ЖАҢА NaSrR(BO
3
)
2
(R = Y, Ho-Lu) ОРТОБОРАТТАРЫНЫҢ СИНТЕЗІ
Кайрова А.Б., Нурметов О.Ш., Жолдас Е.А.
Ғылыми жетекшісі: х.ғ.к., профессор Уралбеков Б.М.
әл
-
Фараби
атындағы
Қазақ
ұлттық
y
ниверситеті
aigerimkai2445@gmail.com
Қазіргі таңда адамзаттың алдында тұрған экологиялық мәселелердің негізгісі, әрі
өзектісі – жарықтандыру мәселесі. Бейорганикалық люминофорларға негізделген
жарықдиодтардың экологиялық таза, бағасы тиімді, құрылымының алуан түрлілігі мен
беретін түсінің сапалы болуы оларды басқа шамдардан ерекшелігі мен артықшылығын
көрсетеді [1].
Үш катионды бораттардың ашылуы – олардың СЖЭ атомдарымен легирленуіне
негізделген көптеген зерттеулердің бастамасы болды. Бұл бастама әртүрлі комбинациялар
арқылы 1+, 2+ және 3+ иондарының позицияларында изоморфты алмасулардың үлкен өрісін
ашты.
Бұл зерттеудің мақсаты – қатты фазалы синтез әдісі бойынша NaSrR(BO
3
)
2
жаңа
қосылыстарының синтезі және олардың фазалық құрамын, құрылымдық сипаттамаларын
және люминесценттік қасиеттерін зерттеу болып табылды.
Қатты фазалы синтез әдістемесіне сәйкес бірінші кезеңде Na
2
CO
3
, SrCO
3
, H
3
BO
3
және
СЖЭ оксидтері (R
2
O
3
) 1:2:1:2 стехиометриялық мөлшерде өлшеніп, қыздыру қондырғының
ішінде жоғары температурада платиналық тигельде 650
0
С температурада Na
2
CO
3
, SrCO
3
,
H
3
BO
3
ыдырағанша қыздырылды. Екінші кезеңде қоспаны агат ұнтақтағышында үгіту
арқылы бастапқы реагенттер толығымен ыдырағанша дейін 900
0
С температурада ұсталды.
Рентгенограммалардың нәтижесі бойынша жаңадан синтезделген қосылыстардың
KSrY(BO
3
)
2
және KBaY(BO
3
)
2
қосылыстарымен ұқсастығы байқалады. NaSrY(BO
3
)
2
құрылымы параллель орналасқан гофрленген қабаттар құрайтын ВО
3
топтарынан тұратыны
байқалды. 190-нан 900 нм-ге дейінгі диапазонында Yb, Lu және Y қосылыстары үшін
спектрлердің ешқандай шыңдары байқалмайтыны белгілі болды. Ал Ho, Er және Tm бар
қосылыстар күйдің төменгі ішкі деңгейінен қозған күйге өтуіне тән жұтылу шыңдарын
көрсетті.
Әдебиеттер:
1.
B. Uralbekov, V. Shevchenko, A. Kuznetsov, A. Kokh, N. Kononova, A. Bolatov, K. Kokh,
Novel compounds in the MMeR(BO
3
)
2
borate family (M = alkali metal, Me = alkaline earth metal, R = rare-
earth element): Syntheses, crystal structures and luminescent properties, J. Lumin. 216 (2019) 116712.
https://doi.org/10.1016/j.jlumin.2019.116712.
«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
193
Достарыңызбен бөлісу: |