Тілші:--Аға, биыл республика кәсіпорындарының бір тобы жоғары наградаларға ие болды ғой. Олардың аяқ алысы қалай?
Ш.Есенов:-- Жетіжіылдық жоспарды табысты орындағаны, жаңа өндірісітік қуаттарды іске қосқаны, технологиялық процестерді жетілдіргені, өнім шығаруды арттырғаны үшін бірқатар кәсіпорындар Кеңестер Одағының ордендерімен марапатталды. Ленин орденді Балқаш, Жезқазған кен-металлургия комбинаттарына, «Ленинуголь» тресіне, Еңбек Қызыл Ту орденді Соколов-Сарыбай кен комбинатына, Лениногор түсті металдар Зырян қорғасын комбинаттарына, Ақтөбе химия комбинаттарына, Қарағанды синтетикалық каучук зауытына, Шығыс Қазақстан геологиялық басқармасына «Мангышакнефтьегазразветка» тресіне және басқа кәсіпорындарға тапсырылды.
Бұл кәсіпорындар биыл да белгіленген тапсырмаларды ойдағыдай орындап отыр. Жалпы өнім шығару, еңбек өнімділігін арттыру, өнімнің өзіндік құнын арзандату жөніндегі жоспарларды едәуір асыра орындады.
Жезқазған кен-металлургия комбинаты мысалға келтірейін. Биыл жалпы өнім шығаруды комбинат 107 процентке жуық, руда мен қара мыс өндіруді 105 проценттен астам орындамақ. Мұндай табыстар әлгі кәсіпорындардың қайсысында болсын баршылық.
Тілші:--Үстіміздегі жылдың бір ерекшелігі жоспарлау мен шаруашылықты жүргізудің жаңа әдісінің өмірге енгені болды ғой. Жаңа әдіске елімізде жүргізген өнеркәсіп орындары көшті. Республикамызда бұл әдіспен жұмыс істей бастаған өнеркәсіп орындары қанша және жаңа жүйе олардың жұмысына қандай әсер етті?
Ш.Есенов:--Республикамыздың ауыр өнеркәсібіндегі жаңалық қой бұл. Бес кәсіпорын. Өскемен қорғасын мырыш комбинаты, Балқаш кен-металлургия комбинаты, Золотуха руда басқармасы, Қарағанды ситетикалық каучук заводы, «Целинэрго» аймақтық басқармасы жоспарлау мен экономикалық көтермелеудің осы әдісіне көшті.
Жаңа жүйемен жұмыс істей бастаған барлық кәсіпорындар жалпы және товарлы өнім шығару еңбек жоспарларын, өнімді реализациялау өнімділігі, өзіндік құнды төмендету мен табыс жөніндегі міндеттемені асыра орындады.
Өскемен қорғасын-мырыш комбинатынан мысалдар келтірейін. Өнімді реализациялау көлемінің 11айлық жоспары –101,2 процентке, табыс—103,3 процентке орындалды. Бұл жоспардан тыс жүз мыңдаған сом алуға мүмкіндік туғызды.
Бұл мысалдармен шығатын қорытынды мынадай. Шаруашылықты жүргізудің жаңа принципі өндірісітің резервтерін тауып, пайдалануға мүмкіндік береді. Бұған бұлтартпас дәлел—өнімді реализациялау мен табыс жөніндегі үстеме міндеттердің асыра орындалуы.
Екіншіден, жаңа жүйе ежелден келе жатқан жоспарды кемітуге тырысу әдетін жояды.
Әлгі аталған кәсіпорындарда өндіріс экономикасын, шаруашылық есепті жақсарта түсуге көңіл көп бөліне бастады. Негізгі және көмекші материялдар, электор энергиясы және отын шығынын нормалау жақсарды.
