Абайдың тәлімгерлік тағылымы (құрастырушы Ә.Дайырова) 1996ж.
Түсінік хат
Балалардың мінез-құлқын қалыптастырып, олардың білімін дамытуда сахналық шығармалардың эмоциялық әсері мол болады. Оқушылар сахнасында көбірек пайдаланылатын шығармалар: көркем әңгіме, ертегі, монолог, диалог,тақпақ, жыр, скетч, қысқа пьесалар мен интермедиялар. Әсіресе, пәндік және мерекелік кештер мен ертеңгіліктердің сценарийлері, көркем шығармалардың инсценировкалары мектеп сахнасына өте қажет. Оларды таңдап, талғап, лайықты іріктеген соң, тиісті көрсетудің қойылымын әсерлі дайындау оқытушымен оқушының шеберлігіне байланысты. Күнделікті өмір жағдайындағы қиындықтардың бірі қандай да болмасын бір күтпеген жайларда адамның өзін ұстай білмеуі болып табылады. Әдеттен тыс жағдаймен ұшырасып қалған адамның оны дұрыс бағалай білмеуі және дұрыс шешім жасай алмауы жиі кездеседі.
Осындай жағдайларды сахнада ойнап көрсету оқушылардың бойындағы жағдайды ойластыру және одан шығудың жолын табу қабілетін дамыту әдісі болып табылады.
Алғашқы кезде балаларды белгілі әңгіме, ертегі немесе мысалды сахналауға үйрету оңай болады. Кейіннен, олар мұны меңгеріп болған соң жазушылардың жазған шығармаларынан көріністерді сахналап ойнап көруді ұсынуға болады.
Әдістемелік ұсыныстар
«Сахна сазы» драмалық үйірмесінде оқушыларға жас ерекшеліктеріне байланысты сахналық қойылымдар, көркем сөз, диалог, монолог таңдалып алынған. Драмалық үйірме 9 сынып оқушыларымен жүргізілетін болғандықтан қойылымдар, оқылатын өлеңдер қүрделірек болып таңдалады. Сахнамен жұмыс кезінде сахнаға шығу,кіру жағдайларындағы интервалдық жүйеге мән беру өте маңызды. Драма үйірмесінде қойылымға деген кәсіби мінездеме, ойнап көрсету,тыңдап естірту сияқты амалдар қолданылады.
«Сахна сазы» драма үйірмесінде оқушылардың тілдері шыңдалып сахналық өмірге бейімделеді. Тіл мәдениеттері дамиды, өз ойларын еркін жеткізе біледі. Сахнада өздерін ұстай біледі, актерлік шеберліктері дамиды. Қазақ жазушыларының шығармаларын сахналау арқылы ұлттық нақыштағы асыл қасиеттерін үлгі тұтып, тәрбие алады. Сөзбен жұмыс істеу әдісі мен сахнада сөйлеу өлшемі бүгінгі нақтылық пен айқындылықтың нәтижесі қалыптасып дамитын өнер тәжірибесі. Үнді жағымды дауыс, жеңіл және таза дикция нақты дауыс екпінін қою, айтатын ойының мағынасын бөліп-жармай жеткізе білу, әр сөзді анық айту, дыбысты меңгерту-мәдениеттің белгісі. Тіл байлығын меңгеру әрбір оқушыға аса қажетті міндет деп ойлаймын.
Мақсаты: Оқушылардың мінез-құлқын қалыптастырып, олардың білімін дамытуда сахналық шығармалардың эмоциялық әсерлерін қалыптастыру. Оқушыларды сахнада көбірек пайдаланатын шығармалармен көркем сөз, диалог, монологпен таныстыру. Пәндік және мерекелік кештер мен ертеңгіліктердің сценарийлері, көркем шығармалардың инсценировкаларын мектеп сахнасында оқушылармен дайындап көрсету.
Міндеті: Әрбір дайындаған көріністерді сахнада ойнап көрсету оқушы бойындағы жағдайды ойластыру және одан шығудың жолын табу, қабілеттерін дамыту. Сахнада сөзді дұрыс сөйлеуге , тілді, ерінді,дауысты, тынысты дұрыс қолдануға үйрету.
Бағдарламаның бөлімдерін суреттеу
Қатысушылар: 9 сынып оқушылары
Үйірме бағдарламасы аптасына 1 сағат- жылына 34 сағат
Тақырыптың негізгі бөлімі оқушылардың сахнада өзін-өзі ұстауға, актерлік шеберлікті және оның элементтерін оқып үйренуге бағытталады.
Сахна мәдениеті- 8 сағат
Ұйымдастыру. Сахнада өзін-өзі ұстау. Актерлік шеберліктерін дамыту және оның элементтері. Сахна тілі және әсемдік. Оқушылардың тілін жаттықтыруға байланысты жаңылтпаштар, өлеңдер жаттаттыру
Семей қаласындағы Абай атындағы драма театрына бару- 1 сағат
Қорытынды , жылдық есеп беру– 1 сағат
Аңдатпа
Бұл бағдарлама қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімдеріне, драма үйірмесінің жетекшілеріне арналған. Бағдарлама мектеп оқушыларын сахна мәдениетіне үйретіп, актерлік шеберліктерін шыңдауды көздейді. Бағдарламаның мектепте драма үйірмесімен айналысушыларға тигізер көмегі аз болмасы анық.
НӘТИЖЕСІ
Р/С
2013 -2014 оқу жылында өткізілген және қатысқан іс-шаралар
1
Оралхан Бөкейдің 70 жылдық мерейтойына «Мұзтаудың Мұзбалағы» атты қойылым
