).Бутербродтарға гарнир ретінде 5 ... 10 г массалы қияр, қызанақ кесіндісін (сонымен сәйкесінше шығым ұлғаяды) қалдыруға рұқсат етіледі.Бутербродтарды шығымға дейін 30 ... 40 мин-тан кем емес дайындау керек, себебі сақтау кезінде сыртқы көрінісі мен дәмі тез нашарлайды.Ашық бутербродтарды салатпен, саумалдықпен, ақжелек пен аскөк сабағымен, қызанақ, жаңа піскен немесе тұздалған қияр, редис тілімдерімен, жаңа піскен немесе маринадталған тәтті бұрыш бөліктерімен безендіруге болады. Суық тағамдар үлкен тобына картоп салаттар мен винагреттар жатады. Пісірілген картоптан шикізат, қышқыл, тұздалған және пісірілген көкөністерді қосатын салаттардың кең ассортиментін дайындайды. Оларға мыналар жатады: маринадталған қияр мен қырыққабат тұздалған және маринадталған саңырауқұлақ, алма және балдыркөк тұздалған қияр мен майшабақ салат «Жаз», картоп. салаттар құрамы мыналарды қамтиды: пісірілген қызылшаны сәбіз бен картоп, пияз шикі, Бұқтырылған капуста немесе тұздықтары. Барлық осы өнімдер кесектерге немесе текшелерге кесіліп, араласады. Дәмдеуіш қосылған картоп салаттар және Vinaigrettes өсімдік майы, сірке суын, тұз және бұрыш немесе ингредиенттер Pas өсімдік майы. Пісірілген көкөністерден жасалған салаттар мен винагрететтерді дайындаудың екі негізгі технологиялық схемасы бар. жуу, тамақ пісіріп, салқындату, компоненттер мен толтыру араластыру, кесу, тазалау төмендегідей: Бірінші жағдайда, көкөніс өңдеу салынды. Екінші - жуу, тазалау, жуу, кесу, дайындау, салқындату, компоненттерді араластыру және байыту. минералды тұздар, қант және суда еритін витаминдер malopronitsaema қабығы қайнатылған бірінші схема және картоп түйнектерінің, айтуынша. Бұл жылу өңдеу кезінде олардың шығындарын азайтуға көмектеседі.Осылайша, тазаланбаған және тазартылған сәбізді («Ленинградская» сұрыпты) дайындау кезінде кальцийдің шығыны тиісінше тиісінше 11,4 және 28,3%, сәйкесінше калий 23,6 және 43,0, фосфор 6,3 және 15,3%; бірінші жағдайда ісік элементтерінің жоғалуы іс жүзінде жоқ, ал екінші жағдайда: мыс - 45,6%, марганец - 33,8, мырыш - 35,8 және кобальт - 33,2%. Дегенмен, пісірілген көкөністерден жасалған салаттардың дәстүрлі схемасы екі маңызды кемшіліктерге ие: қайнатылған көкөністерді тазалау механизацияланбайды және қолмен жасалады, бұл қайталама микробтық ластануға әкеледі. Осылайша, зерттеулер көрсеткендей, қолмен тазалаудан кейін пісірілген көкөністердегі микроорганизмдердің саны 20-дан 30 есе артады. Сондықтан жаңа технологияда талассыз артықшылықтар бар, бұл жаппай сұранысқа арналған көкөніс салаттарын дайындау процесін механикаландыруға мүмкіндік береді. Бұл жағдайда пиллингті кесілген көкөністердің термиялық өңдеуі кезінде қоректік заттарды жоғалтуды пісіруді суды қосып, бумен пісіру арқылы айтарлықтай азайтуға болады. Салыстырмалы түрде су мөлшері көкөністің массасының 25-30% ғана құрайды, сондықтан диффузияға байланысты еритін заттардың жоғалуы азаяды, жылыну жылдамдығы артады, сондықтан С дәрумені мен басқа термолабилдік заттардың жоғалуы төмендейді. Тұрақты көкөністерді буға пісіргенде тіпті аз жоғалту.Осылайша, pripuskaniya және бу (қысым 0,2 атм) кесілген қызылша залалдарды пісірген кезде тиісінше болып табылады: Cu - 20,0 және 8,7%, марганец - 3,23 және 36,9, мырыш - 31,8, және 17,6 , кальций - 21,2 және 8,3% және т.б.. Pripuskanii кезінде қоректік заттардың айтарлықтай бөлігі олардың сұйықтыққа өтуіне байланысты жоғалады. Бұл сұйықтықтың көлемі кішкентай болғандықтан, оны сірке суы сіңірді дайындау үшін қолдануға болады, осылайша еритін заттардың жоғалуын одан әрі азайтады. Тұздалған көкөністерді қабылдау көкөніс салаттарын аз мөлшерде тікелей асханаларда жасау кезінде қолайлы. Орталықтандырылған өндіріспен бумен пісіру және шұлуды қолдануға болады. Осы мақсатта механикаландырылған өндірістік желілер құрылды. төмендегідей осы желілерінде көкөніс өнімдерін қайта өңдеу болып табылады: картоп, сәбіз, қызылша, жуып тазалап, текшелеп және бу немесе pripuskayut бар дайындалған, содан кейін тез салқын; пияз тазартылады, кесіледі және ыстық маринацияға ұшырайды; маринадталған қияр кесіледі және тұздықтар тұздықтан бөлінеді және қажет болған жағдайда қосымша бөлшектеледі. Барлық осы процестер механикалық үздіксіз ағын желілерінде жүргізіледі. Содан кейін дайындалған көкөністер араластырғыштарға жіберіледі.Алынған қоспаны (салаттар, Vinaigrettes) буып-түйілген және экспедиция жіберді. Line екі жұмыс режимі қамтамасыз етеді: дайын-тәжірибелі салаттар мен Vinaigrettes өндіретін және көкөніс салаттар үшін жартылай фабрикаттар өндірісі. Картоп салаты. Піскен суық картоп кесілген, тұз және бұрыш себілген туралған жасыл пияз, қосылған, салат (өсімдік майы) құйып, араластырады. Салат салат табақтарына салынып, көкөністермен безендірілген. Vinaigrettes. жұқа тілімдерге кесіп Пісірілген картоп, қызылша және сәбіз. Туралған маринадталған тұзақтар да кесілген. Жасыл және пияз жарылған. Бөдененің қырыққабаты сұрыпталған, сығылған. Қияр өсімдік майының бір бөлігіне толы. мұнай, сірке суын, тұз, бұрыш, қыша тәжірибелі, содан кейін аралас көкөністер. Жазда, салат піскен қызанақ, жасыл салат қосу және ашытылған қырыққабат маринадталған қызылшаны ауыстыруға болады. Сіз ұсақталған тұздалған саңырауқұлақ, балық (бұқтырылған балық тілімдерін қосып, жоғарғы туралы тілімдерін салып), майшабақ (майшабақ етінің бір бөлігі жоғарғы орналастырылған) (пісірілген немесе қуырылған ет бөліктерін қосу) ет бар, папоротников, кальмары, теңіз қырыққабат қосылған винегр дайындауға болады. Ұлттық тағамдар ҰЛТТЫҚ ТАҒАМ ТҮРЛЕРІН БІЛІП ЖҮРЕЙІК! Қазақ халқының дәстүрлі тағамдану жүйесі қоршаған экологиялық жүйемен және шаруашылығымен тығыз байланысты болды. Сондықтан қазақтың әрбір дәстүрлі тағамы денсаулыққа қажетті құндылық бола отырып, пайдасының зор екенін білеміз. Бұл ғылыми тұрғыдан да әлдеқашан дәлелденіп қойған. Қазақ халқының өмірінде ет тағамдары ең басты орынды иеленеді. Бұл тағам түрлерінің емдік, тұрмыстық қасиеттері бар. Назарларыңызға ұлттық тағамның түрлері мен дайындалу әдісін ұсынамыз. Бауырсақ - шай, қымыз, шұбат ішкенде дастарқанға салады. Бауырсақты жоғары немесе бірінші сортты бидай ұнынан пісіреді. Оны қамырды ашытып та ашытпай да дайындауға болады. Салма - ұннан дайындалатын тамақ түрі. Салманың аты әр жерде әртүрлі: салма, кеспе, жайма, шелпек, нарын, үзбе т.б. Салманы сорпаға, не суға қатты етіп қамырдан дайындайды. Дәмді болуы үшін оның қамырына бір-екі жұмыртқа салған жөн. Қамырды оқтаумен жұқалап жайып, одан соң пышақпен жіңішкелеп кесіп, не болмаса қолмен үзіп, қайнап тұрған сорпаға пісіріледі. Қаттама нан. Май, жұмыртқа, сүт құйып, қатты етіп иленген қамырды жұқалап жайып, жайманың бетіне май жағады, оны оқтауға орап, пышақпен бірнеше етіп бөліп, әр бөлікті қайтадан жаяды. Бөлшектелген нан қазанда қыздырылған майға пісіріледі. Таба нан - табаға пісірілген нан. Тандыр нан - тандырға пісірген нан. Талқан - қуырылған бидайдан, арпадан, жүгеріден ұнтақтап дайындалады. Ерте кезде талқан дайындаудың екі тәсілі болған. Бірі - қол диірменге тарту, екіншісі - келіге түю. Талқан аса дәмді әрі құнарлы тамақ. Оны майға, кілегейге, қаймаққа араластырып жеуге де, шайға салуға да болады. Жент (қоспа) - қыста қатпайтын, жазда бұзылмайтын өте дәмді тағам. Жент былғау шеберлікті талап етеді. Ақталған тарыны келіге түйіп (немесе диірменге салып) ұнтақтайды. Оған құмшекер, ұнтақталған ірімшік салып араластырады. Содан соң, қазанға жылқының майын құйып ысытып, жаңағы араластырған тары мен ірімшікті салып, оттың болмашы табында араластырады. Жент майды бойына сіңірген соң, ыдысқа салынып, салқын жерге қойылады. Айран - ұйытылған сүт. Оны қаймағы алынған сүттен де, қаймағы алынбаған сүттен де ұйытуға болады. Ол үшін сүтті 5-10 минут қайнатып, қанжылым қалыпқа түскенше суытады. Содан соң ұйытқы (ашытқы) қосып араластырады да, ыдысты жақсылап бүркеп тастайды. Ол 1-2 сағат аралығында ұйып болады. Ұйыған айран ашып кетпеуі үшін оны бетін ашып салқын жерге қояды. Айранды сусын ретінде, тағам ретінде де пайдалануға болады. Қатық сиырдың, қойдың, ешкінің қаймағы алынбаған сүтінен ұйытып әзірленеді. Қатық піскен сүттен де ұйытылады. Қатық ұйыту үшін жылы сүтке ұйытқы құйып, ыдыстың бетін жауып, күн түспейтін жылы жерге 2-3 сағаттай қояды. Қаймағы алынбаған сүттен ұйытылған қатықтың бетіне қалың қаймақ тұрады. Ал кілегейі алынбаған шикі сүттен ұйытылған қатықтың бетіне қалың кілегей жиналады. Шалап көбіне жаз айларында шөл басатын бірден-бір пайдалы сусын. Шалап дайындау үшін алдымен айран немесе шұбатты үлкен ыдысқа құйып алады да үстіне су қосады. Сөйтіп қасықпен жақсылап араластырады. Бір литр айран немесе бір литр шұбатқа бір литр су қосу керек. Шалап түйе сүтінен ашытылады. Бұл әрі сусын, әрі тағам. Қымыз - биенің сүтінен дайындалатын денсаулыққа шипалы әрі жұғымды сусын. Қымыз қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан дәмінің бірі. Сары қымыз дертке шипа, денеге күш. Қымыз негізінен жылқы терісінен тігіліп, әбден - тобылғы түтінінің ысы сіңген сабада не болмаса ағаш күбіде ашытылады. Қымыздың ашытқысы «Қор» деп аталады. Дәкеге түйген қорды сабаға не күбіге салып, оның үстіне бір шелектей жаңа сауған салқын саумалды құйып, ыдыстың сыртын жылылап орап тастайды. Қор езіліп саумалға тегіс тарағанда саумалдың дәмі қышқылданады. Сөйтіп, жаңа қор жасалады. Жаңа қордың үстіне салқындатылған (әйтпесе қымыз ірімтектініп кетеді) саумалды құйып, әр жолы саумал құйылған сайын піспекпен жарты сағаттай пісіп араластырып отырады. Қаймақ - сиырдың, қойдың, ешкінің пісірілген сүтінің бетіне жиналатын маңызы (майлы құрамы). Пісірілген сүтті бетін ашып салқын жерге қойса, сүт салқындаған сайын оның бетіне қабыршақтанып қаймақ жиналады. Қаймақ қалыңдығы сүттің құнарлығына (нәріне) байланысты. Сонымен бірге сүттің пісірілуіне де байланысты болады. Құрт - малдың сүтінен дайындалатын ұзақ уақыт сақтауға арналған тағам. Сабаға сүтті жинап, сүт ашығаннан кейін піседі, сүт іркітке айланып, майы бетіне қалқып шығады. Майын бөлек алып тұздап қарынға салады да, іркітті қазанға суы сарқылғанша қайнатады. Құрт қайнап жатқан кезде қазанның түбін, ернеуін қырып, әлсін-әлсін араластырып отырады. Құрт қайнап, әбден қоюланған соң, қапқа құйып, керегенің басына немесе ашаға іліп, сары суын ағызады. Құрт қапта бір тәулік тұрған соң, суы әбден сарқылып, құрғайды. Бұдан кейін құртты қаптан алып, сықпалап бөліп, шиге, тақтаға қолмен сықпалап өреге жайып кептіреді. Содан кейін құртты кептіру үшін әр түрлі формаға келтіреді. Сары май - сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен алынады. Сары май ірі қараның не серкенің терісінен тігілген саба, торсықта не болмаса ағаш күбіде дайындалады. Шикі сүттен ұйытатын айранды, қатықты, кейде іріген сүт пен шикі сүттің өзін сабаға не күбіге құйып, әбден толған кезде піседі. Іркітің пісуі жеткен кезде май ыдырап бөлек шығады. Бірден екі үш қабат мәрліге салып, бүктейді де қолмен сығымдап майды сүзеді. Сүзгіден тазарып шыққан майды суық суға салып, іркітінен арылтып, тоңазытады. Сонан кейін жайпақ ыдысқа салып, қолмен мытып, алақанмен шапалақтап суын шығарады. Содан кейін тұздап, ыдысқа салады. Уыз - жаңа төлдеген малдың желініне жиналатын қою сүт. Уыз «сары уыз», «ақ уыз» деп екіге бөлінеді. Сары уыз әрі қою, әрі желім сияқты жабысқақ болады. Ақ уыздың өңі сары уызға қарағанда ақшыл, әрі сұйықтау келеді. Сары уызды төлдің өзіне емізіп, ақ уызды сауып алып пайдаланады. Ірімшік - сиырдың, қойдың, ешкінің сүтінен қайнатып әзірленетін сүт тағамы. Ірімшік - ақ ірімшік, кызыл ірімшік деп екіге бөлінеді. Ақ ірімшікті дайындау үшін ыдысқа құйылған шикі сүттің үстіне азырақ айран құйып, сүтті ірітеді. Одан соң іріген сүтті отқа қойып қайнатады. Ірімшіктің сары суы бөлінген кезде оны шыптаға сүзеді. Ақ ірімшікке сары май, қаймақ, кілегей сияқты майлы тағамдарды қосса дәмді әрі құнарлы ас болады. Ақ ірімшікті шыптаға орап сүзіп алғаннан кейін жұқалап тіліп, өреге жайып кептіреді. Қызыл ірімшікті дайындағанда қазанға құйылған жылы сүтке мәйек немесе үлкен қойдың ұлтабарына уыз толтырып кептірген ұйытқы салып, сүттің бетін қымтап жауып қояды. Жарты сағат тұрғанда сүт ұйып дірілдеп тұрады. Содан кейін мәйекті сүттен алып, қазан астына от жағып қайнатады. Қайнай бере бауыр сияқты дірілдеп тұрған ұйыған сүтті «қылыш» деп аталатын арнаулы ағашпен шақпақтап тіледі. Ірімшіктің өңі біртіндеп қызара береді. Реңі қан қызыл түске еніп, сары суы қойылған кезде қазанды оттан түсіріп салқындатады да, одан соң шыптаға салып сүзеді. Сүзілген қызыл ірімшік бір-біріне жабыспай жеке-жеке бытырап тұрады. Қызыл ірімшікті де өреге жайып кептіреді. Оның аса жағымды өзіндік дәмі болады. Қазақша ет (бесбармақ, бешбармақ) асқанда ең алдымен жіліктеп бұзылған етті адам санына қарай мөлшерлейді. Тойға немесе қонақ асыға көбінесе қой сойылады. Асуға дайындалған етті жуып-шайып тазалап, қазанға салады да, ет батып тұратындай етіп суық су құяды. Содан кейін қазанды қатты жанған отқа қойып, сарқылдатып қайнатады, бетіне шыққан қанды көбігін алып тастап, шамалап тұз, 1 бас пияз салып отын басады да, 1-1,5 сағат ет әбден піскенше шымырлатып қайнатады. Ет әбден піскен соң табаққа сорпасынан бөлек қотарып алып, тартылған табақтың санына қарай мөлшерлеп тұздық әзірлейді. Нарын - піскен ет пен қамырды ұсақтап турап, әбден араластырғаннан кейін, үстіне тұздық құйып берілетін тағам. Қазы - жылқы етінің кәделі мүшелердің бірі. Ол жылқының қабырғалары мен белдемелерінің етегіне жиналатын аса шұрайлы, майлы ет. Қазы жасау үшін екі бұғана қабырға, екі тілше қабырғадан басқа қабырғалар алынады. Қазыны ішекке тығады. Әр қос қабырғалардың ішкі жағындағы шеміршегін кесіп тастайды. Ішекке тығу үшін қабырғалардың арасын ажыратып тіліп, әр қабырғаға май мен етін тең етіп бөледі. Қазыны ішекке тығар алдында тұздап, 2-3 тәулік тұзын бойына сіңіріп қояды. Содан кейін 1-2 сағат суық суға салады. Содан кейін ішекке тығып, екі басын біріктіріп байлайды. Содан соң сырыққа немесе керілген жіпке 8-10 сағат іліп, жел қақтырады. Қарта - жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі. Жылқы сойғанда ең алдымен қартаны ішіндегісінен босатып, айналдырады да, салқын суға жуып тазалайды. Қартаны дәміне келтіру үшін тұздайды, бұрыш сеуіп, пияз турап қосады. Бұдан соң ыстап сүрлеуге арналған қартаны бойына тұзын сіңіріп, салқын жерге (1-2 градус) 1-2 күн қояды. Қартаны 12-18 сағат бойы түтінге ыстайды. Содан кейін 12-15 градус температурада 2-3 күн сақтап кептіреді. Қартаны пісіру үшін салқын суға жуып, қазандағы жылы суға салып, отты баяулатып әбден піскенше 1,5-2 сағат қайнатады. Қартаны асқан етке қосып береді. Жал - жылқы етінің ең кәделі мүшелерінің бірі. Ол жылқының шоқтығы мен ауыз омыртқасының арасында, мойын омыртқаны ұстап тұратын желкемен жымдаса бітеді. Жылқы сойғанда терісі сыпырылғаннан кейін жалдың өзін мойын омыртқадан сылып (желкені қоспай) алады. Жал шоқтыққа тақау ұшы жуан болып, екінші ұшына қарай біртіндеп жіңішкере береді. Семіз жылқыны халық «Жалы құлағынан асады» деп дәріптейді. Жалдың жуан бөлігінің арасын екі елідей, жіңішкі бөлігі - үш елідей етіп жартылай кертеді де, майда тұз себеді. Соғымға сойған жылқының жалын арша ағашқа іліп, ыстап 1-2 сағат сүрлейді. Жая - жылқы етінің аса кәделі мүшелерінің бірі. Жылқының терісін сыпырып алғаннан кейін жаяның етін тұтастай бөлек сылып алады. Содан кейін оны қалыңдығы 10 см етіп, жұмырлап тіледі. Содан соң оны тұзы сіңуі үшін 1-2 сағат қойып қояды да, түтінге ұстап, 14-18 сағат бойы ыстайды. Сорпа. Ет желінген соң сорпаны әкеледі. Сорпа деп қазақ ұғымында малдың, аңның, балықтың, құстың қайнатып пісірілген етінің суға шыққан сөлін, маңызын айтады, яғни еттің ең күшті нәрі. Ең дәмді сорпа сиыр етінің сорпасы, содан кейінгі орынды қой және ешкі етінің сорпасы алады. Жас жылқы мен сиырдың, сондай-ақ, қойдың сорпасы өте дәмді болады. Шұжық жасайтын етті тұздап, бұрыш сеуіп салқын жерге 1-2 күн сақтайды. Шұжық жасауға сан, қол, жон еттерін алады, мойын еті жарамайды. Содан кейін майды да, етті де ұсақтап тұрап, қара бұрыш, сарымсақ қосып, бәрін араластырады. Бір жылқының ішегінен шұжық дайындау үшін 5 кг ет, 5 кг іш май, 10 г қара бұрыш, 50г сарымсақ салады. Барлығын туралған ет пен майға араластырып, содан кейін ішекке салып толтырады. Ішектің екі ұшын істіктеп түйрейді де, жіппен біріктіріп байлайды. Дайындалған шұжықты сырыққа немесе керілген жіпке араларын бір-бірінен алшақтау етіп іліп, 10-12 градус температурада 3-4 күн ұстап дегдітеді. Содан кейін түтінге 12-18 сағат ыстайды. Құйрық-бауырды су 30-35 градус жылығанда қазанға құйрық майын салып, отты баяу жағып, 15 минуттай қайнатады. Содан кейін бауыр салып, тұз, бұрыш, пияз қосып әбден піскенше қайнатады. Піскен құйрық-бауырды табаққа салып алып, суытады. Бұдан кейін бауырды жұқалап турап, оның үстіне, құйрық майын тұрап салады және дәміне келтіру үшін дөңгелектеп туралған пияз, бұрыш салған тұздық құяды. Құйрық-бауырды асқан еттен бөлек береді. Қолданылған материалдарға міндетті түрде www.bmtv.kz сайтына гиперсілтеме берілуі тиіс. Ескерту! Кез келген материалды көшіру және жариялау үшін, https://elana.kz/ сайтына сілтеме орналастырыңыз! Емдік диеталық тағамдар «Емдік және диеталық тамақтану» тақырыбында дәріс. 1 дәріс - КІРІСПЕ 1 Дұрыс тамақтану туралы классикалық түсінік 2 Тағамдардың негізгі компоненттері және олардың қызметтері 3 Азық-түлік тағамдарының топтары I «Қартайғаннан ешкім өлмейді, аурулардан өледі». Сол уақытта аурулар-дың көп бөлігі дұрыс тамақтанбаудан (аурулардың 90%) және олардың 80% диета ұстау арқылы емделеді. Бірақ дұрыс тамақтануға көбінесе бұрыннан қалыптасқан дәстүрлер кедергі болады (біздің ата-бабаларымыз солай тұған), бірақ олардың өмір сүру уақыты бізге қарағанда қысқа және олардың тұрған қоршаған ортасы қазіргіге қараған-да экологиялық таза, жұмыстары ырғақты және қысқа болып, күйзелу күйлері де аз болған. Өзімізді аурулардан сақтап, қалай ұзақ өмір сүруге болады? Бұл сұрақтарға жауап - дұрыс тамақтану. Классикалық тамақтанудың негізі болып мына 4 принцип табылады: 1 рационның энергетик-қ құндылығы=организмнің энергетикалық шығыны; 2 Тағам құрамы организмнің физио-ялық қажеттіліктеріне жауап беруі тиіс; 3 Қолданылатын тағамдар әр түрлі болуы керек; 4 Уақытылы тамақтану және оларды құрыс қолдану. Әр адамға тамақтану оның жасы, жынысы, жұмысы, белсенділігі мен же-ке ерекшеліктерімен, яғни физиологиялық негізделген болу керек, басқаша айт-қанда, мұндай тамақтану организмнің өмір сүруін, ақыл-ой және физикалық жұмысын, зат алмасуын, қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларына тұрақты болуын қамтамасыз етуі керек. Бұның барлығы ұзақ өмір сүруге әкеледі. Күнде әрбір адам 70-ке жуық ингредиенттерді қолданылуы тиіс (амин қышқылдары, органикалық және май қышқылдары, витаминдер, минералдар, және т.б.) Олардың көбісі организммен синтезделеді, ал қалғандары синтездел-мейтіндіктен организмге күнделікті рационмен түсуі керек. Рацион құрамында-ғы ингредиенттер қатынасы адамның өмірінің кезеңдеріне сәйкес өзгереді. Егер олар тым көп немесе аз болса, зат алмасу бұзылып, ішкі органдардың ауруларына, патологияға, әкеліп соғады. II Тағамның негізгі компоненттері ақуыздар, майлар, көмірсулар, витамин-дер, минералдар және су (барлығы 6 компонент) болып табылады. Өкінішке орай, табиғатта құрамында адамға қажетті барлық нәрлі заттар болатын тағамдар жоқ (алғашқы айлардағы ана сүтінен басқа). Сондықтан адам бір-бірін толықтыратын өсімдік және жануар текті тағамдарды қолданылуы керек. Бұндай тамақтану рационалды деп аталады (барлығы жеткілікті және артық ештеңе жоқ). Егер адам нәрлі заттардың қатынасы дұрыс тағамдарды қолданса, бұл тамақтану - үйлесті-рілген (сбалансированное). Оңтайлы қатынасы мынадай: Ақуыздар Майлар Көмірсулар 1 1,2 4 12% 33% 55% 4,5 ккал 9 ккал 4 ккал Ақуыздар қатынасы (ауыстырылатын және ауыстырылмайтын амин қыш-қылдар) - 50=50 болу керек. Бұл өнім - сүт. III Бірінші топ - жарма және нан өнімдері (бидай, жүгері, тары, сұлы, қара-құмық, күріш, қарабидай), олар организмді энергиямен, ақуыздармен, витамин-дермен қамтамасыз етеді. Астық тұқымдастары - күрделі көмірсулардың көзі - майларға қарағанда калориясыз энергия береді, құрамында жай қанттар жоқ, олар ташықтар мен В және Е витаминдеріне бай. Бірақ дәнді өңдегенде витаминдердің 80% кебекке кетеді. Мысалы, сұлы қауызы нәрлі заттарды сақтау арқылы дайындалады (бумен өңдеу, содан соғып жұқарту). Басқаша айтқанда, кебекті нан, ақ күріштің орнына қоңыр күріш, сонымен қатар, тары, қарақұмық пайдалы, ботқа немесе йогуртке кебек салып жегенде іш қату болмайды, адам беті де тазарады. Бірақ тек астық тұқымдарын қолдана беруге болмайды, өйткені олардың құрамында толыққұнды ақуыздар (ауыстырылмайтын амин қышқылдар) көп емес. Тәтті ботқалар әлсіз қайнатып, буда пісіргенде пайда болады. Олар көле-мінде 3-4 есе үлкейеді және жарма қаншалықты аз тазартылса, соншалықты оның пісуі ұзағырақ болады. Екінші топ - көкөністер мен жеміс-жидектер. Олардың құрамында жасұ-нық, витаминдер, көмірсулар бар. Олардың барлығы пайдалы. 100 г пісірілген брокколи 1 күндік С витаминінің мөлшерін, жартылай А витаминінің мөлшерін және 10% темір береді, барлығы 23 ккал.; 100 г көк шөп (10 ккал) А және С витаминдерінің нормасын, 2% Са, 10% темір және 30% фоли қышқылымен қамтамасыз етеді. Көкөністер обырдан (рак) сақтап, қан құрамындағы холесте-рин мөлшерін азайтады. а) көкөністерді алдын-ала кеспеу (А және С витамин-рі жарықта бұзылады); б) қайнатпай буға пісіру керек, ал егер суда қайнатса, онда су мөлшері минималды болу керек; в) қайнаған суға салу керек, жартылай дайындалғанға дейін қайнату, пі-сіргеннен кейінгі су пайдалы; г) күнбағыс майында ыстық табада қуыру; д) дайын көкөністерді бірден тамаққа қолдану. Жемістер - тәтті және төмен калориялы болғандықтан өте тартымды. Фрук-тоза және крахмал, витамин және минералдар - жемістердің байлығы. С витамин-ніне бай - цитрустар; калийге алмұрт, шабдалы, апельсин, банан бай; темірге таң-қурай, құлпынай, кептірілген өрік, кара өрік, құрма бай. Көкөністерге қарағанда жемістер сақтағанда витаминдерді аз жоғалтады. Алманы қабығынан тазартпау, пісірмеу керек. Кептірілген жемістерді суға малады (күкіртпен өңдеу). Үшінші топ - сүт және сүт өнімдері. Басты байлығы - ақуыздар, А, Д вита-миндері, барлық минералдар. Тез қорытылады, организмді 2/3 калциймен қамта-масыз етеді. Кейбір адамдарда лактоза болмағандықтан сүт нашар қорыты-лады. Бұл кезде қышқыл сүт өнімдерін қолданған жөн, бірақ, сүзбе (творог) (150г) және ірімшік (100 г) көп өолданбау керек. Төртінші топ - ет, балық, жұмыртқа, саңырауқұлақ, бұршақ дәнділер. Бұл ақуыз, темір, мырыш, фосфор, калий және мыс, В тобы витаминдерінің көзі. Бірақ жүрек аурулары мен зат алмасуды бұзатын жануар майлары мен холестерин пайдасыз. Егер адамда мынадай ауруы болса, онда соя, бұршақ, саңырауқұлақтар-ды қолданған жөн. Майлы ет қолдануды азайту керек ( бұзау еті, терісі алынған құс еті жақсы). Терісі алынған тауықтың төс етінде майлы бифштекске қарағанда ақуыз көбірек, және тек 10% май және жарты калорий. Бірақ холестерині еттікі-мен бірдей, сондықтан адамда холестерин көп болса, порцияне 2 есе азайту керек. А) жас етті, барлық майды кесіп тастап, майсыз май жағу. Б) торда қуырған немесе суда қайнатқан жақсы (май кетеді). Бұршақ дәнділер - ақуызға бай, май мен холестерині жоқ, темір, мырыш, мыс, талшықтарға бай. Қорытылмайтын талшықтары көп болғандықтан, аштық сезімді ұзаққа келтірмейді. Жуу, суға батыру, пісіру (1-3 сағат) - 1:3 (бұршақ дәнділер: су) Қайнаған су, 2 минут қайнату, 1 сағат тұндыру, суынан бөліп (ерімейтін қанттар кебеді). Теңіз өнімдері - ақуыз, минерал, В витаминдер көзі. Құрамында майлар аз және пайдалы май (полиқаныққан). Балық адам салмағы көп болғанда, күйзеліс кездерінде, физикалық еңбек кезінде пайдалы; тромбтардың жиналмауына көмектеседі. Теңіз өнімдері - қалқанша безі үшін йод, А, Д витаминдері көзі. Балықты аптасына 1 рет жеп тұру керек. Балықты қуырады, бұқтырады, суға және буға пісіреді. Тез дайындайды (әр 2,5 см - 10 минут). Макарон және көкөністермен бірге жақсы келеді. Бесінші топ - май мен тәттілер. Майлар майда еритін А, Д, Е витаминдері-нің көзі, тері, шаштың жақсаруына әсер етеді. Қаныққан майлар - холестерин ( балауыз тәрізді зат). Бүйрек холестеринді синтездейтіндіктен (егер рационмен 30 % май түссе), холестеринді тағамдарды пайдаланбаған жөн, одан да өсімдік майын пайдалану. Рафинадталған май мен маргарин - ең жаман майлар. Қуырылған дәндерден алынған май - нашар. Май 1 айдан кейін қартаяды. Сусындар - таза су (күніне 2-3 л қолдану). Таңертең 1 стақан, кешке ұйықтар алдында, күні бойы тамақ жеуге жарты сағат бұрын 1 стақан су ішу. Газдалған, фильтрленген, хлорланған су зиянды. Қарақат, таңқурай, шие, қарлыған, жөке гүлдері, жалбыз, жұпаргүл, жаужапырақ жапырақтарынан дайындалатын шайлар. Қайнағаннан кейін 20 минут тұндыру. Кофе - ынталандырушы, сондықтан дәрілік заттарға жатқызылуы керек. Кофены ішетін адамдардың денсаулығы нашар болады. Катты шай - кофе сияқты. Минералды су - емдік зат, тек асханалық сулар (нарзан, боржоми), яғни минералды су дәрігер таңдауымен қолданылуы керек. Сүт - тағам. Жеміс шырындары - тағам мен сусындардын ортасында жүреді ( тамақтануға 1 сағат бұрын немесе 2 сағат кейін). Көкөніс шырындарын тамақтануға 20 минут қалғанда ішу керек. Газдалған сусындар (фанта, кола т.б.) зиянды. Нанды квас - жақсы сусын емес. Тәтті тағамдар Тәтті тағамдар — бұл дегеніңіз, сіздің таңғы асыңызға береке енгізуші. Тәтті басталған таң сізге керемет көңіл күй сыйлар еді, отбасыңыздағы қуанышты дастархан куәсі болар еді. Үй жағдайында дайындалған торт — Сіздің отбасыңызға деген Сүйіспеншілігіңіз бен Махаббатыңызды паш етуші. Өз қолыңызбен жасалғандықтан мейіріміңіз араласа жүрер еді. Эклер — қайнатпалы қамырдан пісірілетін ішіне крем салынған дәмділер. Құрамы:Су - 1 стакан (200 мл.)ұн - 1 стакан (130 г.)сары май - 100 г.Жұмыртқа - 3 данаТұз - 0,5 шай қасықҚою қайнатылған қантты сүт (вареная сгущенка) - 1 банка (қажетінше)Дайындалуы:Ыдысқа суды құйып отқа қоясыз. Майды және тұзды қосасыз. Бәрі қайнаған кезде ұнды салып, түйнектер пайда болмауы үшін үнемі араластыра отырасыз. Өте баяу отта араластырып 1-3 минуттай ұстайсыз. Джем қосылған үгілмелі пирог Дайындалуы ұзақ болса да, сіздің алтын уақытыңызды ақтайтын бұл мәзірдің дастарханыңыздан орын алуға толық құқы бар. Қайталанбас дәмге ие пирогты дайындауға асығыңыз! :)Құрамы:- 2 дана жұмыртқа- 4 стақан ұн- 200 гр маргарин/сары май- 1 стақан қант- ванилин, қопсытқыш- джем/тосапДайындалуы:Маргаринді жәй отта ерітіп, оған қант пен жұмыртқаны қосамыз. Барлығын жақсылап араластырып, үстіне ұнды елеп саламыз. Қопсытқыш пен ванилинді де ұнмен бірге қосқан жөн. Түрлі түсті кекс Құрамы:Ұн - 1 стаканМаргарин немесе сары май - 125 г.Секер - 1 стаканЖұмыртқа — 3 данаӨсімдік майы - 2 ас қасықҚопсытқыш - 1 шай қасықМак — ¼ стаканКакос жоңқасы - ¼ стаканКакао - 1 ас қасық Дайындалуы:Жұмыртқаның ақ уызы мен сары уызын бөліп алыңыз. Маргарин мен жұмырқаның сары уызын жақсылап араластырып, ұнмен араласқан қопсытқышты және өсімдік майын қосып араластыруды жалғастырыңыз. Ал жұмыртқаның ақ уызын секермен аппақ көбік тәрізді болғанша миксермен соғып алыңыз да (жұмыртқаңыздың ыдысын төңкергенде түспейтіндей соғылуы керек), жаңа дайындап қойған қоспаңызға салып, ұқыпты бір қалыппен араластырасыз. Жержаңғақ қосылған пирог Бүгінгі мәзір күтпеген уақытта үйіңізге қонақ келгенде сізді құтқарып қалатыны анық. Шәйға ұсынатын бұл пирог тез дайындалып қана қоймай, тәтті дәмімен ерекше. Құрамы:- 200 гр сары май не маргарин;- 3 дана жұмыртқа;- 1-1,5 стақан қант;- 1 ас қасық мак;- 2-2,5 стақан ұн (елегіштен өткен);- 10-15 гр қопсытқыш (разрых.);- ванилин мен жержаңғақ. Дайындалуы:Алдымен маргаринді жәй отта ерітеміз, оның үстіне қант қосамыз. Қант еріген соң жұмартқаларды жарып саламыз. Барлығын жақсылап араластырып, мак қосамыз. Тәтті салқын сусындар дайындау Салқын сусындар Шуағын жайған жаз мезгілінің аптап күндерінде шөлімізді бастыратын таптырмас шешім - салқын сусындар. Ыстығымызды басатын керемет салқын сусындарды дүкен сөрелерінен сатып алғанша, үйден істеуге әбден болады. Лимонад, морс, суық шай, шырын мен компот... Жаздың аптап ыстығында осыларға қол жеткізу үшін барымызды беруге даярмыз. Жаз - жеміс-жидектер, көкөністер, хош иісті шай түрлерінің молаятын кезі болатындықтан, олардан керемет сусын түрлерін әзірлеуге болады. Суық шай. Қара немесе көк шәйға лимон және қант қосылып әзірленеді. Шайдың суығанын күтуге, не бірнеше кесек мұз қоссаңыз болады. Лимон орнына қалауыңызша қалампыр немесе жалбыз салыңыз. Морс. Кез келген тосапқа салқын қайнақ суын қосып істелінетін бұл сусын жаз мезгілінде ерекше салқындату эффектісіне ие. Жидек немесе гүл шайлар. Жидек шайлары денсаулыққа өте пайдалы, ерекше хош иісті болады. Жеміс-жидектердің құрғатылған қақтары қосылған, не иісін келтіретін жұпар ароматизаторлар қосылған шайлар шөлді жақсы басады. Мысалға раушаннан жасалатын каркаде шайы суыған кезде, шырындардан бетер дәмді әрі пайдалы болады. Компот. Кішкентайымыздан дәмі таныс, кептірілген жемістерден әзірленетін сусын жемістердің суда қант қосылуымен қайнатылып әзірленеді. Кисель. Жеміс-жидектер шырыны, тосаптар мен тіпті сүтке картоп не жүгері крахмалы қосылу арқылы әзірленетін бұл тәтті сусын жаз мезгілінде ерекше пайдалы. Айран мен газдалған минералканың қосындысы. Дәмі шалап пен саумалға келетін бұл сусынның шөлді қандыру қасиеті жоғары. Газсыз минералкамен жасағанда су татып кететінін ескеріңіз. Жасаған бойда, газы шығып кетпей тұрып, ішкен жөн. Толығырақ: https://massaget.kz/kyizdarga/kulinariya/2212Материалды көшіріп басқанда Massaget.kz сайтына гиперсілтеме міндетті түрде қойылуы тиіс. Авторлық құқықты сақтаңыз Тәтті ыстық сусындар дайындау Алкогольді Және Алкогольсіз Ыстық Сусындар: Рецептер Және Пісіру Технологиясы суық ауа райында, сондықтан бәріміз демалуға және көңіл-күйіңізді көтеріп қажет. Ыстық сусындар, сіз және сіздің отбасы жылуы, жайлылық пен релаксация сезімін береді, өзіңізді пісірілген. коктейльдер татымды хош иіс және дәм ауа, сондай-ақ өмір келеңсіздіктердің ғана емес, сіз қорғалған сезінуге мүмкіндік береді. Осы мақалада біз ыстық сусындар түрлері туралы айтып және оларды дайындау құпияларымен бөлісіп болады. ШАЙ Мұндай ыстық алкогольсіз сусындар, қара және жасыл шай ретінде, бәлкім, біздің елде ең танымал болып табылады. оларға ерекше және естелік таттырамыз бастапқы рецепт көп. Сонымен қатар, сусын құрайды компоненттерін кейбір, ол ортақ суық үшін емдеу немесе иммундық жүйесін нығайту үшін тамаша құрал жасай аласыз. ИМБИРЬ ШАЙ Осы шайдың нақты бай дәм сезінуге, ол тек табиғи ингредиенттер пайдалану ұсынылады. Суды қайнатыңыз және қайнаған сумен шайнекті шайыңыз, содан кейін оған жасыл шай бірнеше ас қасық құйыңыз. өнімнің мөлшері тағамдардың мөлшерін және Шай партия мүшелерінің санына байланысты. Әдетте бір адам бір шай қасық шай жапырақтары қажет. зімбір бөлігі тазалау және ұсақ пышақпен жарып және шайнекті салып тиіс. қайнаған сумен толтырыңыз және бал мен лимон он минут барлық қонақтарды қызмет. ол тәтті табиғи дәмін үзу ретінде ешқандай жағдайда сусынның қант қоймаңыз. ЛИМОНМЕН ШАЙ Бұл сусын бала кезінен бізге таныс, бірақ бірнеше адам ол түрлі тәсілдермен дайындалған болуы мүмкін екенін білеміз. Мысалы, сіз күн сайын ішу пайдаланылады Сіздің сүйікті шай алып, лимон үйірмелер тілімдерін қосуға болады. Ал сіз кішкене кесектерге кез келген цитрус жемістердің теріге кесіп және қара немесе жасыл шай, олардың үстінен қайнаған су құйыңыз болады. ТАТЫМДЫ ШАЙ дәмдеуішті дәмдеуіштер әдемі Өздеріңіз білетіндей, ыстық сусындар. шай дайындау, сіз суық ауа райында қатырып және кез келген жақсы рухын сақтауға емес, сенімді бола аласыз. ыстық сусын қабылдау технологиясы өте әр түрлі болуы мүмкін, және бүгін біз пеш оң жақта шағын Табаға дәмді шай дайындауға бара жатырмыз. Сондықтан, су қайнатып және оның үш даршын таяқтар, жаңа піскен зімбір бірнеше тілімдер, мускат жаңғағы, қара бұрыш және кардамон бір шай қасық қосу. Содан кейін кептірілген қалампырдың сол шымшым, апельсин және лимон кесілген сақиналарды кері қойылады. Біраз уақыттан кейін, өзіңіздің сүйікті шай қосу және 10-20 минут суға қайнатыңыз. нәтижесінде сусын ағызып және графина немесе әдемі шайнек оны құйып ұмытпаңыз. дәмдеуіш ұсыныңыз бал және шай лимон және апельсин кесектерін. Сіз сондай-ақ термос оны құйып, қыдырғыңыз немесе жұмыс істеуге болады. КОФЕ Ыстық алкогольсіз сусындар сүйікті кофе дайындалған болуы мүмкін. Сіз күні бойы сергектік және жақсы көңіл-күй заряды алуға, таңертең оларды дайындау. Ал кешке, жақын адамның компанияда, сіз демалуға болады және бастапқы дәм татуға. СУЫҚ КОФЕ Бұл сусын халықтың барлық ұрпақтар өте ұнады. ол балмұздақ қажетті элементі болып табылады, өйткені бұл таң қаларлық емес. Түріктердің ұйықтап -ground кофе және аздап қант қосыңыз. барлық толтырыңыз , қайнатылған суды шағын өрт тағамдарды қоюға және сусын қайнайды дейін күтіңіз. Осыдан кейін, біз кесе кофе құйып, балмұздақ шағын шар қойыңыз. ЗЕФИР КОФЕ Ыстық сусындар тамаша кәмпиттер, зефир және жеміс кәмпитті түрлі үйлеседі. Жалбызтікен - бұл тамаша нақты кофе дәмі өшіру орнатуға және оны арнайы Очарование беру дәмді пастилкалар ғой. Бұл сусын дайындау өте оңай. , Бастау әдеттегі жолмен Турки ұнтақталған кофе дайындауға және кубоктармен құйыңыз, сондықтан ол сыйлық бит. Содан кейін зефир қоюға және оны араластырыңыз. тәттілер ішінара еріген және жер үсті сәл көбік пайда болған кезде сусын қонақтар ұсыныңыз. КОФЕ МЕКСИКА Өзің өткір сезім әуесқой қарастыру болса, онда сіз белгілі дайындалған және осы нақты дәм көріңіз тиіс. кәдімгі тәсілмен сәл ыстық бұрыш және аспазшы қосып, сол пропорцияда ұнтақталған кофе және какао араластырыңыз. EGGNOG десертке күні әрқашан жаңа және бастапқы нәрсе көріңіз келеді. Біз сізге бал классикалық eggnog көріңіз ұсынамыз. Біз қажет: сүт 600 мл; төрт жұмыртқа; қант 50 грамм; бал 50 грамм; дәміне қарай ваниль. қант, ванильді және бал сүт 100 мл араластырыңыз. су моншасында алынған қоспаны орналастырыңыз және әзірге қант ерітіндісі дейін араластырыңыз. Содан кейін мұқият ұрып-соғып, жұмыртқа қосып, қалың сусын болғанша пісіріңіз. Қалған сүт жұқа ағынын құйып, тағы да, жақсылап араластырыңыз. eggnog қайнау келіп түскен бойда, жылу шығарып алыңыз және үйірмелер құйыңыз. ЫСТЫҚ АПЕЛЬСИН ШЫРЫНЫ ҚҰПИЯ БАР Сіз шай немесе кофе өте жақсы көреді ғой, бірақ жылы аязды қыс түні ұстап келеді? Содан кейін дәмдеуіштер ыстық шырын побаловать ұмытпаңыз. Біз келесі өнімдерді қажет болады: алты ірі апельсин; кептірілген қалампыр бүршігі бес дана; бір немесе екі даршын таяқшалары; қант үш шай қасық. шағын отқа қолайлы табаға мен орны, оны құйып, жеміс-жидек шырынын сығып. дәмдеуіштер және қант қосып, бірнеше минут пісіріңіз. шырын қайнатып тиіс емес екенін есте сақтаңыз, сондықтан оң уақытта табақтар, оны алып тастаңыз. , Сәл суытып жақсы көзілдірік оны құйып, печенье немесе жаңғақ қызмет етуге сусын беріңіз. ШОКОЛАД СҮТ СУСЫНЫ Бұл коктейль әсіресе қарапайым сүт пайдасына емес, тіпті балаларды қанағаттандырады. бадам және пышақпен қалғаны СНОР бар қара шоколад үккіштен өткізесіз. тақта сүт қыза және көзілдірік оны құйыңыз. шоколад қосу және сусын араластырыңыз. Шағын тәтті ұнтақты оған жаңа түс беріп, ыстық сүт ерітілген тиіс. СБИТЕНЬ Бұл ескі орыс сусын сені салқын қысқы кештер қайнатуға болады ғана емес, сонымен қатар суық тию, тұмауым немесе жөтел емдеуге. бұл тамаша сусын дайындау үшін бізге қажет: жаңа піскен бал 100 грамм; Бір литр судан; екі даршын таяқшалары; Бес кептірілген қалампыр шоғыры; жалбыз және зімбір кесектерін бір-екі. пеш су қайнату, дәмдеуіштер қосу және өте баяу отта 15 минут қайнатыңыз. Содан кейін, сусын алып тастау бал оны салып, араластырып және қақпағы бар табақшасын жабыңыз. жарты сағаттан соң сбитень ағызып тиіс және жылу түрінде қызмет етеді. ЫСТЫҚ АЛКОГОЛЬДІ СУСЫНДАР. РЕЦЕПТЕР суық қыс кешке өзіңіз көңіл көтеру, дайындауға үйрену тым күшті емес, бірақ дәмді коктейльдер. Сұйылтылған алкоголь тым көп сізді әсер етпейді, бірақ сіз оңай шаңғымен немесе қалалық мұз айдынында шабуыл кейін жылы ала аласыз. ГЛИНТВЕЙН арнайы ыстық сусындар дайындау қабілетті, өз көзімен нені қатты қыс аяз және ыстық, білмеймін Барлық халықтар. Глинтвейн рецептер барлық оған қызыл шарап және дәмдеуіштер пайдалану, себебі, бір-бірінен қатты ерекшеленеді емес. Үйде бұл сусын дайындау үшін, сіз мына ингредиенттер керек: арзан қызыл шарап (жақсы құрғақ немесе жартылай тәтті алуға) Бір литр; дәміне қарай қант бірнеше қасық; теріге жұқалап болуы бір апельсин,; үш даршын таяқшалары; кептірілген гүлдер қалампырдың шымшым; ваниль бір ас қасық. табаға шарап құйып, таза бір литр су оны тарады. Содан кейін, орташа отта тамақ өнімдері мен сусындарды қайнауына қалған қосыңыз. сұйық қайнау келмес бұрын Есіңізде болсын, өрт алып тастау керек. Осыдан кейін, бірнеше сағат бойы кірігіп глинтвейн қалдырыңыз. қызмет көрсететін бұрын, жаңа піскен жемістер кесектерін әдемі қалың көзілдірік мен гарнирге құйыңыз, дұрыс температурада Артқа оны жылытамыз. ГРОГ Бұл ыстық сусын 18 ғасырда Британ Admiral ойлап екені белгілі. Ол сақтау мақсатында сумен сұйылтылған бірінші ром болды, кейінірек Грог түрлі дәмдеуіштер қосыңыз бастады. Сіз олар үшін жылдам бұл тамаша goryachitelny сусын дайындау арқылы сіздің қонақтарды таң болады. стек ром биік көзілдірік құйыңыз, қант және лимон шырыны шай қасық қосыңыз. , Сусын ыстық су сұйылту араластырып, қызмет етеді. Егер сіз жеке ыдысқа Грог дайындау шешсеңіз, даршын, зімбір немесе бал қосуға болады. ИСПАН КОФЕ Бұл коктейль ұзақ кезекті сәнді шаңғысы курорттарының бағалады. Ол спирттік, ликер және кілегей негізінде дәмді және ыстық сусындар дайындауға болады екен. Рецептер испан кофе тым күрделі болып табылады, сондықтан, бір коктейль оңай үйден шықпай, дайындалған болуы мүмкін. шыны «ирландиялық» бренди 20 мл және кофе ликер кез келген 7 мл араластырыңыз. ұнтақталған кофені (175 мл) қайнатуға және спиртпен оны араластырыңыз. Уофе кілегей және ұсақталған жаңғақ үстімен шыны безендіріңіз. СОҚҚЫ Бұл британ ішу қабылдау идеясы Үндістанда үйренді, және көп ұзамай бүкіл Еуропа демалыс кезінде сердцеедов дайындау ғанибет болды. Егер сіз партия барлық бірге жеңіл және көңілді үлкен компанияны кездесті болса, сіз соққы дайындауға болады. Әдетте оған шырын аралас бірнеше түрлері, дәмдеуіштер және ликер. орнына шарап немесе ликер айын қосу Бірақ егер сіз, бастапқы сусын көріңіз. ол жеміс қоюға ұмытпаңыз. классикалық рецепт, алма, апельсин, лимон және алмұрт пайдаланыңыз. СЫРА КОКТЕЙЛЬ Бұл ыстық сусын Nordic тұрғындарын ойлап. коктейль әбден бастапқы дәм татуға, бірақ оның жылыну қасиеттері олардың тартымдылығын жоғалтқан жоқ деп. жеңіл бидай сыра негізінде үшін, әдетте, бірақ кейбір гурманы қара сорттарын көреді және. коктейльдер классикалық рецепт шикізат жұмыртқа, лимон, қант және мускат жаңғағы қосылған болуы тиіс. бұл жылыну сыра Есіңізде болсын, өте сақ болу керек. Олай болмаған жағдайда сіз сусын құртып және олардың пәтерлі жағымсыз иіс толтыру тәуекелге. ЫСТЫҚ СУСЫНДАР ДАЙЫНДАУ. TIPS Сіз, алкогольді және алкогольсіз сусындар көргеніміздей, сіз тіпті үйден шықпай, өзіңізді пісіруге болады. Алайда, бұл араластыру коктейльдер көңілді компанияда ең үздік болып табылады есімде. Сіз достарыңызбен пісіру құпияларымен бөлісіп және аспаздық мастер-класс ішіне партия қосуға болады. олардың жақын достары мен туыстары ыстық сусындар үшін емделді. Дәмдеуіштер және сіз атмосфера босаңсытып жасауға көмектеседі және жанданған күннен кейін демалуға бірегей талғамын. Ыстық сусындар, сіз осы бапта көруге болады, оның фотосуреттер, әдемі көзілдірік немесе кубоктармен беріледі. Эстетикалық келбеті сіздің рухын көтеріп, сіздің үй жайлы көп, және онда болуға - жайлы. коктейльдер үшін тек жоғары сапалы және табиғи өнімдерді пайдаланыңыз. Сіз сусындар қосу жоспарлап жаңа піскен жемістер мен сараңдық емес пе. Әйтпесе, сіз тағамның болашақ дәмі құртып көп тәуекелге. әлемде ешқандай қатаң ережелер сусындар өндіруші бар екенін есте сақтаңыз. қиял мен тәжірибе бөлме әрқашан бар. түрлі ингредиенттер мен қоспаларды пайдаланып көріңіз. Мүмкін ол сіздің бастапқы рецептер сіздің достары мен туыстарының арасында ең танымал болады табылады. Ұннан жасалған кондитерлік өнімдердің жіктелуі және ассортименті Дайындаудың күрделілігіне сәйкес торттар жаппай өндірілетін торттарға бөлінеді, хатталған, бұйра және брендтелген. Жаппай өндіріс пирогтары бекітілген рецепт бойынша дайындалады. Торттар төртбұрышты, дөңгелек, сопақ болуы мүмкін. Хатты пирогтар - бұл жаппай өндіруге қарағанда беткі қабаты күрделі бисквит-кремді торттар. Жақтар бисквит чиптерімен кесілген. Бұйра торттары контур түрінде бедерлі немесе көлемді өрнекпен күрделі көркемдік бетті дайындайды, печенье немесе шойын рельефтері немесе шоколадтан немесе басқа жартылай фабрикаттардан жасалған тұтас фигуралар түріндегі әшекейлері бар. Брендті торттар нақты кәсіпорындарда дайындалады. Дайындау технологиясын осы кәсіпорынның кондитерлері жасайды. Торттарды дайындау келесі операциялардан тұрады: қамырдан пісірілген жартылай фабрикаттарды дайындау, әрлеу жартылай фабрикаттарын дайындау, қабаттарды кесу және желімдеу, беті мен беттерін жағу, бетті әрлеу, бүйірлерін әрлеу, торттың бетін әрлеу. Дайын торттар пергаментпен қапталған картон қораптарға салынады. Торттар санитарлық ережелерге сәйкес дайындалуы және сатылуы керек. Қамырдан дайындалған жартылай фабрикаттарға байланысты торттар келесі топтарға бөлінеді: печенье, құм, ашытқы, жаңғақ, ауа, қайнатпа, үгінді және әртүрлі жартылай фабрикаттардан біріктірілген. Торттар екі немесе одан да көп қамырдан дайындалады. Аяқталған жартылай фабрикаттар ретінде әр түрлі кремдер (кремді, қайнатылған, қамырланған, жаңғақ, кілегейлі шоколад және т.б.), жеміс желе, ерін далабы (сүт және қант), қантты жемістер, шоколад және т.б. қолданылады. Торттардың ассортименті әрлеу және пісірілген жартылай фабрикаттардың алуан түрлілігіне байланысты кең. Жөке торттары ең көп таралған. Оларды жасау үшін кеуекті жартылай фабрикаттардың қабаттары формулаға байланысты, торттардың кейбір түрлері үшін қант шәрбатымен сіңдірілген екі бөлікке ұзындықпен кесіледі, алкогольді ішімдіктер қосылған қант шәрбаты, содан кейін әрлеу жартылай фабрикаттарымен қабатталып, бетімен өңделеді. Құмды торттар көп мөлшерде май, жұмыртқа, қант, сондай-ақ химиялық пісіру ұнтағы бар пластикалық қамырдан жасалады. Пісірілген торт қоспасы ерін далабымен, кілегеймен, жеміспен аяқталады. Бадам торттары. Бұл бірнеше бадам жартылай фабрикаттары, қабаттардан жасалған және әртүрлі жартылай фабрикаттармен кесілген. Бадам жаңғағынан жасалған торттар. Аралық қабат қамырдан жасалған кремнен, пралинеден, жеміс салындысынан тұрады; Беткі қабат әр түрлі. Вафли торттары әр түрлі жартылай фабрикаттармен, үгінділермен немесе пішінді шоколадпен қабатталған және қапталған бірнеше нәзік вафли парақтарынан тұрады. Вафли торттарының ассортименті әдеттегі батыстық нарыққа жақын - мықты көшбасшылар, танымал брендтер және қызу бәсекелестік. Ауа жаңғақ торттары. Бұл топқа түрлі-түсті жартылай фабрикаттармен безендірілген және жаңғақты жартылай фабрикаттардан жасалған торттар кіреді. Торттар. Олар картоп тортының қоспасы негізінде шығарылады. Безендіру үшін әртүрлі кремдер қолданылады. Аралас торттар. Екі немесе одан да көп пісірілген жартылай фабрикаттардың комбинациясы негізінде шығарылады. Жартылай фабрикаттарды қосу нұсқалары әртүрлі болуы мүмкін. Суфле - жартылай фабрикаттармен үйлескенде, бисквит торттары жақсы дәмге ие. жүктеу/скачать 47,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|