Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет5/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

АВСТРАЛ ИЯЛ ЫҚ ТІЛДЕР -
 
А в стр а л и я н ы ң  
ж е р г іл ік т і 
тұрғындарының  тілі  (папуас- 
тардың  мириам және  Тасмания 
тілінен белек). А. т.-нің шығу тегі 
анықталмаған.  Бұл  тілге  500- 
600 тіл жатады. А. т.-не  12 жеке 
тіл және 16 тіддік топ кіреді. А.т. 
барлығы  да жалғамалы  (агглю- 
тинативті),  эрга тивті  тілдер 
болып  табылады.
АВСТРОНЕЗИЯЛЫ Қ  Т ІЛ -
 
ДЕР 
-  Малай архипелағы  (Индо­
незия,  Ф ил иппин),  М алакка 
жарты  аралында,  Үндіқытайда, 
Океанияда,  Мадагаскар  ара­
лы нда,  Т айвань  аралы нда 
таралған. А.т.  саны 800-дей,  ал 
сөйлеушілер  саны  -   250  млн. 
адамға жуық.  XIX  ғ.  бастап  А.т. 
4 тармаққа бөлінеді:  индонезия- 
лық, полинезиялық, меланезиялық 
және  микронезиялық.  Соңғы 
аталған 3 тілді  «Океания тілдері» 
деп  де  атайды.  А.т.  полисил- 
лабикалық  тілдерге  жатады, 
түбір  морфемалар  көбінесе  екі 
буыннан  қүралған. Сөзжасамдық 
тәсі/щерден  аффикстерді  (пре­
фикса)  қолдану,  редупликация 
ж ә н е  
с ө зд е р д і 
б ір ік т ір у  
кездеседі. Оңтүстік-Шығыс Азия 
елдерінде  (чам,  малай,  ява, 
буги,  бали, тагал т.б.) үнді, араб
жазуы қолданылады. Әдеби А.т. 
латы н  ж азуы   ке ң   т а р а ға н . 
Алғашқы  рет  А.т.  В.Гумбольдт 
зерттеген  (1836-39 жж.).
АВТОР  СӨЗІ 
-Төл  сөзді  де, 
төлеу  сөзді  де  жеткізіп,  оған 
түсінік  беретін  сөйлеушінің  өз 
сөзін А.с. дейді.  А.с.  төл  сөздің 
кімнің  сөзі  екенін,  кімге  қара- 
тылып  айтылатынын,  қандай 
ж а гд а й д а  
а й ты л ға н д ы ғы н  
белгілеп түрады. А.с. жазылуда 
тыныс белгілері арқылы ажыра- 
тылады.  Төл  сөз  бен  А.с.  «де» 
(деді, деп,  дейді,  деген,  деген- 
дей)  көмекші  етістігі  арқылы 
байланысады.
АГВАН  Ж АЗУЫ  
(ка в ка з - 
албан жазуы) — V—IX ғғ. Агвания- 
д а ғы  
(н е м е с е  
К а в ка з д ы қ 
А л б а н и я д а )  Д а ғы с т а н   мен 
Әзірбайжан  христиан  ш іркеу- 
лері  пайдаланған  жазу  түр і. 
А.ж.-дағы  алфавит  52  әріптен 
құралған.  Бүл жазу лезгин тіліне 
ж ақы н  д е ге н   пікір  бар.  А.ж. 
толық зерттеліп  оқылмаған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет