Тақырыбы: Қылқан жапырақтылар Орындаған: Жолдыбаева Перизат. Топ: 03-20 «Фармация» студенті

Тақырыбы: Қылқан жапырақтылар

Орындаған: Жолдыбаева Перизат.

Топ: 03-20 «Фармация» студенті

• қарағай, балқарағай, шырша, майқарағай

• арша, кипарис

2 тұқымдасы бар

Тұқымы арқылы, кейде вегетативтік жолмен өніп-өседі. Жапырағы қылқанды, жіңішке, түкті не қабыршақты болып біткен, сағақсыз, өркендері қысқа, шоқтанып орналасқан. Мамыр—шілдеде гүлдеп, шілде—тамызда жеміс береді

Қылқан жапырақтылар

Қылқан жапырақтылар

Қылқан жапырақтардың сүрегінен көптеген материал жасалады

Канифоль

Сусабын

Құрылыс материалдары

Музыкалық аспаптар

Қағаз, түсқағаз

Автошиналар

Қылқан жапырақтылар

Қылқан жапырақтылар оттегін бөліп, көмірқышқыл газын сіңіреді. Сондықтан адам баласы қылқан жапырақты өсімдіктер өскен аумақта жақсы тыныс алып, тынығады. Үй бұйымдары, құрылыс материалдары, отын да солардан алынады. Қылқан жапырақтылардан шайыр, эфир майы, дәрі-дәрмектер дайындалып, медицинада қолданылады. Қарағай, шырша, самырсын және өзге ашық тұқымды өсімдіктердің халық шаруашылығында да маңызы зор. Қарағай сүрегінен химиялық жолмен өңдеп, жіп тәрізді жасанды талшық алынады. Балқарағай, қарағай, кинкго сүрегі қағаз жасауға қажетті негізгі шикізаттар болып табылады. Олардың сүрегінен жоғары сапалы қағаз өндіріледі.

Балқарағай Қазақстанның Алтай, Сауыр Тарбағатай жерлерінде кездесетін, биіктігі 30 метрге дейін жететін ерекше қылқанды ағаш. Мәңгі жасыл, бірүйлі, қосжынысты, жарық сүйгіш өсімдік. Балқарағайдың сүрегінен қағаздан басқа медицинада қолданылатын спирт, бояу алынады. Ал қабығынан шайыр алып,сағыз ретінде де пайдаланылады. Тұқымның сыртын жидек тәріздес түзіліс қаптайтын қылша да ашық тұқымды өсімдіктер класына жатады.

Оның тұқымындағы қаптайтын түзілісті жеуге болады деп жатады. Бұл ашық тұқымды өсімдік қос масақшалы қылша деп аталады. Қос масақшалы қылша ашық тұқымды,екі үйлі өсімдік.

Оның аталық бүрі бір өсімдікте, аналық бүрі екінші өсімдіктерге орналасады. Бұл қылшаның биіктігі 15-40 см болады және бұтақтарын өң қаптайды. Бұтақтарында маңызды дәрілік өнімдер болғандықтан, медицинада емге қолданылады. Қылшадан алынатын тамырларды тарылтып, ауа-тамырларды кеңейтетін дәрі эфедрин деп аталады. Әсіресе орталық жүйкені қоздыруға, өкпе демікпесі мен аллергияны емдеуге пайдаланылады. Қарағайлан зиянды бактерияларды жоятын ерекше ұшқыш зат –фитонцид деп аталады.

Әсіресе орталық жүйкені қоздыруға, өкпе демікпесі мен аллергияны емдеуге пайдаланылады. Қарағайдан зиянды бактерияларды жоятын ерекше ұшқыш зат –фитонцид деп аталады. Шырша, қарағай, балқарағай, самырсынды ормандар ауадан көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегін бөледі, бұл ашық тұқымды өсімдіктердің табиғаттағы маңызы.

Жатаған шырша

Зеравшан аршасы 

Қос масақшалы қылша 

Бұл – Теріскей, Күнгей және Іле Алатауында сирек те болса кездесетін ашық тұқымды бұта. Жатаған шырша (Шренк шыршасы) Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген. Өте баяу өсетін тау өсімдігі. Бұтақтары көлбей, жертағандап өсетіндіктен, жатаған шырша деп аталады. Негізгі діңнің жуандығы 15 сантиметрге дейін, кейде биіктігі 10 метрге дейін жетеді. Қылқаны 4 қырлы. Тұқымы пісіп жетіле алмайды. Сондықтан қалемше арқылы өсімді жолмен көбейтіледі. Табиғатта 300 жылға дейін тіршілік етеді.

биіктігі 5–10 м, едәуір жуан діңді, мәңгі жасыл, қылқан жапырақты ағаш. Қазақстанда Қаратаудың оңтүстік бөлігі, Талас Алатауында кездеседі. Өте сирек кездесетін болғандықтан, Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген. Жапырақтары сырт жағы қырлы қабыршақты болып келеді. Шар пішінді ірі жидек тәрізді етті бүрі болады. Тұқым арқылы көбейеді. Өте баяу өседі, мың жылға дейін тіршілігін сақтайды. Тек 50 жылда ғана жеміс бере бастайды.