Тексерілді: Күні
жүктеу/скачать 1,32 Mb.
|
Абайтану 10 сынып қмж
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Тәрбиелік
- Көрнекіліктер
- ІІ Үйге тапсырмасын тексеру
- «Бай сейілді...»
- «Қазақ ақыны Абай Құнанбай ұғылының өлеңі»
| Пәні: Абайтану
Сыныбы: 10-сынып Сабақтың тақырыбы: «Малға достың мұңы жоқ, малдан басқа» өлеңі Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: оқушыларды өлеңнің шығу тарихымен таныстыру, өлеңнің мазмұнымен, тақырыбымен, идеясымен таныстыру, құрылысына қарай талдату; 2. Дамытушылық: оқушыларды өз ойын дәлелді жетізе білуге төселдіру, өлең құрылысына талдай білуге үйрету, есте сақтау қабілеттерін арттыру; 3. Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеу, ұлттық құндылықтарды таныту. Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдісі: пікір алмасу, мәнерлеп оқу, талдау. Көрнекіліктер: палакат, портреттер, теледидар материалдары. Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі. Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі: 1. Оқушылармен амандасу, түгелдеу; 2. Оқу құралдарын, сабаққа дайындығын тексеру; 3. Сыныптың тазалығына көңіл бөлу; 4. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару; 5. Cабақтың мақсатымен таныстыру. ІІ Үйге тапсырмасын тексеру: Абайдың дүниетанымдық көзқарастары туралы түсінік. Реферат жазу. ІІІ Жаңа сабақ: «Малға достың мұңы жоқ, малдан басқа» өлеңі «Малға достың мұңы жоқ малдан басқа» – Абайдың 1896 жылғы жазған өлеңі. Әрқайсысы 4 тармақтан тұратын 4 шумақ. Шығармаларындағы басты өзекті тақырып – адамгершілік, ар, намыс мәселесі, сын семсерін сұққан жері – ынсапсыз байлық, өлшеусіз өрескел билік десек, Абай бұл өлеңінде қалтқысыз көңілмен халық мүддесін көздейтін демократтық биік деңгейге кетеріліп, қоғамдық мазмұны аса маңызды шындықтың бет пердесін ашып береді. Ақын бұдан бұрынғы сынында ар-ұяттан бөзген, тойымсыз би-болыстарды қанша айыптаса да, ара кідік олардың ішінде де тәуірлері бар, әр нәрсе адамына қарай деген пікірдің ұштығын шығарып қоятын (Мысалы, «Бай сейілді...» өлеңінде). Бұл ақын өмірінің белгілі бір кезеңіне ғана тән кемшілік екенін осы туындысы айқын дәлелдейді. Абай енді оларды «жақсы», «жаман» деп бөліп жармай, өз заманыңдағы барша би-болыстарға, байларға арылмастай үкім айтады. Мал жиған адамның дүниеқоңыз, құнсыздығын барынша уытты тілмен, өлтіре әшкерелейді. Байлықтың ондайларға бос күпіл, қайырусыз билік үшін ғана керек екенін ашық айтып, имандылықтан, мейірім-сауаптан ада қалған жандарға жиіркенішін білдіреді. Олар өздері шошқа болған соң, басқа адамдар ит болып көрінетінін ескертеді. Ақын өз жұртына жаудай тиіп отырған, қоғам денесіндегі осынау жұқпалы дертті шеней отырып, оған қарсы қоятын, мерезді сылып тастайтын күшті де атайды. Ол – адал еңбек, ащы тер. Аштан өлсеңде арыңды сатпа деп, адалдыққа, адамгершілікке шақырады. Абай адамдардың асыл қасиеті байлықта, билікте емес, үш-ақ нәрсе: «ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылыжүрек» деп біледі. Еңбек, сана, мейірім. Бұл – Абайға дейінгі қазақ ақындары осынша өткір, уытты тілмен барынша ашынып айта қоймаған тұжырым. Туынды 11 буынды қара өлең ұйқасымен жазылған. Алғаш рет 1959 жылы Санкт-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Абай Құнанбай ұғылының өлеңі» деген жинақта жарияланды. Шығарма ешқандай тек стил. өзгеріске ұшырамаған. Өлең қарақалпақ, орыс, ұйғыр т.б. тілдерге аударылған. жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|