Əдістемелік ұсыныстар:
Ағынды судың рұқсат етілген құрамын
есептегенде сұйылту еселігі деген көрсеткіш жиі қолданылады
.
Ағынды
сулардың араласуы – ағынды сулардың төгілетін су қоймасының суымен
араласуы нəтижесінде, су қоймасындағы қоспалардың концентрацияларының
азаю процесі
.
Ақпайтын су қоймалары үшін сұйылту еселігі келесі формуламен
өрнектеледі:
(
)
(
)
4
3
4
1
C
C
C
C
n
-
-
=
,
72
мұндағы
С
4
– ағынды суды төкпей тұрғандағы ақпайтын су
қоймасындағы зиянды заттың концентрациясы
.
Ағатын су қоймаларында сұйылту еселігі мына формула арқылы
есептелінеді
:
(
)
q
q
Q
n
+
=
*
a
Əдебиеттер:
қос.7[427-429], 15 [4-7].
Бақылау сұрақтары:
1.
Су қоймасындағы бақылау нүктесі қай жерде орналастырылады?
2.
Араластыру дəрежесі қалай анықталады?
3.
Сұйылту еселігі қалай анықталады?
8-тақырып. Ағынды суларды қажетті тазарту дəрежесін анықтау.
Тапсырма.
1. Ағынды сулардың қажетті тазарту дəрежесін жүзгін заттардың
құрамы бойынша анықтау.
Су қоймасындағы ағынды судың араластыру жəне сұйылу дəрежесін
анықтау, жəне есептеу нүктесіндегі жүзгіндер мөлшері бойынша керекті
тазалау дəрежесін төмендегі берілген мəндер бойынша есептеу керек (су
пайдалану пунктінен ағын бойынша 1 км жоғары).
Өзеннің бақылау (есептеу) нүктесіндегі орта айлық су шығыны (95%- тік
қамтамасыз етілген) Q= 30 м
3
/с. Ағынды су төгілетін жерден есептеу нүктесіне
дейінгі өзен участогындағы ағынның орта жылдамдығы 0,64 м
3
/с-қа тен.
Тереңдігі Н= 1,2 м. Жағалауға ағынды судың төгілуі (q=0,6 м
3
/с) жобаланып
жатыр. Ағынды суды төгу жерінен фарватер бойынша есептеу нүктесіне дейін
3,5 км. Су қоймасындағы ағынды суды төкпей тұрғандағы судағы жүзгіндер
мөлшері С
ф
= 25 мг/л, ал ағынды суда – В
жалпы
= 235 мг/л. Су қоймасы
шаруашылық-ауыз су категориясына жатады. Ағынды суды төккеннен кейінгі
рұқсат етілген жүзгіндер мөлшерінің өсуі Р=0,25мг/л.
2.
Су қоймасының суындағы еріген оттегінің мөлшері бойынша ағынды
сулардың қажетті тазарту дəрежесін анықтау.
3.
Ағынды сулардың қажетті тазарту дəрежесін су қоймасы мен ағынды
судың қоспасындағы ОБҚ мөлшері бойынша анықтау.
Ағынды судың су қоймасына төккендегі рұқсат етілген ОБҚ
толық
(L
1
) табу,
су қоймасын ОБҚ
толық
бойынша керекті тазалау дəрежесін анықтау :
Ағынды судың шығыны q=0,8 м
3
/с , су қоймасы суының шығыны Q = 25
м
3
/с, өзеннің орташа ағу жылдамдығы V = 0,66 м/с өзеннің орташа тереңдігі Н=
1,8м. Жағалауға ағынды судың төгілуі жобаланып жатыр. Ағынды суды төгу
жерінен фарватер бойынша есептеу нүктесіне дейін 3,5 км, ағынды судың
оттекті тұтыну жылдамдығының константасы k
1
=0,16, ал өзен суында k
2
=0,11. Тазаланбаған ағынды судың ОБҚ
толық
(L
4
) =400мг/л. Ал өзен суында
ОБҚ
толық
(L
2
) = 1,9мг/л.
4.
Ағынды сулардың қажетті тазарту дəрежесін зиянды заттардың құрамы
бойынша анықтау.
73
5.
Су қоймасына төгу алдында ағынды сулардың рұқсат етілген
температурасын есептеу.
Достарыңызбен бөлісу: |