Стоматология


Үшкүл нервтің қабынуы (неврит)



бет148/173
Дата05.02.2023
өлшемі4,16 Mb.
#167481
түріОқулық
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   173
Байланысты:
hirstom-qaz

Үшкүл нервтің қабынуы (неврит)
Бұл дерттің себептері жарақаттану, нерв маңындағы тіндердің қабынуы, одонтогендік қабыну, көптеген инфекциялық дерттер, организмнің жалпы улануы және аллергиялық жағдайлар болып есептеледі.
Негізгі клиникалық белгі турақты ауыру сезімі үшкүл нервтің ауруға шалдыққан тармағының иннервация жасайтын тіндерінде болып, тістерге, қызыл иекке, бет терісіне тарайды.
Объективті тәсілдермен тексергенде үшкүл нервтің тармақтарының сезімталдық қасиеті гиперестезия, гипоестезия, анестезия немесе парестезия тәріздес болып табылады.
Емі. Үшкүл нервтің невритін емдеу тәсілдері оның этиологиясына байланысты болып, қабынуға қарсы ем бірінші орында тұрады. Сүйек сынығынан не басқа жарақаттанудан пайда болған невриттерді тексерген уақытта олар сүйек арасында қысылып қалғандығын анықтау қажет. Бул жағдайда нервті қысқан сүйектен босатып, басқа заттарды алып тастау қажет.
Егер нерв үзілсе оны бір-бірімен тігіп жалғастыру қажет. Невриттердің этиологиясы жалпы инфекциялық дерттер немесе аллергия, уланудан болса, онда оларға жалпы ем қолдану қажет.
Бет нервісінің невриті. Барлық сыртқы нерв жүйесінің арасында бұл нервтің қабынуы 2—5%-ке дейін кездесіп, көбінесе әйелдер арасында болады.
Этиологиясы мен патогенезі. Топикалық диагностикасының қойылуына байланысты „бет нервісінің невриті" терминінен көрі бет нервісінің салдануы (парез, паралич) деген дүрыс. Өйткені нерв жүмысының бұзылуы тек қабынуға байланысты емес, басқа этиологиялық себептерден де болады.
Неврит нерв тіндерінің бүтінділігі сақталғанда және олардың зақымдануына байланысты. Нерв тіндерінің сақталуына байланысты невриттердің себебі инфекция (грипп, ангина), қатты тоңу (мұздау), қанмен қоректенуінің бұзылуы, гипертония, атеросклероз болуы мүмкін. Кейбір жағдайда отит, паратит дерттерінің асқынуынан да пайда болады. Бет нервісінің салдануы төменгі жақ нервісін жансыздандырған кезде кенеттен пайда болуы мүмкін (нейроаллергия тәріздес).
Клиникалық белгілер көрінісі мимика еттері жұмысының өзгеруіне байланысты. Сонымен қатар адам денесіндегі жалпы сезімталдық және вегетативті қан тамырлары жұмыстарының өзгеруі белгілер көрінісі болуы ықтимал. Дәмнің сезімталдығын білдіретін тілдің алдыңғы 2/3 бөлігі бузылып, көзден жас ағады және т. б. белгілер пайда болады.
Барлық жағдайда мимикалық еттер жүмысының өзгеруі негізгі белгі болып табылады. Кәдімгі жағдайда бет әлпет өзгеріп мимика қозғалысы кезінде ауырған жағына тартылады. Бұл бет қатпарлары тегістеліп, ауыз бұрышы төмен түсіп, сілекей ағып, ас алу қиындайды. Ұрттары үрленбейді. Көз шарасы кеңіп (лагофтальм), одан жас ағады да кейінірек көздің мүйізді қабығы құрғап, көру нашарлайды. Бұл айтылған құбылысты білудің блефорорафия операциясын жасауда көп маңызы бар. Бірінші және екінші топ-тардағы қозғалыста блефорорафия жасауға болады, ал үшінші топ-тағы қозғалыста болмайды.
Қүлақ маңында және бетте пайда болатын жеңіл ауыру сезімі, гипостезия, гиперестезия, парестезия сезімтал нерв жүйесі жұмысының бұзылу белгілері болып есептелінеді. Конъюнктиваның қызаруы, бет терісінің әркелкі боялуы, ауыз қуысы кілегей қабығының домбығуы, вегетативті қан жүйесі жүмыстарының бұзылу белгілері жатады.
Емі. Алдымен невритке себеп болған жалпы дертті емдеу қажет.
Дерттің жедел даму уақытында қабынуға қарсы күресіп, дене қызуын басатын, ауыру сезімін жоятын дәрілер тағайындау керек. В тобындағы витаминдер, 0,015 г прозерин тәулігіне үш мезгіл ішу. Немесе 0,05% прозерин ерітіндісін инъекция арқылы тері астына енгізу қажет. Оның схемасы 0,1 мл — бірінші күні, 0,2 мл —екінші күні, сөйтіп 1,0 дейін, содан соң дозасын 0,9; 0,8; 0,7; 0,1 мл-ге дейін төмендетеді.
Невриттің патогенезді факторларының негізі тін домбыгуы болғандықтан Дегидротация терапиясын (фуросемид 40 мл) және кортикостероид препараттарын беру қажет. 3—5 күннен бастап физиотерапия тағайындаған жөн, оның ішінде УЖЖ, парафин, ультрадыбыс, йонофарез т. б. физиотерапия қабылдаған жөн. 10—15 күннен кейін маңдай терісін жиыру, қасты көтеру, көз жуму, тісті ақситу, ұртты толтыру сияқты мимикалық еттердің жүмысын жақсартатын емдеу гимнастикасын қолданып, оларға массаж жасау қажет. Иглорефлексотерапия жақсы нәтиже бе-реді.
Егер осы айтылған емдер 3 жылға дейін нәтижесіз болса, онда емші хирургиялық тәсілдер қолдануға мәжбүр болады. Олар келесі топқа бөлінеді:
1). Кесілген немесе жарақаттанған нерв ұштарын бір-бірімен, микрохирургиялық құралдарды пайдаланып, тігіп жалғастыру.
2) . Невриттің әсерінен төмен түсіп кеткен тіндерді кинетикалық және статикалық әдістерді қолдану арқылы жоғары көтеріп сүйекке бекіту. М. Э. Ягизаров төмен түскен ауыз жұмсақ тіндерін тәжді өсіндіге асу және самай етін қолдануды ұсынды. Соңғы кезде бұл тәсіл кеңінен қолданылып жүр және жақсы нәтиже беруде.
3) . Бұл топқа ауырған нервтің ұшын басқа (тіласты, диафрагма, қосымша нервтер) қозғалтқыш нервтерімен тігіп жалғау.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   173




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет