§5. Батыр баба – Күлтегін және патриоттық рух 1. Мә тін дерді тү сі ніп оқың дар. Құрылымы мен рәсімделуі арқылы
екі мәтіннің жанрлық ерекшеліктерін анықтаңдар.
Күл те гін – Құт лық (Ел те ріс)
қа ған ның екін ші ұлы, Біл ге
қа ған ның (Мо ги лян) ту ған іні сі.
Ше ше сі – Ел біл ге қа тун. Же ті
жа сын да әке сі Құт лық (680–
692 жж. би лік құр ған) қай тыс
бо ла ды. Қа ған та ғы на оның іні сі
Қа па ған (692–716 жж.) оты ра ды.
Күл те гін мен Біл ге еке уі Қа па-
ған ның іні сі Бө гү ні (716 ж.) тақ-
тан тай ды рып, қа ған дық би лік
Біл ге нің қо лы на (716–734 жж.)
өте ді.
Та ри хи де рек тер ге қа ра ған-
да, Күл те гін нің он жа сын да ер ата нып, ал ғаш көз ге түс кен
со ғы сы – 694 жыл ғы Жау жыу жә не Дин жыу ай мақ та рын-
да бол ған со ғыс. Мі не, осы дан бы лай Күл те гін нің ер лік жо лы
бас тала ды. Та ри хи де рек тер сол кез де гі ел тәу ел сіз ді гін сақ-
тап қа лу жо лын да бол ған қыр ғын со ғыс тар дың бір де-бі реуі-
нің Күл те гін сіз өт пе ге нін аң ғар та ды. Ба тыр 47 жас қа же тіп,
қа за тап қан да, төрт күл дү ние ден тү гел ел ші лер ке ліп, ру хы-
на тағ зым етіп ті. Ба сы на ел та ри хын жа зып, алып ес ке рт кіш
ор на тып ты. Сол ес ке рт кіш тің ғы лы ми кө шір ме сі бұл күн де
тәу ел сіз елі міз дің ас та на сын да, Еура зия Ұлт тық уни вер си те-
ті нің бас ғи ма ра тын да тұр.
Жаяу лы ны құ ма лақ тай
Най за сы ның ұшы на іліп,
Ат ты лы ны қуа лап жү гі ріп,
Бө рік тей тү сір ген.
Бас ты ны
Бас та ры жер ге ти ген ше