«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
148
КОМПОЗИЦИЯЛЫҚ КӨБІКТЕРДІҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫНА
ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ ӘСЕРІ
Қанағат М.
Ғылыми жетекшісі: Оспанова Ж.Б.
әл
-
Фараби
атындағы
Қазақ
Ұлттық
университеті
Қазіргі уақытта нарықта отандық және шетелдік өндірушілердің көптеген көбіктенуге
бейім жуғыш заттары сұранысқа ие. Яғни, жуғыш заттардың жуу қабілеті, көбік түзуге
бейімділігі, әр түрлі температурада көбіктенуі маңызды болып келеді.
Көбіктер – газдың сұйық және қатты дисперциялық ортадағы лиофубты жүйе болып
табылады. Көбіктер дөрекі дисперсті жүйелерге жатады. Жұмыстың жалпы мақсаты
композициялық көбіктердің әр түрлі температураға тұрақтылығын және көбік түзгіштік
қабілетін анықтауға негізделген. Көбіктін тұтқыртылығы – реологиялық сипаттама.
Көбік түзгіш БАЗ ретінде натрий лаурилсульфат және гексадецилпиридиний хлорид
ерітінділері алынды. Полимерлер ретінде гидрокиэтил целюлоза және карбоксиметил
целюлоза алынды. Көбік түзгіш БАЗ-ға полимер қосылды. Оның себебі, полимер
тұрақтандырғыш қасиет берді. Жұмыс барысында алынған ерітінділердің “беттік керілу”,
“жұғу”, “көбік түзу”, “температураға тұрақтылық қасиеттері” зерттелінді. “Беттік керілу”
жұмысы Сталагмометр құрылғысы арқылы қарастырылдыы. Яғни, дайындалған 2 ертіндінің
барлық концентрациясының капляларын бөлме температурасында бақылап, мәлімет алынды.
“Жұғу” процесін анықтаудың бұрыштық әдісі қолданылды. “Жұғу” бізде гидрофобты дене -
тефлонның үстінде жүргізілді. Судың максималды бұрышы 120°, ал біздің ерітінділердің
коцентрациясы ұлғайған сайын, бұрышы кішіриетінің анықталынды. БАЗ-Полимер қоспасын
алу үшін карбоксиметил целююлоза ерітіндісін натрий лаурилсульфаты, гидрокиэтил
целюлоза полимерін гексадецилпиридиний хлорид ерітіндісі арқылы сұйылтып 6 түрлі
концентрациядағы ерітінді дайындалнды. OCA 25 құрылғысы арқылы зеріттеу жұмыстары
жүргізілді. OCA 25 қондырғысы ерітінділердін “жұғу” қасиетін қарастыруға арналған
электронды әмбебап құрал болып табылады. Беттік керілуді анықтайтын «Тензиометр»
құрылғысымен жұмыс жасалынды. Карбоксиметил целлюлоза + натрий лаурилсульфаты
және гидрокиэтил целюлоза + гексадецилпиридиний хлорид ерітіндісінін беттік керілуі
анықталынды. Росс-Майлс құрылғысы жуғыш заттардың көбік түзу қабілетін анықтау үшін
қолданылады.Карбоксиметил целлюлоза + натрий лаурилсульфаты және гидрокиэтил
целюлоза + гексадецилпиридиний хлорид ерітінділерін 30°,40°,50°,60° градуста әр түрлі
темпепатурада қалай әсер ететінін және тұақтылығы анықталды.
Натрий лаурилсульфаты+ карбоксиметил целлюлоза ерініндісінің жұғу қасиеті, беттік
керілуі және температураға тұрақты екені анықталды. Натрий лаурилсульфаты
(
C
12
H
25
SO
4
Na)
ең жақсы көбік түзгіш екеніне көз жеткізілді.
Достарыңызбен бөлісу: