Сөж тақырыбы: Эмиль Литтре: өмірбаяны, еңбектері, философия мен ғылымға енгізген тұжырымдары Орындаған: Даулеткелді А. Тексерген: Кошкарбаев Е. Алматы, 2020ж Эмиль Литтре: өмірбаяны, еңбектері, философия



бет3/3
Дата18.12.2021
өлшемі194,55 Kb.
#102804
түріӨмірбаяны
1   2   3
Байланысты:
Эмиль Литтре туралы

"Барлық дәуірлер белгілі бір сөздерді қолданысдан шығарады және сағымдай ұмыттырады; әр ғасыр әдетке айналып, белгілі бір сөздерді ғана қолданысқа алады."

«Сіз қанша ізденсеңіз де, ғажайып ешқашан көзге көрінетін жерде болған емес».

«Өмірлік байсалды жұмыспен айналысқысы келетін адам әрдайым өзін ұзақ өмір сүрген сияқты ұстауы керек және өлуге шақ қалғандай тынышталуды білуі керек».

«Біз сақтауға тұрарлық сөздердің ескіруіне қарсы күш-жігерді ынталандыруымыз керек».

«Адамның өзіне деген басты міндеті - өзін-өзі тәрбиелеу, адамның өзгелердің алдындағы басты міндеті - оларды оқыту».

Еңбек бәрін жеңбек! Ал егер жеңгің келсе, алға аяқ бас, жұдырықты жұм, сананы тазала, ойды ретте.... Сол кезде ғана артқа із қалдырасың... Сол кезде ғана еншіңмен саналасың!

Эмиль Литтре еңбектері:


  • Гиппократтың шығармаларын аудару және басып шығару (1839-1861);

  • Иисус (1 том, 2 том) пен Дэвид Штраус (1839-1840) өмірінің аудармасы, [онда ол өзінің ілімін алғы сөзде баяндайды, басқа идеалды, адамзат мұратын табиғаттан тыс тәртіппен алмастырады]

  • Плинийдің ақиқатты тарихын аудару және редакциялау (1848-1850);

  • Мюллердің «Handbuch der Physiologie» кітабына (1851) аудармасы, [онда ол физиологияны ғылымдар жүйесіндегі шынайы рөлін тағайындай отырып, философиялық алғысөзін қосты]

Сөзсіз сана, қоғам, адам... Сөзсіз не бар?! Сөзсіз бәрі құлар! Мемлекет, тарих, жәутеңдеген жанарлар...

Француз тілінің төл туындысы Литтре жазған сөздік болмақ.. Ал сол сөздіктен басқа позитивизм өкілінің қоржынында не бар?!

Эмиль Литтре сөздіктері:


  • Нистен қабылдаған жоспарға сәйкес Чарльз Робинмен бірге жасалған медицина, хирургия, фармация, көмекші ғылымдар және ветеринария сөздігі, Париж: chez J.-B. Baillière et fils, 1855 ж., (қайта қаралған басылым, 1865 ж., [мұрағат])

  • Француз тілінің тарихы [21-23 том жазуға қатысты (1862)];

  • Француз тілінің сөздігі [(Le Littré) (1863-1872); қайта қаралған және кеңейтілген басылым (1873-1877)];

  • Француз тілінің сөздігін қалай жасадым, 1880 ж

  • Ауызша патология немесе қолданған кезде кейбір сөздердің зақымдануы (1880).

Ойлану, толғану... Адамға біткен қасиет... Сатының соңында бомаспыз сірә, сана сайрап, жолдау жылжып, хат хабарлап тұрғанда...

Эмиль Литтре философиялық жазбалары:



  • Analyse raisonnée du cours de philosophie positiviste d'Auguste Comte [Огюст Конттың позитивистік философия курсына негізделген талдау] (1845) ;

  • Application de la philosophie positive au gouvernement [Позитивті философияны үкіметке қолдану] (1849) ;

  • Conservation, révolution et positivisme [Сақтау, төңкеріс және позитивизм] (1852) ;

  • Paroles de la philosophie positive [Позитивті философия сөздері] (1859) ;

  • Auguste Comte et la philosophie positive [Огюст Конт және позитивті философия] (1863) ;

  • La Science au point de vue philosophique [Философиялық тұрғыдан ғылым] (1873) ;

  • Fragments de philosophie et de sociologie contemporaine [Қазіргі заманғы философия мен әлеуметтанудың фрагменттері] (1876) ;

  • Pour la dernière fois [Соңғы рет]…

Жаңалықтың жаршысы болмақ газет. Отқа кетер, құр құртылар болмақ газет... Халық айнасы, тілдің тиегі болмақ газет...

Эмиль Литтренің газеттерге қосқан үлестері:



  • L'Expérience, journal médical qu'il créa en 1837 avec Dezeimeris [Эмильдің 1837 жылы Дезеймериспен бірге жасаған медициналық журнал] ;

  • Le National [ұлт газеті];

  • La Revue des deux mondes [Екі әлемнің ревюі];

  • Le Journal des débats [дебаттар журналы];

  • Revue germanique [германдық шолу];

  • Remise en ordre des Œuvres politiques d'Armand Carrel [Арманд Каррельдің саяси шығармаларын қайта құру (1854-1858)].

Эмиль атқарған жұмыс жаңашылдығы, онлайн сөздіктері:

  • Dictionnaire de la langue française Littré [Littre француз тілінің сөздігі (1873-1878)]

  • Pathologies verbales d'Émile Littré (1880) étymologies sélectionnées [Эмиль Литтре сөздігі патологиялары]

  • Dictionnaire de la langue française abrégé, d'après l'ouvrage d'Émile Littré [Эмиль Литренің шығармашылығына негізделген француз тілінің қысқартылған сөздігі]

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Biographie de Littré par Sainte-Beuve en tête du Littré – Литтренің басында тұрған Сент-Бивтің өмірбаяны

2. Adolphe Robert et Gaston Cougny : Dictionnaire des parlementaires français, 1889ж - Адольф Роберт пен Гастон Кугни: Француз парламентшілерінің сөздігі

3. Dictionnaire des Francs-Maçons européens, 2005ж - Еуропалық масондардың сөздігі

4. Jean Hamburger, Monsieur Littré, Flammarion, 1988ж.

5. Lucienne Portier, Un précurseur : l'abbé Huvelin, Cerf, 1979ж.



6. Alain Rey, Littré. L'humaniste et les mots, Gallimard, 2008ж.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет