Тексерген: Ақылбекова Тұрар
жүктеу/скачать 5,16 Mb.
|
Blue Modern and Creative Portfolio Presentation
|
VIB-VIIB топ (Молибден, вольфрам) элементтері Орындаған: Орынбасар Аяна Тексерген: Ақылбекова Тұрар ЖОСПАР
D – ЭЛЕМЕНТТЕРДІҢ ЖАЛПЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ d элементтер электрондық қабатында ең жоғары энергиясы бар валенттілік электрондары d-орбитальды алатын элементтердің периодтық кестесіндегі атомдар тобы. VIB топша элементтеріне Cr, Mo, W, ал VIIB топша элементтеріне Мп, Re және Тс жатады. VI топша элементтерінде (n-1)d4ns² электрондар: хромның 3d44s2 болу керек орбитальдардағы электрондар 3d54s¹; 4d45s2 Мо үшін 4d55s¹ болып 1 электрон «секіреді». Вольфрамда валентті электрондық конфигурациясы 4f14 қабаттан аяқталғандықтан 4f145d46s² қалады. Ал Мп, Тc, Re элементтеріне (n-1)d5ns² электрондық формула тән, d5 – жартылай толған d-орбиталь тұрақты, Mn 3d54s²; Tc...4d55s²; Re 5d56s2, сондықтан бұл элементтерге +2 тотығу дәрежесі көбірек тән. D-ЭЛЕМЕНТТЕР МЕН ОЛАРДЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫНЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ
FeO Cr2O3 - xхромды теміртас, PbCrO4 - крокоит, PbM0O4 - сары кен, MoS2 – молибденит кендерінде; xFeWO4, yMnW04 -вольфрамиттер, CaWO4 шеелит минералы. Рений сирек, табиғатта жеке минерал түрінде болмайды, тек аз мөлшерде молибден кендерімен араласқан күйде кездеседі. Ал технеций табиғатта жоқ, оны 1937 жылы ядролық реакция 42Мo (a, n) арқылы молибденнен қолдан жасап алған. Технеций – техникалық жолмен ең алғаш алынған элемент, сол себептен солай аталған VI В ТОПША ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ АЛЫНУ ЖОЛЫ VII В ТОПША ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ АЛЫНУ ЖОЛЫ Тұздарының балқымасы эл-з Э: 2ЭСІз балқымасы →эл-32Э + 3СІ₂ Э2О3+С(карботермия) → 2Э + ЗСО; Э₂O3+ (AI, мырыш) металотермия → 2Э +AI2O3 (ZnO). Таза металдары Э₂O₃+ Al,H₂ → 2Э + AI2O3, H2O; Кенді домна пешерінде қыздырып, тотықсыздандыру арқылы алады: Fe(CrO2)2 + 4C → Fe + 2Cr + 4CO 4Fe(CrO2)2 + 8Na2CO3 + 702 → Na2CrO4 + 2Fe2O3 + CO2 Натрий хроматын тотықсыздандырып, Cr2O3 айналдырып, содан кейін алюминотермия арқылы таза хромды бөліп алады: Cr2O3 + 2AI → Al2O3 + 2Cr Молибденитті әуелі 70% МоЅ₂дейін флотациялайды, содан кейін 2MOS2 + 702 → 2M0O3 + 4SO2 M0O3 +3H2 → Mo + 3H2O Вольфрам кенін әуелі байытып, содан кейін ас содасымен ауа жіберіп балқытады: 4FeWO4 + 4Na2CO3 + O2 → 4Na2WO4 + 2Fe2O3 + 4CO2 Натрий вольфраматын сумен шайып, тұз қышқылымен өңдейді: Na2WO4 + 2HCl → H2WO4 + 2NaCl Марганецті пиролюзиттен, гаусманиттен, алдын ала өртелген карбонатты және сульфатты кендерінен алюминиймен тотықсыздандырып алады: 3Mn3O4 (2MnO·Mn2O3) + 8Al→ 4Al2O3+9Mn – алюмотермия MnO2 + Si → Mn + SiO2 Рений сирек металл, өзінің кені жоқ болғандықтан, оны мыс, молибден-вольфрам өндірісіндегі қалдықты байытып, жоғарғы оксидіне Re₂O7 айналдырып, сілті ерітіндісімен өңдеп, перренатқа айналдырады да, сутегімен тотықсыздандырады: Re₂O+ 2KOH → 2KReO4 (перренат) + Н₂Ο 2KReO4+7H₂ → 2Re (ұнтақ) + 2КОН + 6H₂O Re ұнтағын 10 (доға) металл кесегіне айналдырады. Технецийді молибденді немесе рутенийді атқылау арқылы алады: 9842Мо +10n(нейтрон)→9942Мо-в 9943 Tc 10444Ru+10n 10443 Tc+11H Ядролық реакторларда 1 кг плутонийден (Pu) 25г Тс алады. МОЛИБДЕННІН АШЫЛУ ТАРИХЫ 1778 г. К. В. Шееле ашқан жаңа элемент – молибден. Молибденитті азот қышқылысмен әрекеттестіре отырып, молибден қышқылын,үштотықты және молибден тұзын алды. 1782 г. П. Гельем көмірмен үштотықты молибденді тотықсыздандыра отырып, молибден ұнтағын алды. Таза металлды үштотықты молибденді сутекпен тотықсыздандырып 1817 г. И. Берцелиус алды «молибден» атауы грек тіліндегі «молибдос»сөзінен шығады, аудармасы қорғасын дегенді білдіреді ВОЛЬФРАМНЫҢ АШЫЛУ ТАРИХЫ 1781 ж. Шееле, шеелит минералын зерттей отырып, кальций мен белгісіз қышқылмен қосылысын анықтады. (қазір ол вольфраматты деп аталады) 1783 жылы осы қышқылды ағайынды д'Элуяр вольфрамның басқа минералынан анықтады. Вольфрамиттен осы қышқылды ала отырып, ағайындылар оттек көмегімен жаңа элементті таза металл күйінде бөліп алды. Аналог ретінде вольфрам деп аталынды МОЛИБДЕННІҢ НЕГІЗГІ ҚАСИЕТТЕРІ
ВОЛЬФРАМНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАСИЕТТЕРІ ҚОЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ PHONE NUMBER WEBSITE
THANK YOU жүктеу/скачать 5,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|