Технологиялық жабдықтарды жобалау
Жетектің күштерімен жылжуларын есептеу
жүктеу/скачать 0,86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3 Өндіріс түрін таңдау
- 3.1 Айлабұйымның бір тетігін беріктікке не қатаңдыққа есептеу
- 3.2 Айлабұйымға қойылатын техникалық талаптарды анықтау
- 3.3 А йлабұйымның экономикалық тиімділігін есептеу
- Қосымша А
2.1 Жетектің күштерімен жылжуларын есептеу: 1) айлабұйымның құрамына байланысты күштердің, бір буыннан екішші буынға және жалпы кинематика бойынша жетекке дейін, беріліс қатынасы (iк) есептеледі Iк= i  × i × …….× i = 
мұндағы i  – айлабұйымның j буынның күштер беріліс қатынасы;
2) айлабұйымның кинематикасына сәйкес буындарының және жетектің қозғалыстарының берілістері i  = i  i ………i =  
мұндағы i - айлабұйымның j буын қозғалыстарының беріліс қатынастары;
3) жетектің керекті параметрлері есептеледі: гидро не пневмоцилиндрдің диаметрімен олардың қозғалу мөлшерлері. Бастапқы мәлімет ретінде жоғарыда есептелген Ржет күш пен қозғалыстар берілісі iж. 2 кесте – Айлабұйымдарда қолданылатын типті механизмдердің күш және қозғалыс берілістері
3 Өндіріс түрін таңдау Айлабұйымның арнайыландыруы өндіріс түрімен байланысты. Өндіріс түрі тетіктердің салмағымен және бір жылда жасалып шығарылатын жоспарымен байланысты. Өндіріс түрін анықтауға мына 3 кестемен қолдануға болады. Механикалық цехта өңделетін тетіктердің жылдық жоспарымен (дана) және салмағымен (кг )өндіріс түрінің байланысы. 3 кесте
Аз сериялы және орта сериялы өндірісте тетіктер топқа бөлініп өңделеді. Бір топтың шамасын мына формуламен есептейді n = 
мұнда N – жылдық жоспар, дана a – құрастыруға керекті тетіктердің қор кұн саны, (тетіктер тобының қайта өңделу кезегі), a = 1,2,5,10 күн. Көпте a = 5,10 күн. F – бір жылдық жұмыс күндерінің саны.
Мұнда көбінде айлабұйымның бір тетігіне беріктікке не қатаңдығына күмән болса, сол тетік есепке түседі. Созылу мен сығылуға мына формуланы қолдануға болады 
мұнда  - созылу, сығылу кернеуі;
Р – сығу, созу күш; F – көлденең қиманың ауданы;  - шақтамалы кернеу.
4 кесте – Шақтамалы кернеу шамалары
Шақтамалы кернеуді есептеуге болады = 
мұндағы  Т - материалдың аққыштық шегі;
 -материалдың беріктік қорының коэффициенті, = 1,4 – 5,0, есе көп
= 3,0.
Кесіндіге есептегенде  к =   ,  .
Езілуге есеп 
мұндағы Р/I – қосатын бір тетіктің жүктемесі; Fе – езілу ауданы;  – езілу кернеуінің шақтамасы.
Төмен көміртегілі болаттар = 100 – 120 н/мм2, орташа көміртегілі болат =140-170 н/мм2, шойын = 60 – 80 н/мм2.
3.2 Айлабұйымға қойылатын техникалық талаптарды анықтау Айлабұйымның сапасы техникалық талаптармен белгіленеді. Техникалық талаптар технологиялық тізбектерді есептеу мен анықталады. Технологиялық тізбектің тұйықтаушы түйіні ретінде айлабұйымда өңделетін, құрастырылатын не тексерілетін тетіктің бір көрсеткіші тағайындалады. Мысалы, орнықтандырушы бетке қатысты өңделетін жазық беттің перпендикулярсіздігі не өңделетін бетпен екі арасындағы өлшем және сондай басқа көрсеткіштер. Рұқсатты тұйықтаушы буынның шақтамасына қарап айлабұйымның дәлдік көрсеткішінің шақтамасын есептеуге болады 
мұндағы  – тетіктің дәлдік көрсеткішінің шақтамасы,
 – технологиялық тізбектің құраушы i түйіннің шақтамасы, олар білдектің және кесу құралдың дәлдігін сипаттайды, сондықтан техникалық құжаттардан не стандарттадан анықталулары тиіс. Есептелген айлабұйымға көрсеткіштің шақтамасы, жобаланған айлабұйымның құрастыру сызбасында, құрылымдық құжаттардың бірыңғай жүйесіне сәйкес жазылып көрсетіледі.
Осымен қатар курстық жұмыста жобаланған айлабұйымның кейбір орнықтандырушы элементтері дәлдікке есептеледі – қиылған саусақтың өлшемдері, тетікті екі саусаққа орнату мүмкіншілігі, призмадағы орнықтандыру қателігі, кезеулеткіш тақтаның төлкелерінің тесіктерінің ара қашықтықтарындағы өлшемдер және олардың шақтамалары және басқадай дәлдік есептері. 5 кесте – Станоктарлың дәлдік мөлшерлері
Кесу құралдың дәлдік шамаларын оқу әдебиеттерден не кесу құралдың сызбасынан алынады. Үлгі. Тетіктің жазық бетін жоңғылауға арналған айлабұйымды дәлдікке есептеу 4 сурет. 4 суретте көрсетілген призматикалық тетіктің жазық бетін цилиндрлік жоңғышпен жоңғылау. 
Технологиялық өлшемдер тізбегі 5 суретте көрсетілген. 
3.3 Айлабұйымның экономикалық тиімділігін есептеу Экономикалық тиімділікті есептегенде ұсталған қаражатпен айлабұймды қолданғаннан өнім шығару мүмкіндік өсуден түскен пайдамен салыстырылады. Ол үшін біріншіден өңделетін тетіктің сапасын көтереді - дәлдік көрсеткішін, жобаланған айлабұйым еңбек өнімділігін өсірсе, онда операцияның орындалу мерзімі азаяды, сондықтан біріншіден операцияға жұмсалатын уақытты есептеу қажет. Онда кесу режімдері өзгеру мүмкін. Бірақ айлабұйымның тағы бір тиімді жері ол еңбек қауіпсіздігін көтеруі мүмкін. Жобалау кезде айлабұйымның бағасын шамалап есептеуге болады S=CТ мұндағы S – айлабұйымның бағасы, С – коэффициент, ол айлабұймның қиындығына байланысты. Жабайы айлабұйымдарға С= 15, орта қиындығы бар айлабұйымдарда С=30, қиын айлабұйымдарда С = 45, Т – айлабұйымның құрамындағы тетіктердің саны. Экономикалық тиімділікті есептеу үшін опрецияға жұмсалатын екі нұсқа қаражатты есептеп салыстыру керек. Э = (С2 - С1)N мұндағы С1, Сә – салыстырылатын операцияның екі нұсқаның өздік бағалары. N – тетіктің бір жылда шығарылатын жоспары. Әдебиеттер 1 Ансеров М. А. Приспособления для металлорежущих станков. – М. : Машиностроение, 1966. – 65 с. 2 Альбом по проектированию приспособлени. Учебное пособие для студентов машиностроительных специальностей вузов. / Базров Б. М., Сорокин А. И., Губарь В. А. и др. – М. : Машиностроение, 1991. – 121 с. 3 Горошкин А. К. Приспособления для металлорежущих станков. – М. : Машиностроение, 1979. – 303 с. 4 Кузнецов В. С. и др. Универсально-сборные приспособления в машиностроении. – М. : Машиностроение, 1963. – 128 с. 5 Ковалев В. Ю. Проектирование технологической оснастки. Методические указания по выполнению курсовой работы. – М. : Машиностроение, 2008. – 48 с. 6 Корсаков В. С. Основы конструирования приспособлений : учебник для вузов. – М. : Машиностоение, 1986. – 277 с. 7 Косов Н. П., Исаев А. Н., Схиртладзе А. Г. Технологическая оснастка. Вопросы и ответы. – М. : Машиностроение, 2005. – 304 с. 8 Общетехнический справочник / ред. Скороходова Е. А. – М. : Машиностроение, 1982. – 415 с. 9 Справочник технолога-машиностроителя / ред. Косиловой А. Г. и Мещерякова Р. К. – М. : Машиностроение, 1985. – Т. 1. – 656 с. 10 Справочник технолога-машиностроителя / ред. Косиловой А. Г. и Мещерякова Р. К. – М. : Машиностроение, 1985. – Т. 2. – 496 с. 11 Станочные приспособления. Справочник в 2 т. / ред. совет: Вардашкин Б. Н. и др. – М. : Машиностроение, 1984. – Т. 1. – 592 с. 12 Станочные приспособления. Справочник в 2 т. / ред. совет: Вардашкин Б. Н. и др. – М. : Машиностроение, 1984. – Т. 2. – 656 с. 13 Схиртладзе А. Г., Ковалев В. Ю. Станочные приспособления. Альбом чертежей. – М. : Машиностроение, 2001. – 125 с. Қосымша А (ақпараттық) Әдістемелік нұсқауда қолданылған қысқаша терминологиялық қазақша-орысша сөздік автомат станок – станок - автомат агрегаттық станок – агрегатный станок айлабұйым – приспособление айналма үстелді жонғылау станогы – станок карусельно-фрезерный аққыштық шегі – предел текучести ауытқу - отклонение әмбебап құрал-саймандар – универсальная технологическая оснастка бастиек - головка бағыттаушы төлке – направляющая втулка бірыңғайлау – унификация бекітуші-қысушы айлабұйым – крепежноөзажимное приспособление бос жүріс – холостой ход буын - звено бұрандама – болт бұрғылау – сверление бұрғылайтын кезеулеткіш – кондуктор сверлильный тік-бұрғылау станогы – вертикально-сверлильный станок гидорқыспақ – гидрозажим горизонталь-жонғылайтын білдек – горизонтальнофрезерный станок дайындама – заготовка есептелген өлщем – расчетный размер езу – смятие, раздавливание жабдық – оборудование жанама жону күші – касательная сила резания жанасу қатандығы – контактная жесткость жаппай өндіріс – массовое производство жасау дәлдігі – точность изготовления жез - латунь жеке өндіріс – единичное производство жонғылау – фрезерование жону күші – сила резания жұмыс әрекеті - рабочий переход иілу кернеуі – напряжение изгиба иілу шегі – предел на изгиб иін - плечо иінтірек - рычаг июші күш – изгибающая сила кезеулеткіш төлке – кондукторная втулка кесу құрал – режущий инструмент қаралтым өтпе – черновой проход қатерлі күш – критическая сила қиылу шегі - предел на срез қыспақ – прижим, зажим қысуға беріктік шегі – предел прочности на сжатие майлап-суытатын сұйық – смазочно-охлаждающая жидкость мәрім – орган (маш) негіздік жазықтық – базовая плоскость нобай сызба – эскизный чертеж нүктелі-үзілме сызық – штрих – пунктирная линия орнату айлабұйымы – установочное приспособление орнату орнығы – установочная база орнық – база орнықтандыру – базирование осьтік жону күші –осевая сила резания өлшем тізбесі – рахмерная цепь өлшемнің шақтамасы – допуск размера өңделетін бет – обрабатываемая поверхность параллельдіктен ауытқу – отклонение от параллельности перпендикулярлық шақтама –допуск перпендикулярности радиаль ауытқыма – радиальное биение режім - режим реттеу – регулирование салмақ күші- сила тяжести созуға беріктік шегі – предел прочности при растяжении талап – требоавние талдау – анализ таңдау, талғау –выбор тартқыш – тяга тетік - деталь тең әсерлі күш –равнодействующая сила тепе-теңдік – равновесие техникалық сипаттама – техническая характеристика технология қүжаттамасының бірыңғай жүйесі – единая система технологической документации техникалық шарт – техническое условие технологиялық өлшем технологический размер технологиялылық – технологичность тұғыр – станина түйықтаушы өлшем – эамыкающий размер түрқы – корпус үйкеліс коэффициенті – коэффициент трения центраралық қашықтық – межцентровое расстояние шағын сериялы өндіріс – мелкосерийное производство шақтамалы кернеу – допустимое напряжение Мазмұны
жүктеу/скачать 0,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= 
= 
- топсанның үйкеліс бұрышы, 
; f – үйкеліс коэффициенті; L – иінтірек ұзындығы.