2.1 Оқушылары үшін ағылшын тілі бойынша интерактивті өзара іс-қимыл әдістерінің ұсынылуын талдау
Эксперименттік Ақмола облысы Шортанды ауданы Бектау орта мектебі 3 «В» сыныбына жүргізілді. Оқушылар саны – 16. Өткізу мерзімі эксперименттік жұмыс - 2023 жыл.
Бұл тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың мақсаты гипотезоға сәйкес шет тілі бойынша мектепте шет тілі сабақтарында оқытудың интерактивті әдістерін қолдану шет тілін үйренуге деген ынтаны арттыруға және оқушылардың білімі мен мәдениетін жақсартуға ықпал етедуін тексеру.
Сабақтар 3 "В" сыныпта, 16 адамнан тұратын екінші кіші топта, "ағылшын тілі Brilliant" оқу-әдістемелік жинағы, авторы Ю.А. Комарова, И.В. Ларионова, Ж. К. Перретт.
Оқушылар мен мұғалімдердің қызметін бастапқы диагностикалау және бастауыш мектепте шет тілі сабақтарында интерактивті әдістерді қолдану бойынша әзірленген материалды сынақтан өткізу 16.05.2023 жылы өндірістік педагогикалық практикадан өту сәтінде басталды. Қорытынды деректер 6.04.2023 жылдан бастап диплом алдындағы өндірістік практика кезеңінде жиналды және талданды. Қарастырылып отырған мәселе бойынша зерттеу келесі кезеңдер шеңберіндегі әрекеттерді қамтыды: анықтау, қалыптастыру, бақылау.
Зерттеудің айқындаушы кезеңінің мақсаты 3-сыныпта, 2-кіші топта, Тараз қаласының білім бөлімінің Қаратай Тұрысов атындағы №53 мектеп-гимназиясы ағылшын тілі сабақтарында интерактивті әдістерді қолдану бойынша мұғалімнің қызметіне Бастапқы диагностика жүргізу болды. Сондай-ақ сабақтағы оқушылардың іс-әрекетін тікелей талдау. Кезеңнің мақсатына жету үшін келесі міндеттер қойылды:
1. Мұғалімнің әдістемелік әдебиетін, өзі әзірлеген жұмыс Ю.А. Комарова, И.В. Ларионова, Ж. К. Перретт "ағылшын тілі Brilliant бағдарламасын интерактивті әдістердің болуына талдау;
2. Мұғалімнің сабақтарына қатысу және оның қызметін талдау;
3. Білім алушылардың ағылшын тілін үйренуге ынталандыру деңгейін анықтау үшін сауалнама әзірлеу;
4. Сауалнама жүргізу және алынған деректерді талдау.
Жоғарыда аталған мәселелерді шешу үшін біз, ең алдымен, осы мәселе бойынша әдістемелік әдебиеттерді, журналдарды, мақалаларды, мұғалімнің әдістемелік материалдарын, оның пән бойынша жұмыс бағдарламасын жинадық және талдадық.
Ағылшын тілі бойынша біз өзімізді қызықтыратын келесі ақпаратты таптық:
сабақты ұйымдастырудың басым формалары мен әдістеріне оқытуда ойындарды қолдану технологиялары кірді. Олар рөлдік, іскерлік және оқу ойындарының басқа түрлері, олар өз кезегінде көкжиектің кеңеюіне, танымдық іс-әрекеттің дамуына, практикалық іс-әрекетте қажетті белгілі бір дағдыларды қалыптастыруға ықпал етеді;
ынтымақтастықта оқытуға арналған бағдар: топтық жұмыс(интерактивті оқытуды қамтиды;
дәріс сонымен қатар сабақтардың келесі формалары көрсетілген: жобаларды қорғау; экскурсиялар; конференциялар; оқу ойыны; семинарлар; дәрістер; бақылау сабақтары; презентациялар және т. б.
Алынған мәліметтерге сүйене отырып, мұғалімнің жұмыс бағдарламасында бастауыш сынып оқушыларының коммуникативті құзыреттілігін дамытуға бағытталған топтық жұмыс формаларының принциптері мен басымдықтары бар деп айтуға болады. Жұмыс бағдарламасы 2-4 сынып оқушыларын оқыту кезеңінде жазылғандықтан және біз 3-сыныпта зерттеу жүргізгендіктен, 3-сыныпқа арналған оқулықта күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау мен сабақ тақырыптарын құру ерекшеліктерін қарастырған. Оқулық авторлары оқушылардың өзара әрекеттесуі үшін қандай жаттығулар ұсынады.
Оқулықта келесі тақырыптар бойынша 11 бөлім бар:
1) Ағылшын дыбыстарымен танысу (фонетикалық курс); кейіпкерлермен кездесу (сюжеттік оқиға кейіпкерлерімен танысу);
2) They Can See th eKey(қайталау); Maths Sums (пәнаралық байланыстар);
3) he's got twolegs! (теломан); Science the Senses (пәнаралық байланыстар);
4) there Are lots of Flowers (сүйікті демалыс орны); Geography Landscapes (пәнаралық байланыстар);
5) The Tiger is Having a Bath (Жануарлар); Zoology Marine Animals (пәнаралық байланыстар);
6) What are you wearing (киім); The World Around Us What Are Clothes Made of? (пәнаралық);
7) I Like... (сүйікті тағам); the world Around Us Food Groups (пәнаралық байланыстар);
8) Rob Has a Bath (мойден); Maths Time (пәнаралық байланыстар);
9) We are Going to Go... (демалыс); Zoology Animals and Habitats (пәнаралық байланыстар);
10) I am the Best Swimmer! (салыстыру); Astronomy the Planets (пәнаралық байланыстар);
11) He Will Win (менболашақ); Art Artistic Profesions (пәнаралық байланыстар).
Оқулықтың мазмұнынан мыналарды табуға болады: сабақта қандай коммуникативті міндеттер қойылады; қандай лексика-грамматикалық материал зерттеледі. Дәл осындай ақпарат мұғалімнің жұмыс бағдарламасында көрсетілген. Осы оқулықтағы басқа пәндермен пәнаралық байланыстар, мысалы: математика, қоршаған әлем.
Әрбір оқулықта осындай нақты әзірленген және қызықты пәнаралық материал бола бермейді. Оқушылардың бір-бірімен өзара әрекеттесуіне бағытталған жаттығуларға келетін болсақ, талдау барысында біз олардың болуын анықтадық. Олар жұптасқан жұмыс пен ойын түрлерін көрсететін белгілі бір белгішелермен ерекшеленеді. Бұл негізінен жұпта диалог құруға бағытталған жаттығулар және өте аз ойындар. Сондай-ақ, бұл оқу процесі үшін олар жеткіліксіз екенін атап өткен жөн. Осыған байланысты мұғалім сабақ барысында қосымша жаттығуларды, топтық өзара әрекеттесу тапсырмаларын және ойындарды таңдауда қиындықтарға тап болуы мүмкін деп айтуға болады.
Біз келесі тапсырманы мұғалімнің сабақтарына қатысқаннан кейін шештік, оның қызметін талдадық. Біз талдау үшін деректерді жинауды бірінші тоқсанда жасадық. Біз зерттеуді тағы 1 тоқсанда бастағандықтан, мұғалім мен оқушылардың қызметіне талдау оқу жылының басынан бастап жүргізілді. Әр сабақта мұғалім күнтізбелік - тақырыптық жоспар бойынша тақырыптар шеңберінде әртүрлі оқыту ойындарын қолданды.
1 бөлім Кіріспеден - фонетикалық курс, балалар белгілі бір әріптердің тіркесімінде алынған дыбыстарды зерттеді. Комарованың "Brilliant" оқулығында, жоғарыда айтқанымыздай, жұптасқан жұмыс түрлеріне арналған жаттығулар қарастырылған, яғни мұғалім оларды қолдана алады және сабаққа өз нұсқаларын қоса алады [14].
Мысалы, мұғалім "қандай сөз?" сабақтың ортасында шиеленіс пен шаршауды жеңілдету үшін жаңа материал енгізілді. Бұл ойынның мақсаты фонетикалық дағдыларды дамыту болды. Балалар бұл сөзді әріп деп атады, ал сыныптастары бұл сөздің не екенін білуі керек еді. Ойын барлық балалардың қызығушылығымен және назарымен өтті. Әркім алдымен сөз тауып, өз сөзін тапқысы келді. Олар атаған барлық сөздерді олар бұрын зерттеген, яғни лексикалық материал да бекітілген.
Мұғалім сонымен қатар интерактивті тақта арқылы бейне арқылы интерактивті дене шынықтыру минуттарын өткізді. Балаларға шиеленісті жеңілдетудің бұл әдісі өте ұнады, өйткені бейне түрлі-түсті, қызықты, музыкалық болды. Олар әннің сөздерін кейіпкердің артынан қайталап, қажетті әрекеттерді орындады.
Соңғы 2 міндет біздің алдымызға 3 "В" (16 адам) сынып оқушылары арасында сауалнама жүргізу, оқушылардың тілді үйренуге деген ынтасының деңгейін анықтау мақсатын қойды, бұл сабақта балаларға сәтті оқу процесін жүзеге асыру үшін жетіспейтіні анық.
Анкеталар сайлау сипатындағы сұрақтар және толықтыру үшін жекелеген сұрақтар түрінде ұсынылды [1-қосымша]. Сауалнама нәтижелерін талдау барысында бізді тікелей интерактивті әдістерге, олардың оқу процесіне, балалардың мотивациясына қалай әсер ететініне қатысты сұрақтар қызықтырды. Бұл сұрақтар: 6. ағылшын тілі сабағында Сізге қандай іс-шаралар мен іс-шаралар ұнайды?; 7. сізді қандай ағылшын тілі сабақтары қызықтырады?; 9. Мұғалім сабақтарда көбінесе ойындар, көріністер, көңілді дене шынықтыру минуттары, топтық жұмыстар және т. б. қолданады ма?д.?; 11.сыныпта маған не ұнайды...; 12.мен сыныпта көбірек алғым келеді.... Сайып келгенде, біз келесі деректерді алдық:
ойын әрекеті бастауыш мектеп жасындағы балаларда ағылшын тілі сабақтарында ең танымал;
дәстүрлі және шығармашылық сабақтар үлкен қызығушылық тудырады;
балалар топтық жұмыс түрлерін жақсы көреді;
сабақтарда көбірек әндер, музыка, тыңдау үшін мәтіндер болғанын қалайды;
бірақ сонымен бірге балалар мұғалімдер сабақтарда ойындарды, көріністерді, топтық жұмыстарды сирек қолданатынын атап өтті [2-қосымша].
Алынған мәліметтерге сүйене отырып, біз анықтаған мәселе өзекті деп қорытынды жасауға болады және біздің зерттеу барысында біз дәстүрлі сабақ аясында оқу процесінде интерактивті әдістерді қолдану арқылы оқушылардың білім деңгейін арттырып қана қоймай, олардың оқуға деген ынтасын арттыруға болатындығын көрсеткіміз келеді.
Сондай-ақ, мұғалім мен оқушылардың іс-әрекетін талдай отырып, оқу процесінде интерактивті әдістерді таңдау керек критерийлерді, яғни ағылшын тілі сабақтарында қолдануға болатын интерактивті технологияларды бөліп көрсетуге болады. Бастауыш мектеп үшін интерактивті оқыту шеңберіндегі ойын әдісі өзекті және табиғи болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |