Технологиялық бөлім
жүктеу/скачать 1,1 Mb.
|
4 Қалған бөлімдер... Бағыжан
| Бұйым тағайындалуы және оған қойылатын техникалық шарттар Білік дегеніміз - оған орнатылған шкивтерді, редукторларды, доңғалақтарды, роликтерді және т.б. ұстап тұруға және айналмалы қимылдар мен моменттерді, олардың бір торабынан екінші торабына беру (өткізу) үшін қолданылады. Қызметіне қарай білік жұмыс үстінде өте күрделі бұралу, майысу, созылу және сығылу деформацияларының әсерінде болады. Сондықтан білікке бекітілген тетіктердің жұмыс ақауы болмас үшін, білік материалының сапасы мен серпімді қатаңдылығы өте жоғары болуы керек. Біліктің серпімді қатаңдылығы оның геометриялық өлшемдеріне байланысты. Тәжірибеде, егер біліктің ұзындығының оның орта диаметріне қатынасы 13-тен кем болса, ол серпімді қатаң білік болып есептеледі, ал одан асса, майысқақ, осал біліктерге жатқызылады. Біліктердің қызметтеріне, конструктивті пішіндеріне, өлшемдеріне және материалдарына қарай алуан түрлері кездеседі. Бірақ та, оларды жасау әдістерінде көптеген жалпылама технологиялық қағидалар болады, сондықтан нақтылы біліктің технологиясын құруда, біліктердің неше түрлі конструкцияларын жіктеу тұрғысында жасалған типті үрдістерді пайдаланған өте абзал. Біліктердің ішінде ең көп таралғаны сатылы білік. Олардың пішіні тетіктерді орнатуға ыңғайлы, себебі әр тетік өз орнына оңай орналасады. Біліктің қондырма беттерін цилиндрлік немесе конусты етіп жасайды. Соңғысын көбінесе білікке қойылымды азайту үшін немесе тетіктерді центрлеудің жоғары дәлдігінде біліктен ауыр тетіктерді алу үшін қолданылады. Көбінесе біліктердің материалдары ретінде 35, 40, 45 жоғары көміртекті конструкциялық болат және 40Х, 50Х, 40Г2 легірленген болаттар және т.б. қолданылады. Біліктер ақаусыз қызметін атқару үшін берік және үйкеліске төзімді болуы тиіс. Сондықтан оларды арнайы термиялық өңдеулер арқылы, қаттылықтарын HB 230-260 мөлшеріне дейін, ал іске шегулі мойын беттерінің қаттылығын HRC 45-50 мөлшеріне дейін жеткізеді. Біліктердің дәл беттері, әдетте, оның тірек журналдары, бұралу сәті беретін бөліктердің астындағы беттер болып табылады. (сапа) . Біліктердің айқасатын беттерін өңдеу дәлдігі 6 ... 7-ші квалитет диапазонына сәйкес болады, ал өңделген беттердің кедір-бұдырлығы Ra= 0,6...1,5 мкм және Ra = 1,75...2,5 мкм аралығына сәйкес. Мойын бетінің ауытқуы 10...20 мкм-ден аспауы тиіс, ал тамыр беттерінің ең ұзын радиусында осьтің соғу ауытқуы 10 мкм аспауы тиіс. Құлып ұңғымалары қабырғаларының және осі бар саңылаулы элементтердің параллельдігі осьтің 1 мм ұзындығында 0,1 мкм аспауы тиіс. Әрбір өзек ұзындығы ауытқуының диапазоны 50-200 мкм құрайды. Біліктер машиналар мен механизмдердің бөлігі ретінде, негізінен айналмалы қозғалыстар мен моменттерді бір қондырғылардан екіншісіне өткізу үшін қолданылады. Мақсатына байланысты білікке жұмыс орнында өте күрделі бұралу, иілу, тарту және қысу деформациялары әсер етеді. Сондықтан білікке орнатылған тетіктердің дұрыс жұмыс істеуі үшін білік материалының сапасы және серпімді қаттылық өте жоғары болуы керек. Біліктің серпімді қаттылығы оның геометриялық өлшемдеріне байланысты. Іс жүзінде, егер біліктің ұзындығының орташа диаметріне қатынасы 13-ден аз болса, ол оны серпімді берік білік деп санайды, ал үстінде болса олар икемді, осал роликтерге жатады. Функциялар, өлшемдер мен материалдар тұрғысынан біліктердің әртүрлі түрлері бар. Бірақ оларды құру әдістерінде көптеген жалпы технологиялық принциптер бар, сондықтан дәл біліктің технологиясын баптау кезінде біліктің түрлі құрылымдарын талдау тұрғысынан дайындалған типтік процесті қолданған жөн. Ең көп таралған біліктер-сатылы білік. Үйткені машина саласында оларды жиі қолданады. Олардың формасы оларды орнатуды жеңілдетеді, өйткені әрбір компонент оңай орналастырылады. Біліктің орнату бетін цилиндрлік немесе конустық етеді. Соңғысы жиі білікке жүктемені азайту үшін немесе жоғары дәл орташалықпен біліктен ауыр бөліктерді жою үшін қолданылады. Біліктерге арналған ең көп таралған материалдар 35, 40, 45 конструкциялық жоғары көміртекті болат және 40Х, 50Х, 40Г2 және т.б. қоспаланған болат болып табылады. Біліктер үйкелуге төзімді, берік болуы керек. Біліктерді термиялық кейде химия термиялық өңдейміз. Сол арқылы олардың беріктігі, қаттылығы, төзімділігі артады. Біліктердің айқасатын беттерін өңдеу дәлдігі 6 немесе 8 сапа диапазонында болады, ал өңделген беттердің кедір-бұдырлығы = 1,5-0,6 мкм және = 2,5-1,75мкм арасында болады. Мойын беттен ауытқуы 10-20 мкм аспауы тиіс,ал тамыр беттерінің ең ұзын радиусында осьтік соғу ауытқуы 10 мкм аспауы тиіс. Құлып ұңғымалары қабырғаларының және осі бар саңылаулы элементтердің параллельдігі осьтің 1 мм ұзындығында 0,1 мкм аспауы тиіс. Әрбір өзек ұзындығы ауытқуының диапазоны 50-200 мкм құрайды. Білік осінің ең жоғары майысуы 0,03-0,05 мм / м құрайды. жүктеу/скачать 1,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|