Т. Н. Ер ме ко ва, Ш. Л. Ерхожина, А. Е. Тоқбаева а р рр



Pdf көрінісі
бет121/170
Дата31.03.2022
өлшемі9,57 Mb.
#137352
түріКнига
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   170
А
ой бө
ой бө
Р
3.
3.
Ғ.Мү
Ғ.Мү
сі
сі
мә
мә
лі
лі
мет
мет
аты-жө
аты-жө
РР
Р
Р
Р
Р
Р
М
1.
1.
«Асыл
«Асыл
дар
дар
2.
2.
«Олар
«Олар
мен бір
мен бір
сін
сін
ді
ді
рің
рің
А
тан Қал
тан Қал
нің» қо
нің» қо
йы
йы
А
луын
луын
зов теат
зов теат
ры
ры
мен қа
мен қа
дар
дар
дың ара
дың ара
Н
бек Жан
бек Жан
дар
дар
лов тұр. Қа
лов тұр. Қа
тан Қал
тан Қал
ле
ле
ки (Қа
ки (Қа
луын
луын
да үл
да үл
мен қа
мен қа
-
екін
екін
дар
дар
бе
бе
П
ның ең бі
ның ең бі
рін
рін
тен көр
тен көр
дім. Бұй
дім. Бұй
екін
екін
ші, Елу
ші, Елу
В
тын еді. Бұ
тын еді. Бұ
сап шы
сап шы
ға
ға
ра
ра
(«Егемен Қазақстан» газетінен)
(«Егемен Қазақстан» газетінен)
б
ді. Бі
ді. Бі
ні үшін ға
ні үшін ға
на ба
на ба
кен апам, Фа
кен апам, Фа
ри
ри
да құр
да құр
на
на
ға шы
ға шы
ға кел
ға кел
лар өмір
лар өмір
а
рын ой
рын ой
тін бо
тін бо
лып шық
лып шық
ді. Бі
ді. Бі
рақ Се
рақ Се
ра
ра
на ба
на ба
қыт
қыт
да құр
да құр
с
сы 80-ге таяп қал
сы 80-ге таяп қал
тен
тен
нен ке
нен ке
рын ой
рын ой
нап кет
нап кет
лып шық
лып шық
п
сым «Ре
сым «Ре
ви
ви
зор» бол
зор» бол
ра
ра
ғаң
ғаң
ның соң
ның соң
сы 80-ге таяп қал
сы 80-ге таяп қал
нен ке
нен ке
ліп қо
ліп қо
а
ген сын
ген сын
шы
шы
ның үл
ның үл
кен
кен
тын еді. Ме
тын еді. Ме
нің 
нің 
зор» бол
зор» бол
с
дай аға
дай аға
ны, ой
ны, ой
ыны
ыны
ма 
ма 
шы
шы
ның 
ның 
кен
кен
ы
бай 
бай 
нім, 
нім, 
дай аға
дай аға
-
-
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


202
Грам ма ти ка лық бас тау ышы бар, егер бас тау ышы бол ма са, оны 
ба ян дау ыш фор ма сы ар қы лы тау ып алу ға бо ла тын жай сөй лемнiң 
түрi 
деп атала ды. Мы са лы: 
Мен жаз бай мын өлең ді 
ер мек үшін (Абай) 
сөй ле мі нің бас та уышы бар, І жақ тық есім дік тен 
жа сал ған. Ал 
Ән ді жақ сы айт тың
сөй ле мі нің 
сен
де ген бас тау ышы 
жа сы рын тұр са да, 
айт тың
де ген ІІ жақ тық ба ян дау ыш ар қы лы сұ-
рақ қой ып, тау ып алу ға бо ла ды. Сон дық тан мұн дай сөй лем дер жақ ты 
сөй лем дер деп атала ды.
Бас тау ышы жоқ жә не оны ба ян дау ыш фор ма сы ар қы лы тау ып 
алу ға бол май тын жай сөй лемнiң түрi 
деп атала ды. 
Жа са лу жол да ры:
а) күр делi ба ян дау ыш тың 1-сы ңа ры ба рыс септiгiндегi тұй ық етiстiк 
бо лып, оған 
бол, ту ра ке лу, рұқ сат
сөз де рі тір ке ле ді. Мы са лы: 
Ма ған кiру ге рұқ сат па? Саған айтуға тура келеді. Оған көруге 
болмайды.
ә) қа лау рай дың 
­қы/­кi, ­ғы/­гi
жұр нақ та ры на 
кел
кө мек ші етіс ті гі тір-
ке ле ді. Мы са лы: 
Ме нің ұш қыш бол ғым ке ледi. Оның тың да ғы сы 
кел ме ді.
б) түбiр тұл ға лы не ба рыс септiгiндегi тұй ық етiстiкке 
ке рек, қа жет 
сөз де рі тір ке ле ді. Мы са лы: 
Бiзге көп оқу ке рек. Са ған осы ны тү­
сі ну ке рек.
в) тәу елдiк жал ғау лы тұй ық етiстiкке 
мүмкiн, тиiс 
сөз де рі тір ке ле ді. 
Мы са лы:
 Менiң ба ру ым мүмкiн
.
г) ба ян дау ышы құ ра мын да бас тау ыш тұл ға сын да ғы сө зі бар тұ рақ ты 
тiркес тер ден бол са, мұн дай сөй лем дер де жақ сыз сөй лем бо ла ды. 
Мы са лы: 
бе ре кесi кеттi, iшi пыс ты, ішек­сiлесi қат ты, ашу­ыза­
сы келдi, быт­шы ты шық ты, тауы ша ғыл ды, қар ны аш ты, қо лы 
ти медi 
т.б.
 Оның бе ре ке сі кет ті. Қай рат тың іші пыс ты
т.б.
4.
Театр ту ра лы пі кір ді оқып, театр дың адам зат өмі рін де гі ор ны 
ту ра лы «6 не лік тен?» әді сі мен диа лог жа зың дар. 
Театр ға құ ла ғы ес ті мей тін адам кел се, ол сах на да бо лып 
жат қан іс-әре кет ті кө зі мен кө ріп, тү сі ніп, со дан ләз зат алуы 
ке рек. Ал егер кө зі көр мей тін за ғип кі сі кел се, ол тың дап ләз-
зат алуы ке рек.
(Сә кен Сей фул лин)
А
А
202
Р
ке
ке
зат алуы ке
зат алуы ке
М
ту
ту
ра
ра
Театр
Театр
ға құ
ға құ
жат
жат
қан іс-әре
қан іс-әре
ке
ке
рек. Ал егер кө
рек. Ал егер кө
А
А
Театр 
Театр 
ту
ту
ра
ра
лы пі
лы пі
лы «6 не
лы «6 не
лік
лік
НН
Н
реке
сы келдi, быт­шыты 
т.б.
 Оның бере
-
мұн
сi кеттi, iшi пыс
ты 
П
тұйық е
 Менiң бару
р ым мүмкiн
у
амында бастау
мұндай сөй
сi кеттi, iшi пыс
В
септiгiндегi
салы:
В
Бiзге көп оқу ке
тiстiкке
б
па? Саған айтуға тура келеді. Оған көруге 
жұрнақтарына
кел
болғым келе
ке
а
септiгiндегi
сөздері тір
па? Саған айтуға тура келеді. Оған көруге 
с
асы
деп
септiгiндегi
тірке
п
сөйлем
сы арқылы
деп
а
есім
бастауышы
ыш арқылы
дер ж
с
оны
лемнiң
мын өлеңді 
есімдіктен
ышы
ыы
ыы
оны
ы
ы
ыы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


203
М
А
Н
М Н М
Н
Н А
5.
Өздерің жазған диалогте жақты, жақсыз сөйлемдерді қол да ның -
дар.
• Әлем де би лет алу жүй есі ерек ше театр бар. Ол АҚШ-тың 
Вирд жи ния шта тын да ор на лас қан. «Бар тер Теат ры на» 
кі ру үшін би лет ті та мақ қа ай ыр бас тап ала ды. 
• Еуро па да ғы ең кө не театр Хор ва тия елін де ор на лас қан. 
• Ио ния (кө не Гре кия) театр ла рын да бір қо лы жоқ жау ын-
гер лер дің қа сы на та қыр бас құл дар ды отыр ғы за тын бол-
ған. Қой ылым ұна ған жағ дай да жа уын гер лер ша па лақ тау 
үшін бір қо лы мен құл дың ба сы нан со ға ды екен.
• Ежел гі Рим театр ла ры ко ме дия ла рын да тек грек тер ді 
күл кі ге ай нал дыр са, грек тер де өз ке зе гін де рим дік тер дің 
өмі рін мыс қыл дай тын бол ған.
(massaget.kz)
6.
«Артық болмас білгенің» айдарында берілген жақты сөйлемдерді 
жақсыз сөйлемге айналдырып кө ріңдер.
Үл гі: 
Әлем де би лет алу жүй есі ерек ше театр бар. Әлем дегі би лет 
алу жүй есі ерек ше театрға біздің де кіруіміз мүмкін.
7.
Екі тап сыр ма ның бі рін орын даңдар.
1. «Артық болмас білгенің» айдарында берілген мәліметтерді 
негізге алып, театрға қатысты қызықты деректер тауып жа -
зың дар. 5 жақты сөйлемді жақсыз сөйлемге ай нал ды рың дар.
2. Қа зақ театр өне рі нің қай рат ке рі ту ра лы мә лі мет жи нап, кес-
те ні тол ты рың дар. Жақты, жақсыз сөйлемдерді ажы ра тың-
дар.
Ме нің сүй ік ті ак те рім нің
аты-жө ні 
Қай театр да жұ мыс жа сай ды?
Ой на ған рөл де рі 
Оған қоя тын сау алым 
АР
М
МММММММММ
аты-жө
аты-жө
Қай театр
Қай театр
М
М
Ой
Ой
на
на
ған рөл
ған рөл
Оған 
Оған 
А
зақ театр өне
зақ театр өне
ні тол
ні тол
ты
ты
рың
рың
дар.
дар.
АА
Ме
Ме
нің сүй
нің сүй
ік
ік
ті ак
ті ак
аты-жө
аты-жө
ні
ні
Қай театр
Қай театр
да жұ
да жұ
Н
негізге алып, театрға қатысты қызықты деректер тауып жа
негізге алып, театрға қатысты қызықты деректер тауып жа
дар. 5 жақты сөйлемді жақсыз сөйлемге ай
дар. 5 жақты сөйлемді жақсыз сөйлемге ай
зақ театр өне
зақ театр өне
рі
рі
нің қай
нің қай
рың
рың
дар. 
дар. 
-
білгенің» айдарында берілген мәліметтерді 
білгенің» айдарында берілген мәліметтерді 
негізге алып, театрға қатысты қызықты деректер тауып жа
негізге алып, театрға қатысты қызықты деректер тауып жа
П
ше театрға біздің де кіруіміз мүмкін.
ше театрға біздің де кіруіміз мүмкін.
рін орын
рін орын
даңдар.
даңдар.
білгенің» айдарында берілген мәліметтерді 
білгенің» айдарында берілген мәліметтерді 
В
жақсыз сөйлемге айналдырып кө
жақсыз сөйлемге айналдырып кө
лет алу жүй
лет алу жүй
есі ерек
есі ерек
ше театр бар. Әлем
ше театр бар. Әлем
ше театрға біздің де кіруіміз мүмкін.
ше театрға біздің де кіруіміз мүмкін.
б
болмас білгенің» айдарында берілген жақты сөйлемдерді 
болмас білгенің» айдарында берілген жақты сөйлемдерді 
ріңдер.
ріңдер.
а
рын
рын
тер де өз ке
тер де өз ке
зе
зе
гін
гін
с
гер
гер
лер ша
лер ша
ға
ға
ды екен.
ды екен.
рын
рын
да тек грек
да тек грек
гін
гін
де рим
де рим
п
лы жоқ жау
лы жоқ жау
ды отыр
ды отыр
ғы
ғы
за
за
тын бол
тын бол
лер ша
лер ша
па
па
ды екен.
ды екен.
а
тер Теат
тер Теат
на
на
лас
лас
қан. 
қан. 
лы жоқ жау
лы жоқ жау
с
бар. Ол АҚШ-тың 
бар. Ол АҚШ-тың 
тер Теат
тер Теат
ры
ры
на» 
на» 
ы
ның
ның
-
-
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


204


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   170




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет