Сборник материалов международной научно-практической конференции

61 
маңызды рөл атқарады 
алады; тапсырмалар дербестендірілген 
Оқыту жеке пәндерге бөлінген 
Пәнаралық оқыту 
Оқытудың бірыңғай стилін ұстану қажет 
Студенттер өз оқу стилін таңдай алады 
Оқыту бір жас тобы үшін жүргізіледі 
Оқыту бір жас тобына байланысты емес 
Оқытуды 
дербестендіруді 
оқытушы 
қамтамасыз етеді 
Оқытудың 
дербестігін 
студенттер 
қамтамасыз етеді 
Жоғарыда аталған міндеттерді атқару үшін POGIL (сұранысқа бағытталған оқыту) әдісін 
қолдану оқытудың тиімділігін артады. POGIL - бұл ерекше оқыту ортасы, студенттер жаңа оқу 
материалын оқу үдерісіне белсенді қатысады. Әдіс бойынша 5E моделі құрылып, оған сәйкес 
әрекет ететін өзін-өзі басқару зерттеу топтары ұйымдастырылады: Engage (қызықтыру), 
Explore (зерттеу), Explain (түсіндір), Extend (дамытуға) және Evaluate (бағалау). Бұл жүйені 
АҚШ-тың білім беру орталығы жанындағы биология және жаратылыстану ғылымдары 
бөлімінің қызметкері Роджер Байби ұсынған (1994 ж.). POGIL жобасы студенттерді бірінші 
орынға қойып, оқытушыларға оқытуды оңтайландыруға арналған құралдарды ұсынуға 
арналған. POGIL басқа тәсілдерден екі нақты жолмен ерекшеленеді. Біріншісі - процестің 
қажетті және мақсатты дағдыларын дамытуға нақты және саналы екпін. Екінші - аудиторияның
ерекше материалдарын пайдалану және дизайн. 
POGIL әдісі бойынша студенттер арнайы әзірленген қызметті шешу үшін шағын 
топтарда жұмыс істей алады. Әрбір студентке белгілі бір рөл орындауға тағайындалады, 
мысалы, есеп менеджері, рекордер және т.б. Оқытушы оқу процессін жеңілдетуге көмектесу 
үшін тиісті уақытта араласа отырып, студенттер арасындағы пікірталасқа тыңдаушы ретінде 
ғана әрекет етеді. Өз топтарында студенттер мәселелерді талқылай және талдай алады және 
ортақ идеяларды қарауға және маңызды ұғымдарды өзінің түсінігін құруға көмектесу үшін 
жасалған сұрақтарға жауаптарын талдай алады. Олар өз идеяларын тұжырымдап басқа 
топтармен бөліседі. 
Бұл әдістін барысында көптеген маңызды дағдыларды қалыптастырып, студенттерге 
сын тұрғысынан ойлай отыра тапсырмаларға көңіл бөлуге көмектеседі.
«Төңкерілген сынып» әдісі - бұл қазіргі білім берудің бірнеше үрдістерін біріктірген оқыту 
принципі. Бұл әдіс шамамен бірдей нәтижелерді көрсететін түрлі тәсілдерді қамтиды 
(студенттер мен оқытушылардың жоғары қанағаттануы, студенттердің білім алуға белсенді 
қатысуы және материалды неғұрлым тиімді меңгеруі), сондықтан оқытудың осы принципін 
білім берудің заманауи инновациялық үрдісіне жатқызуға болады.
«Төңкерілген сынып» термині сабақ жоспары кері-қайта берілгенің білдіреді. Әдетте оқытушы 
алдымен жаңа тақырып туралы әңгімелейді, содан кейін онымен байланысты жаттығулар 
қатарын орындауды ұсынады және үй тапсырмасын қояды. Осы әдіс шеңберінде мұғалім 
тақырып бойынша әңгіме жазады және студенттер оны жаңа материалды зерделегенге дейін өз 
бетінше зерттей алады. Осылайша, сабақ уақытын студенттердің сұрақтарына жауап бере 
отырып, туындаған қиындықтарды шеше отырып, материалды талқылай және пысықтай 
отырып, әлдеқайда тиімді пайдалануға болады. 
Аталған әдістін тиімділігі: тәжірибеге уақыт пайда болады, тақырыптың ең қиын 
аспектілерін талқылау мүмкіндігі, студент мен оқытушының талқылауға түсіп өзара әрекет ету 
мүмкіндігі. 
Оқыту – бұл оқытушының жұмыс нәтижесі емес, қоршаған ортамен өзара әрекеттестікте 
әрбір адаммен болатын табиғи процесс. Адамның қызметі - оның дамуының негізі. 
Оқытушының рөлі - олардың әрқайсысына қажетті материалдарды таңдау үшін студенттерді 
бақылау.
Студентті ынталандыратын және оның дағдылары мен қажеттіліктеріне сәйкес дамуына 
көмектесетін жүйе Highscope тәсілі. 
Highscope тәсілінің атауы «жоғары мақсаттар» немесе «ауқымды міндеттер» деп аударылады 
және өршіл міндеттер мен алыстағы мақсаттарды көрсетеді. Әдістің негізгі тұжырымдамасы 
белсенді қызмет арқылы оқытуды және балалардың мүдделерін ескеруді көздейді. 

62 
Әрбір күн белгілі бір блоктарға бөлінеді, олар бір-бірінен кейін өткізіледі, ал топ 
қызығушылық аймақтары бойынша топтарға бөлінген, сонымен қатар студенттер бір аймақтан 
екінші аймақтан еркін ауыса алады (олар таңдау бар туралы біледі). Студенттер өз сабақтарын 
жоспарлауға, оларды жүзеге асыруға және нәтижелерді талдауға мүмкіндік беретін «жоспарла–
жаса–тексер» схемасына сәйкес жұмыс істейді. 
Студенттер кішкентай немесе үлкен топтарда жұмыс істейді және ойындарға, 
әңгімелесулерге белсенді қатысатын ересектерден қолдау алады. Оқытушы өз тарапынан 
студенттер мен олардың жетістіктерін мұқият қадағалайды. Қозғалыспен, музыкамен немесе 
тарих әңгімесімен байланысты сабақтар үлкен топтарда жүргізіледі, ал арнайы танымдық 
тәжірибелер кішкентай топтарда жүргізіледі. 
Күн сайын оқытушылар өз студенттерін мұқият бақылап, олардың жұмысы мен 
жетістіктерін бекітеді. Олар сондай-ақ олардың тіл, сауаттылық және қарым-қатынас, 
әлеуметтік және эмоциялық даму, дене дамуы мен денсаулық, математика, ғылым мен техника, 
әлеуметтік зерттеулер мен шығармашылық пәндер саласындағы іскерліктерін бағалайды. Осы 
даму жүйесінің маңызды элементі қақтығыстарды шеше білу болып табылады. Студенттердің 
әлеуетін дамыту ойынға негізделген. 
Қазақстан 
Республикасының 
тұнғыш 
Президенті 
Нұрсұлтан 
Назарбаевтың 
«Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» Жолдауындағы ең маңызды 
басымдықтарының бірі экономиканы технологиялық жаңғыртуды жеделдету болып табылады: 
«Біз цифрлық технологияны қолдану арқылы құрылатын жаңа индустрияларды өркендетуге 
тиіспіз. Бұл – маңызды кешенді міндет. Елде 3D-принтинг, онлайн-сауда, мобильді банкинг, 
цифрлық қызмет көрсету секілді денсаулық сақтау, білім беру ісінде қолданылатын және басқа 
да перспективалы салаларды дамыту керек». 
Қорыта келгенде білім беру процесіне осындай замануи технологияларды енгізу 
нәтижелі болып табылады. Инновациялық әдіс-тәсілдерді педагогикалық қызметте оңтайлы 
қолдану «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасын жүзеге асыруда педагогикалық қауымның аз да 
болса маңызды қадамдарының бірі.

жүктеу/скачать 1,78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: