Ші басылым

«5В120100» - «ветеринариялық медицина» мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫНЫҢ ПӘН БОЙЫНША ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ,

2013

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Ветеринариялық медицина кафедрасының доценті міндетін атқарушы, м.ғ.к. Ахметжанов О. Н. _____________________________

« » 2013 жыл

2. 1 Ветеринариялық медицина кафедрасының отырысында

Хаттама № « » 2013жыл
Кафедра меңгерушісі Тойкина Г.Н.
2.2 Аграрлық факультеттің әдістемелік кеңесінде

Хаттама № « » 2013жыл

Төрайым Тлеубаева.А.В

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады

Хаттама № « » 2013 жыл

Оқу - әдістемелік кеңестің

төрайымы, ОӘЖ проректор Искакова Г. К.

4 1- ші басылым.

Мазмұны
Беттер

1. Қолдану саласы ...................................................................................... .4

2. Нормативтік сілтемелер ......................................................................... 4

3. Жалпы ережелер ..................................................................................... 4

4 Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты бөлінуі ...................... 5

5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары ........................ 7

6.Пәннің оқу-әдістемелік картасы .............................................................7

7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілген картасы ........ 10

8. Әдебиеттер ............................................................................................... 11

1 Қолданылу саласы

Пәннің оқу - әдістемелік кешені Ветеринариялық хирургия-1 пәні бойынша 5В120100 «ветеринариялық медицина» мамандығына арналған. Студенттер оқу барысында курс мазмұны мен оның актуальды және кажеттілігі, курс саясаты мен танысып өздеріне керекті тәжірибені меңгереді. Бұл пәнді оқығанда оқу-әдістемелік кешені негізгі жетекші болып танылады. Ветеринариялық хирургия-1 пәні бойынша дайындаған оқу - әдістемелік кешені осы пәнді игерудегі негізгі нұсқаушы болып саналады.

Оқытушының пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы «Ветеринариялық хирургия-1» пәнінен төмендегі құжаттар талабына сай оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:

- Жоғарғы білім берудің жалпыға міндетті Мемлекеттік стандарты;

-5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша жоғарғы білім берудің типтік оқу жоспары, Мамандықтар бойынша жоғарғы және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім берудің типтік оқу жоспарлары тізімі, Қосымша - 157;

- 5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығының «Ветеринариялық хирургия» пәнінің типтік оқу бағдарламасы;

- СТУ 042-ГУ-4 -2013 Университет стандарты «Пәннің оқу - әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;

- ДП 042-1.01-2013 Құжат «Пәннің оқу - әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»

3 Жалпы ережелер

3.1 Пәннің жалпы мазмұны

Хирургия – гректің екі сөзінен алынған. «Cheur ergon»: «хиер» - қол, «ерго» - әсер ету. Қазақша ота жасау. Бұл алғашында хирургиялық ауруларды қолмен ота жасап емдеуге қатысты қолданылған тарихи ұғым. Қазір хирургияның ауқымы аса кең. Хирургиялық ауруларды анықтау мен емдеуде сан алуан заманауй құрал жабдықтар, техникалар, дәрі – дәрмектер, әдіс тәсілдер кешені қолданылады. Осыған байланысты медициналық және ветеринариялық хирургияның көптеген арнайы бөлімдері пайда болып дамуда. Оның ең күрделісі қан тамыры хирургиясы, нейрохирургия, трансплантация хирургиясын атауға болады. Студенттерге ветеринариялық хирургия 3 бөлімге бөліп оқытылады. Олар: Ветеринариялық хирургия-1 - оперативтік хирургия, Ветеринариялық хирургия-2 - жалпы хирургия және Ветеринариялық хирургия-3 - аймақтық хирургия. Бұл бөлімдер бір – бірімен аса тығыз байланысты. Көптеген операциялар малдың өмiрiн, жұмысқа қабiлеттiлiгiн, өнімділігін сақтап қалудың бiрден — бiр әдiсi болып саналады. Оперативті хирургия пәнін оқу барысында студенттер алдымен оқытушының басшылығымен зертханалық жануарларға операциялар жасап жаттығып үйренеді, осыдан соң жануарларға өздігімен операциялар жасайды.

3.2 Оперативтiк хирургияның мақсаты студенттерге операция жасаудың теориялық негізі мен дағдысын үйрету, хирургиялық операциялардың орындалу техникаларын меңгерту.

3.3 Оперативтiк хирургия пәнінің міндеттері: Студенттерге аурудың түрiн, малдың жағдайын ескере отырып малды операцияға дайындауды, хирургиялық операцияларды жасау әдiстері мен техникаларын, операцияны жүргiзудiң негiзгi қағидаларын, оның жеке мүшелерде, ұлпаларда жасалу техникасын үйрету.

Студенттер меңгеруі тиіс:

• 
  Операция жасағанда ауырсындырмау жасауды,
  
• 
  Ұлпаларды ажырату техникасын,
  
• 
  Қанды тоқтатуды,
  
• 
  Тiгiс – таңғыш салуды,
  
• 
  Хирургиялық инфекциядан сақтау жолдарын.
  

• 
  Оперативтік хирургия пәнін меңгеру үшін студенттер жануарлар морфологиясы, физиологиясы мен биохимиясын, фармакология, микробиология мен вирусологиясы, жануарлар патологиясы пәндерін меңгерулері қажет.
  

Пән бойынша алған білімдерін студенттер одан ары «ветеринариялық хирургия – 2» (жалпы хирургия) және «ветеринариялық хирургия -3» (аймақтық хирургия) пәндері бойынша тереңдетеді.

Кесте 1

Курс	Семестр	Кре дит	Дәріс (сағ)	ТС (сағ)	ЛЖС (сағ)	СОӨЖ (сағ)	СӨЖ (сағ)	Бар лық сағ	Қорытын ды бақылау түрі
3	6	2	15	0	15	15	45	90	емтихан

4 Пәннің мазмұны мазмұны мен сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу

5 Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары

2. Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою жолдары

3. Операция кезінде болатын қан ағудың түрлері

4. Операция кезіндегі қан ағуды тоқтату жолдары

5. Қан және қан алмастыратын ерітінділерді құю техникасы

6. Руменотомия

7. Ішектерді кесіп алып тастау және тігу

8. Қолдан артқы тесік жасау техникасы

9. Қуыққа операция жасау техникасы

10. Пішуден кейінгі асқынуларды емдеу

11. Операция жасағанда нейролептик және анальгетик дәрілерді қолдану

12. Иттер мен мысықтарға наркоз беру

13. Эпидуральдық анестезия

14. Сіңірлерге, қан тамырларына тігіс салу техникалары

15. Эндовидиохирургия

16. Иттердің құлақтарын кесу техникалары

17. Сиырды мүйізсіздендіру техникалары

18. Кесарев тілігін жасау техникасы

19. Фаллопластика

20. Желінге операция жасау техникасы

6 Пәннің оқу – әдістемелік картасы

Кесте 3

Тақырыптар		Көрнекті құралдар,ОТҚ, Суреттер, кестелер	Өз бетімен оқуға берілген сұрақтар	Бақылау түрі
Дәрістер	Лабораториялық жаттығу сабақтары
Кіріспе Оперативтік хирургияның мақсаты мен міндеттері.	Жануарларды операция жасауға дайындау және бекіту тәсілдері. Техника қауіпсіздігі.	Сурет-1,2. Техника қауіпсіздігі журналы
Хирургиялық инфекцияның алдын алу	Хирургтың қолы мен операция алаңын операция жасауға дайындау. Хирургиялық құралдар, оларды стерильдеу Орау – таңу материалдары, орау таңудың түрлері мен техникалары	Сурет-3,4. Слайд-1,2,3	Операция жасайтын орын (операция бөлмесі) және оны дайындау.	Ауызша сұрау. Реферат
Жалпы ауырсындырмау. Наркоз	Жануарларға операция жасағанда жалпы ауырсындырмау жасау техникалары	Сурет-5,6,7. Слайд-4,5.	Операция жасағанда нейролептик және анальгетик дәрілерді қолдану. Наркоз бергенде кездесетін асқынулар және оны жою жолдары. Иттер мен мысықтарға наркоз беру	Ауызша сұрау. Реферат
Жергілікті ауырсындырмау	Жануарларға операция жасағанда жергілікті ауырсындырмау жасау техникалары	Сурет-8,9.10,11. Слайд-6,7	Эпидуральдық анестезия	Ауызша сұрау. Реферат
Хирургиялық операция элементтері	Хирургиялық тігістер мен түйіндердің түрлері, Операция тілігіне тігіс салу техникасы.	Сурет-12,13. Слайд-8,9,10.	Эндовидиохирургия Сіңірлерге, қан тамырларына тігіс салу техникалары. Операция кезінде болатын қан ағудың түрлері, қан ағуды тоқтату жолдары Қан және қан алмастыратын ерітінділерді құю техникасы	Ауызша сұрау. Реферат
Бас аймағына жасалатын операциялар	Тісті тегістеу, алып тастау және айналмаға операция жасау техникалары	Сурет-14,15,16. Слайд-11,12.	Иттердің құлақтарын кесу. Сиырды мүйізсіздендіру техникалары.	Ауызша сұрау. Реферат
Мойын аймағына жасалатын операциялар		Сурет-17,18,19,20. Слайд-13,14.		Ауызша сұрау. Реферат
Кеуде аймағына жасалатын операциялар	Плевросентез (кеуде қуысын тесу), және қабырғаны кесіп алып тастау техникалары	Сурет-21,22. Слайд-15,16,17,18,19.		Ауызша сұрау. Реферат
Құрсақ аймағына жасалатын операциялар	Лапаротомия және руменосентез жасау техникалары. Жарықтарға операция жасау техникасы	Сурет-23,24,25. Слайд-20,21.	Руменотомия. Ішектерді кесіп алып тастау және тігу. Қолдан артқы тесік жасау техникасы. Қуыққа операция жасау техникасы. Кесарев тілігін жасау техникасы	Ауызша сұрау. Реферат
Аяққа жасалатын операциялар	Аяққа жасалатын операциялар техникалары	Сурет-26,27,28. Слайд-22,23.24		Ауызша сұрау. Реферат
Аталықтарды пішу	Аталықтарды пішу техникалары	Сурет-29,30.31,32 Слайд-25,26.27	Пішуден кейінгі асқынулар және оларды емдеу. Фаллопластика	Ауызша сұрау. Реферат
Овариэктомия		Сурет-33,34,35,36. Слайд-28,29.	Желінге операция жасау техникасы	Ауызша сұрау. Реферат

7. Оқу әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
Кесте 4

Оқулықтардың, оқу әдістемелік құралдардың атаулары	Дана (саны)	Студенттердің саны	Қамтамасыз етілуі %
1	2	3	4
Мурәлінов К.Л. Оперативті хирургия. (оқулық құрал) —Алматы Каз.ҰАУ . 2006 ж 416 б Б,К. Ілиясов. Ветеринариялық хирургия (оқулық). Алматы. 2008. 400 бет. Магда И.И. Иткин Б.З.Воронин И.И.Оперативная хирургия с основами тапогрфический анатомии. М.Колос, 2003 г. 360 с	20 20 20	20 20 20	100 100 100

8.Әдебиеттер

Негізгі

8.1. Мурәлінов К.Л. Оперативті хирургия. (оқулық құрал) —Алматы Каз.ҰАУ . 2006 ж 416 б

8.2 Б,К. Ілиясов. Ветеринариялық хирургия (оқулық). Алматы. 2008. 400 бет.

8.3 Магда И.И. Иткин Б.З.Воронин И.И.Оперативная хирургия с основами тапогрфический анатомии. М.Колос, 2003 г. 360 с.

Қосымша:

8.4. Цыредоржиев Б.Ж. Носовой зажим для фиксации крупного рогатого скота //Ветеринария, 2004 -№ 6 – С.50

8.5. Порфирьев И.А. и др. Обезболивание лидокаина гидрохлоридом //Ветеринария, 2003 -№ 3 -С.42-44.

8.6. НечаевА.Ю. Ветеринарная анестезиология в учебном процессе //Ветеринария,2002 -№10 –С. 53-54.

8.7. Кашин А.С. Хирургические операции у животных //Ветеринария 2000 -№1 –С.44-46

8.8. Кашин А.С., Медведева Л.В. Закрытие после операционных ран брюшной стенки у животных //Ветеринария, 2001 -№11 –С. 38-40

8.9. ШиякинаТ.Н. Грыжесечение интравагинальных грыж у поросят //Ветринария,2000 -№ 5 –С.41-42.

8.10. Кашин А.С. Пупочная грыжа //Ветеринария, 2000 -№ 11 -С.44-45.

8.11 Кашин А.С.Кастация животных //Ветеринария, 2000 -№ 5 С.44 -47.

8.12. Кашин А.С. Клещи копытно-кастрационные //Ветеринария, 2001 -№ 6 –С. 37-38

8.13.Стекольников А.З.,ЛебедевА.В.,Нарусбаева М.А. Кастрация жеребца-крипторхида //Ветеринария, 2000 -№1 –С.46-47.

8.14. Кашин А.С., Медведева Л.В. Вправление вывиха коленной чашки у лошади //Ветеринария, 2003 -№ 3 –С. 8-9.

8.15. Справочник ветеринарного врача. – СПб.: «Лань», 2004.-896с.

8.16 Материалы первого евроазийского ветеринарного конгреса. Алматы. 2007.