Практикалық жұмысы
Практикалық жұмысы 1,2.
Тақырып. Каталог арқылы қозғауыштарды таңдау.Қозғауыштың ұзақ жұмыс режимі.
Сабақтың мақсаты. Каталог арқылы қозғауыштарды таңдау жобалаудың негізгі этапы деп саналады, осы қозғауыш жетектің техникалы және экономикалы көрсеткіштерін көрсетеді.
Есеп. Қозғауыштың қуатың табу үшін жетектің механизмы бойынша. Диаграмма арқылы берілген. Технологиялық жағдайымен қ/т роторы пайданылады.
Р,кВт
12
8
Р1
6
Р2 Р3
4
0 20 50 65 80 t,с
Сур.1.2 Жүктемелі диаграмма.
Рэк= (Рk2 tk )/ tц ,(4.4)
мұнда tц – жұмыс уақытың циклі ;
Каталог арқылы қозғауышты таңдау.
Мmax Mmax.кел., мұнда М max – қозғауыштың валдағы максималды моменті, Mmax.кел. – максималды келтірілген моменті.
Mmax.кел.=0,9*Мкр, (4.5)
Номиналды моменті
М ном.=9550*Рном/nном , (4.6)
Статикалық моменті
Мст=9550*Р1/nном . (4.7)
Практикалық жұмысы 3,4.
Тақырып. Каталог арқылы қозғауыштарды таңдау. Қозғауыштың қайта-қосылатың жұмыс режимі.
Сабақтың мақсаты. Каталог арқылы қозғауыштарды таңдау жобалаудың негізгі этапы деп саналады, осы қозғауыш жетектің техникалы және экономикалы көрсеткіштерін көрсетеді.
Есеп. Қозғауыштың қуатың табу қайта-қосылатың жұмыс режимі
бойынша. Диаграмма арқылы берілген
100
М1 М1
70
60
М2
40 М4
М3 М5 М6
10 40 70 90 100 130
Сур.1.3 Жүктемелі диаграммасы қайта-қосылатың жұмыс режимінде .
Жұмыс уақыты бойынша эквивалентті моментті табу
Мжұм = (Мk2 tk)/tp , (4.8)
Жұмыс уақыты бойынша қуатты табу
Рраб=Мраб n/9550 , (4.9)
Қайта-қосулуыны табу:
ҚҚ=tж/tц , (5.0)
Каталогта қолнданылатың номиналды қуаты ҚҚ: 0,15;0,25;0,4 и 0,6.
Есеп жолымен табылатың ҚҚ, жүктемелі диаграммасымен табылады,
Рж’=Рж ПВж/ПВНОМ , (5.1)
Каталог арқылы қозғауышты таңдаймыз.
Практикалық жұмысы 5.
Тақырып. Айнымалы және тұрақты тоқтың қозғауыштардың беріліс функциясын таңдау.
Сабақтың мақсаты. Атқару қозғауыштардың параметрлері– тез әрекетуі және кұшейткіш коэффициенті.
Есеп. АДП – 369 бос роторымен екіфазалы қозғауыштардың беріліс функциясың таңдау.
k1,k2 және k , Т параметрлерді табамыз:
k1=(Мқ.ном – Мном)/wном , (5.2)
k2=Мқ.ном/Uб.ном , (5.3)
k=k2/k1 , (5.4)
T=J/k1 , (5.5)
Қозғауыштың беріліс функциялары
W1(p)=k/(T(p)+1) ; W2(p)=k/((T(p)+1)p). (5.6)
Есеп. МИ тұрақты қозғауыштардың беріліс функциясың таңдау.
ke, kMжәне k1, Тя, Тм параметрлерді табамыз:
ke=30(Uном – Rя Iном)/nном , (5.7)
kM=9550Pном/(nномIном) , (5.8)
k1=1/ ke , (5.9)
Tя=Lя/Rя , (6.0)
Тм=Jrя/(kе kм) . (6.1)
Тұрақты токтың қозғауыштың беріліс функциясын табу:
W1(p)=k/(T(p)+1) ; W2(p)=k/((T(p)+1)p). (6.2)
Практикалық жұмысы 6,7.
Тақырып. Электромагнитті атқару механизмдерді таңдау және есеп шығару.
Сабақтың мақсаты. Электравтоматика жүйелерінде дискретті әрекетуімен электрмагнитті атқару механизмдер қолданылады. Электрмагнитті атқару механизмдердін түрлері, конструктивті көрінісі және шығыстық координатасының қолдану аймағы бойынша: элементтерге жұмыс органын түзү сызықты қозғалысы– қозғалысы, жылдамдығы, күші; элементтерге жұмыс органын айналу қозғалысы– бұрыш бұрылысы, айналу жиілігі немесе айналу моменті.
Электрмагниттердің негізгі көрсеткіштері:
Пайдалы жұмысы
А=Fl (6.3)
мұнда F- якордың бір жағдайында тартылу күші ; l –якордың жүрісі;
Электромагниттін салмақтық экономикалық қөрсеткіші, коэффициент арқылы табылатын
kэк=m/А , (6.4)
мұнда m – электрмагниттін салмағы;
конструктивті факторы
kф = F0/l , (6.5)
мұнда F0 – бастапқы тартылу күші. (6.6)
Жалпы добротность көрсеткіші магнитті жүйесінің
kD = A/ (mP) , (6.7)
мұнда Р –көректендіру қуаты; - магнителу оралымның және сыртқы ортаның температурасының өзгергені.
Практикалық жұмысы 8,9.
Тақырып. Параметрлі және компенсациялы стабилизаторлар.
Сабақтың мақсаты. Аз токты тізбектерде параметрлі стабилизатор ретінде бареттер пайданылады.
Параметрлі стабилизаторлар стабилизациялы әрекетуімен негізделген, сызықты емес элементімен
U
Uбр
а) Iн б)
Uвх
Rн Rш
Iбр
Сур.1.5 Бареттердін стабилизациялы сұлбасы (а) оның сызықты емес сипаттамасы (б).
Осындай стабилизаторды есептеу үшін I ж және Uж кернеуі болу керек, содан кейін бареттердің түрін таңдаймыз.
Rш=Uн/(Iбр.-Iж) , (6.8)
Динамикалы және статикалы кедергілерді табу:
Rдин=(Uбр.max-Uбр.min)/(Iбр.max- Iбр.min), (6.9)
Rст=(Uбр.max+Uбр.min)/(Iбр.max+Iбр.min), (7.0)
Кірістік кернеудің өзгеруімен стабилизациялы коэффициентті табу:
Kст1= (Uк/Uк)/ ( Iж/ Iж) , (7.1)
Жүктемелі кедергінің өзгеруімен стабилизациялы коэффициентті табу
Kст2= (Rж/ Rж )/( Iж/ Iж) . (7.2)
Аз токты тізбектерде компенсациялы стабилизатор ретінде стабиллитрондар пайданылады.
Практикалық жұмысы 10,11.
Тақырып. Дроссельды магнитті күшейткіштерді есептеу.
Сабақтың мақсаты. Ферромагнитті өзекшісі қаңыққан кезде жұмыс оралымында индуктивтігі өзгеріледі.
Идеалды магнит күшейткіштін негізгі заңы
Iж.ор wж =I б.о р wб , (7.3)
Тұрақты токтың МК теңдеуі
Iн.қ wж =I б. Wб , (7.4)
Айнымалы токтың МК қисығының формалдау коэффициенті kф= Iж/ Iор. ; kф=1,11.
Аналитикалы жолымен табылатын идеалды МК статикалы сипаттамасы бойынша формуласы кірістік және шығыстық токтарға арналған:
I ж.ор=(wб/ wж) Iб.ор , (7.5)
Статикалы сипаттамасында идеалды және реалды дросселды МК көрсетілген. О нүктеде зая жұмыс режимі , осы жағдайда ФМӨ магнитті алады.
Iж
А В
2
С
D
Iжmax
1
Iбо
-Iу Iб.нас +Iб
Сур.1.6 Дросселды МК статикалы сипаттамасы: идеалды –1, реалды –2.
Практикалық жұмысы 12,13.
Тақырып. Тұрақты токтың ток қөздері.
Сабақтың мақсаты. Айнымалы токты тұрақты ток түріне түрлендіру үшін бір жартылай периодты және екі жартылай периодты түзейтуші сұлбалар пайданылады жартылай өткізгішті диодтарда.
Бір жартылай периодты түзейтуші сұлбалар сипатталады:
Жүктемелі орта кернеуі
Uж.ор1=0,45U2 , (7.6)
мұнда U2 – трансформатордың екінші оралымдағы кернеуі;
диодтағы максималды қайтымды кенрнеуі
Umax=2 U2=U2max , (7.7)
мұнда U2max- кернеудің амплитудасы U2;
диодтан өтетін орта тоғы
Iж.ор1=Uж.ор/Rж , (7.8)
мұнда Rж – жүктеменің кедергісі.
а)
T
VD
U~ Rн
б) VD1
T
VD
U~
Rн
VD2
Сур. 1.7 Ток қөздердің түзейту сұлбасыСхема выпрямления источников постоянного тока: а – бір жартылай периодты; б – екі жартылай периодты.
Практикалық жұмысы 14,15.
Тақырып. Тұрақты токтың электрлік атқару механизмдерді таңдау және есептеу.
Сабақтың максаты. Тұрақты жылмадықпен электрлік атқару механизмдерді екі түрлі болады позициялы және пропорционалды. Сондай механизмдарға ДР,ДР-1 типті қатынасады.
Атқару механизмдердің негізгі көрсеткіштері:
а) 1 сағат ішіндегі максимальное қосылуы ( процентта табылады):
ҚҚ= 0,0568 (n – 75,2) + 4,27 , (7.9)
Мұнда n – қосылыс саңы 1сағ ішінде ;
б) атқару қозғауыштың валында
Мқ= Мпс/ (i) , (8.0)
мұнда Мпс –механизмнің моменті , Н м; i, - беріліс қатынасы және редуктордың п.ә.к.;
в) қозғауыштың қуаты
Рқ = 0,1 Мқ nқ ПВ% , (8.1)
мұнда nқ – қозғауыштың айналу жиілігі, ор/мин;
г) редуктордың оптималды беріліс қатынасы
i2 –( 6nқ/wном)*(1 – Мс/Мдв) i+ (6nқМпс/ wном)=0, (8.2)
мұнда- wном – механизмның шығыстық валының номиналды айналу жиілігі, ор/с; Мс – келтірілген моменті,Н м;
д)реттеуіш органың жылдамдық қозғалысы
Vр.о.=Тс / 2k , (8.3)
мұндаТс механизмның шығыстық валының бір айналамы ; - шығыстық валдың бұрыш бұрылысы ; k – беріліс коэффициенті (кинематикалы сұлбамен).
Әдебиет:
3.1 Негізгі
3.1.1 Коновалов Л.И., Петелин Д.П. Элементы и системы автоматики-М.Высшая школа,1985 г.-214 б.
3.1.2. Боярченков М.А., Черкашина А.Г. Магнитные элементы
автоматики и вычислительной техники-М.В.Ш.,1976 г.-235 б.
3.2. Қосымша.
3.2.1.ЧиликинМ.Г.,СандлерА.С. Общий курс электропривода,М.Энергоиздат,1981 г.-210 б.
3.2.2 Зейн,Волынский Электротехника-М.Энергоатомиздат,
3.2.3 Касаткин А.С., Немцов М.В. Электротехника-М.Энергоатомиздат, 1983 г.-430 б.
4 Студенттердің өзіндік жұмысы
Бiлiм берудiң кредиттiк жүйесiнде оқытушыға студенттердiң өздiк жұмыстарының бiлiктiлiгiн көтеруге үлкен талап қойылады. Ол үшiн студенттерге үйге жеке тапсырмалар берiледi.
4.1 Жартылай өтқізгішті түрлендіргіштермен жетектері .
4.2 Трансформатордың зая жүріс режимі .
4.3 Асинхронды қозғауыштар және олардың қасиеттері
4.4 Тұрақты токтың вентильды қозғауыштарымен басқару.Жылдамдықты импулсты реттеу.
4.5 Аз қозғалыстарға арналған қозғауыштар пьезоэлектрлік, магнитострикциялы
4.6 Сызықты бұрышты трансформатор. Фаза айланатың режимінде сызықты бұрышты трансформаторларды қолдау.
4.7 Контакторлар және магнитті қосқыштар.
4.8 Дифференциалды, компенсациялы датчиктер.
4.9 Термоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері. Фотоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері..
4.10 Тұрақты токтың түрлендіргіштері.
4.11 Трансформатордың қысқа тұйықталған режимі
4.12 Екіфазалы микро қозғауыштарымен басқару-амплитудалы, фазалы.
4.13 Басқарушы-коммутатор блогы, күшейткіш-формалдау және басқалары
4.14 Отықты сөндіру, якорлы емес релелер геркондарымен.Ферридтер-әрекет принципі,конструкциясы.
4.15 Фотоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері.
4.16 Жиілікті датчиктер тербелісті контурында.
4.17 Синусты-косинусты сызықты бұрышты трансформаторлар. Сызықты бұрышты трансформаторларды симметриялау.
4.18 Феррорезонансты көмегімен аппаратура. Ферро-резонансты реле.
4.19 Үшфазалы трансформаторлар.
4.20 Екіфазалы қозғауыштардың механикалы сипаттамалары.
4.1 кесте
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
Аудиториялы
|
Аудиторияда емес
|
Жартылай өтқізгішті түрлендіргіштермен жетектері .
|
Тұрақты токтың түрлендіргіштері.
Реферат.
|
Тәуелді емес қозуымен магнитті ағының өзгертетін өтпелі процестерде қозғауышты басқару. Конспект.
|
Трансформатордың зая жүріс режимі .
|
Трансформатордың қысқа тұйықталған режимі
Конспект.
|
Үшфазалы трансформаторлар. Автотрансформаторлар.
Конспект.
|
Асинхронды қозғауыштар және олардың қасиеттері.
|
Екіфазалы микро қозғауыштарымен басқару-амплитудалы, фазалы.
Конспект.
|
Екіфазалы қозғауыштардың механикалы сипаттамалары. Өзіндік жүрісі және оны жөйту.
Реферат.
|
Тұрақты токтың вентильды қозғауыштарымен басқару.Жылдамдықты импулсты реттеу.
|
Транзисторларда және тиристорларда ЖИТ.
Конспект.
|
Сұлбаны жиілікті басқару және структурасы бұындарымен тұрақты токтың түрлендіргіштері.
Реферат.
|
Аз қозғалыстарға арналған қозғауыштар
пьезоэлектрлік, магнитострикциялы.
|
Басқарушы-коммутатор блогы, күшейткіш-формалдау және басқалары.
Реферат.
|
ҚҚ дискретті жетектің динамикасы.
Конспект.
|
Сызықты бұрышты трансформатор. Фаза айланатың режимінде сызықты бұрышты трансформаторларды қолдау.
|
Редуктосиндар.Индуктосиндар .
Реферат.
|
Синусты-косинусты сызықты бұрышты трансформаторлар. Сызықты бұрышты трансформаторларды симметриялау.
Конспект.
|
Контакторлар және магнитті қосқыштар.
|
Отықты сөндіру, якорлы емес релелер геркондарымен.Ферридтер-әрекет принципі,конструкциясы.
Конспект.
|
Феррорезонансты көмегімен аппаратура. Ферро-резонансты реле.
Конспект.
|
Дифференциалды, компенсациялы датчиктер.
|
Вибрация параметрлердің датчигі.
Реферат.
|
Айналу моменттердің датчигі.
Конспект.
|
Термоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері. Фотоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері..
|
Фотоэлектрлік өлшеу түрлендіргіштері.
Конспект.
|
Жиілікті датчиктер тербелісті контурында.
Конспект.
|
Достарыңызбен бөлісу: |