Табиғатта көп кездесетін металдар қатарына жатады

2Na + 2Н₂O = 2NaOH + Н²↑

Zn + H₂SO₄ (сұйык) = ZnSO₄ + Н₂

Zn + 2H₂SO₄(конц.) = ZnSO₄ + SO₂↑ + 2H₂O

4Mg + 10HNO₃ (сұйық) = 4Mg(NO₃)₂+ NH₄NO₃ + 3H₂O

Ag + 2HNO₃ (конц.) = AgNO₃ + NO₂↑ + H₂O

Металдар тұздармен әрекеттеседі. Белсендірек металдар (химиялық белсенді металл) белсенділігі темен металды оның қосылыстарынан ығыстырып шығарады.

Cu + Hg (NO₃)₂ = Cu (NO₃)₂+Hg

Zn + CuSO₄ = ZnSO₄ + Cu

2Mg + TiCl₄ = 2MgCl₂ + Ti

2Al + Fe₂O₃ = Al₂O₃ + 2Fe

Mg + CO₂=MgO + CO

Металдар органикалық қосылыстармен де әрекеттеседі:

Na + C₂H₅OH = C₂H₅ONa + 0,5H₂

2Na + CH₃Cl = C₂H₆ + 2NaCl

 

Металдарды алу әдістері

Құрамында металл қосылыстары бар минералдар мен тау жыныстарынан металды өнеркөсіптік жолмен беліп алу экономикалық тиімді болса, олар кен деп аталады.

Металдар табиғи кендерден алынады. Кендегі металды бос жынысынан айыру арқылы байыту жүргізіледі — олардың бірі флотацияәдісі. Алу әдістері металдардың химиялық белсенділіктеріне негізделген.

Қазақстандагы металл кендері және металл өндірісі аймақтарда төмендегідей болып шоғырланған.

• 
  Pb, Zn - Текелі, Малеевск, Ащысай;
  
• 
  Mg, Ti, Zn, In, Be, Ta, Nb - Өскеменде өндіріледі (Қорғасын-мырыш, Титан-магний комбинаттары, Қазмырыш АҚ);
  
• 
  Мn – Қаражал, Жезді;
  
• 
  Сr – Хромтау (Кемпірсайда), Ақтөбе облысы;
  
• 
  Cu – Жезқазған, Ақтоғай, Айдарлы;
  
• 
  Fe – Қарағанды, Орал, Рудный, Соколов-Сарыбай, Лисаковск;
  
• 
  W, Мо – Ағадыр, Катонқарағайда (Шығыс Қазақстан облысы);
  
• 
  Sn – Көкшетау (Сырымбет), Қорғалжын;
  
• 
  Аu – Бақыршық, Майқайың, Жітіқара.
  

1. 
   пирометаллургия,
   
2. 
   гидрометаллургия,
   
3. 
   электрометаллургия.
   

Металлургия – ғылымның, техниканың, өнеркәсіптің кеннен немесе басқа да материалдардан металл алу процестерін, сондай-ақ металл қорытпаларға олардың химиялық құрамы мен құрылымын өзгерту арқылы қажетті қасиеттер беру процестерін қамтитын саласы.

• 
  Металлургияға кендерден металдарды ажыратып алуға дайындау мақсатымен кентастарды өңдеу процестері (уату, байыту, кесектеу, т.б.);
  
• 
  кентастар мен басқа материалдардан металды бөліп алу процестері, металдарды қажетсіз қоспалардан тазарту;
  
• 
  металдар мен қорытпалар өндіру;
  
• 
  металдарды термиялық, химия-термиялық және термомеханикалық өңдеу;
  
• 
  металдарды қысыммен және құймалап өңдеу;
  
• 
  металл бұйымдардың бетін әрлеу не қорғау мақсатында басқа металл қабатымен қаптау, т.б. жатады.
  

Қара металлургия – қара металдар өндіру барысында кен шикізатын қазып алудан бастап, оны өңдеп шойын, ферроқорытпа, болат, илек, құбыр, рельс, т.б. өнімдерді алуды қамтитын металлургия саласы. Қазақстан қара металлургиясының байлығы мен болашағы – темір кендері. Оның негізгі қорлары Қостанай, Қарағанды және Жезқазған облыстарында шоғырланған. Қара металл шикізатының базасы Соколов-Сарыбай және Лисаков кен байыту комбинаттарында комбинатында өндіріледі.

Түсті металлургия – кен шикізаттарын өндіру мен өңдеуден бастап, дайын өнім алуға дейінгі түсті металдар мен олардың қорытпаларын алу өндірісін қамтиды. Түсті металдардың вакуумдық металлургия саласы жақсы жолға қойылды.

Галламды металлургия – су ерітінділерінен галламдарды (галлийдің электрлік теріс зарядталған басқа металдармен сұйық қорытпасы) химиялық жолмен қалпына келтіру арқылы металдар мен олардың қосылыстарын алу процестерін зерттейді. Металлургияның бұл жаңа саласы дүние жүзінде алғаш рет Қазақстанда 1960 жылдары жасалды.

Алюминий галламындағы сілтілі ерітінділерден алынған галлийдің цементтелуін зерттеу жөнінде үлкен ғылыми жұмыстар жүргізілді. Плазма металл бетін тазалауда және әр түрлі беттерді металмен қаптау технологиясында, термоядролық зерттеулерде, плазма химиясында, т.б. қолданылады. Плазма металлургияда қиын балқитын металдар мен олардың қосылыстарын алуда аса қажет.