Темір дәуіріндегі Қазақстан

Көне сына жазуларда сақтардың үш тобы туралы сөз айтылады: парадарайя (теңіздің арғы бетіндегі сақтар), хаомаварга (хаома сусынын жасайтын сақтар), тиграхауд-сақтар (шошақ бөрікті сақтар). Парадарайя сақтары Арал өңірінде, Сырдария мен Қаратеңіздің теріскей жағында өмір сүріп, тіршілік құрған, тиграхауд-сақтары Сырдарияның орта ағысы мен Тянь-Шаньды мекендеген.

Сақ тайпалары

Гректер мен парсылар скифтер мен сақтар атын айтқанда, бәрінен бұрын туыс тайпалардың сансыз көп одақтарын айтады. Олардың ішіндегі ең көбі массагеттер болған. Геродот олар туралы былай деп жазады: “Бұл халық Аракс (тегі Сырдария) өзенінің арғы бетінде, исседондарға қарсы тұрады... Киетін киімдеріне, тұрмыс салтына қарасақ , скифтерге ұқсайды”.

М.Қ.Қадырбаев исседондарды Орталық Қазақстан кеңістігіне орналастырады.

Кәсіпшілігі
Мәдениеті
Саудасы
Ауыл шаруашылығы
Соғыстары
Қоғамы
Ахемен әулетінің патшалары Кир ІІ, Дарий І Сақтардың әр түрлі тайпаларымен жауласып, бірде жеңіп, бірде жеңіліп отырған. Сақтар парсы әскерінің құрамында грек-парсы соғыстарына қатысты. Александр Македонский, кейіннен Селевкилер де Сақтарға қарсы соғысты.
Мал шаруашылығымен
де егін өсірумен де айналысқан.
Жылқы өсірген..Қой бағумен де айналысқан. Түйе шаруашылығы да кең дамыды. Егіншілік пен суару.

• жауынгерлер — сүңгі мен оқ

(«ратайштар-арбада тұрғандар»),

• абыздар — құрбандық табағы

және айрықша бас киімі бар,

• қауымшыл сақтар, яғни

«сегізаяқтар» (соқаға жегетін екі
өгізі барлар).

Еуразия далаларын сақтар билеген кезде Батыс пен шығысты, Жерорта теңізі мен Қытайды байланыстырған халықаралық өтпелі сауда басталады. Б.з.д. 1 мыңжылдықтта дала жолы п.б.
Сақтар
Сақ тайпасына сипаттама

• жауынгерлер — сүңгі меноқ

(«ратайштар-арбада тұрғандар»)

• абыздар — құрбандық табағы

және айрықша бас киімі бар

• қауымшыл сақтар, яғни

«сегізаяқтар» (соқаға жегетін екі өгізі барлар).

Сақтар аң стилін Алдыңғы Азия мен Иранға жорық жасаған кезінде қабылдаған. Бұл өнер б.д, д. 7-6 ғасырда қалыптасқан. Аң стилі дегеніміз түрлі жануарлардың бейнелерін ыдыс-аяққа, киімге, тұрмыс заттарына, түрлі әшекейлерге, қару-жараққа салған.
Темір мен мыс, қалайы мен қорғасын, алтын мен күміс өндіру жоғары дәрежеде дамыған. Сақ зергерлері қоладан қанжарлар, оқ жебелері мен сүңгі ұштарын, аттың қайыс әбзелдерін, құрбандық ыдыстарын жасаған.

жүктеу/скачать 1,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: