Термодинамиканың негізгі түсініктері. Термодинамиканың бірінші бастамасы

(1.3)

Термодинамиканың бірінші бастамасы энергияның жоғалмайтынын көрсетеді. Жүйеге жұмсалған жылу жұмысқа айналады, ал жұмыс жылуға айналады.

Изобаралық процесті қарастырса, егер процесс бір қалыпты қысымда жүрсе, көлем өзгеріп тұрады. изобаралық процессте термодинамиканың бірінші заңы былай жазылады:

Изобаралық процесті қарастырса, егер процесс бір қалыпты қысымда жүрсе, көлем өзгеріп тұрады. изобаралық процессте термодинамиканың бірінші заңы былай жазылады:

(1.4)

– көлем өзгерту жұмысы.

Ал изохоралық процесте көлем өзгермейді , демек көлем өзгеретін жұмыс жоқ , сонда термодинамиканың бірінші заңы былай жазылады:

Термодинамикада – дан алынған шаманы энтальпия деп атайды. Оны былай белгілейді:

(1.5)

Сонда 1.4-теңдеу былай жазылады:

(1.6)

мұндағы, – қысым, – қарастырылып отырған жүйенің көлемі.

Энтальпия мен ішкі энергияның өзгерісі газ тәрізді заттары бар жүйелерде ғана болады, ал конденсацияланған күйде (сұйық және қатты денелер) олардың мәні іс жүзінде бірдей болады. Әдетте энтальпияның да абсолюттік мәнін емес, өзгерісін анықтайды:

Энтальпия мен ішкі энергияның өзгерісі газ тәрізді заттары бар жүйелерде ғана болады, ал конденсацияланған күйде (сұйық және қатты денелер) олардың мәні іс жүзінде бірдей болады. Әдетте энтальпияның да абсолюттік мәнін емес, өзгерісін анықтайды:

Дененің немесе жүйенің ішкі энергиясы мен энтальпиясының өзгерістері кез келген процесс үшін ол процестің жолына тәуелсіз, тек жүйенің бастапқы және соңғы күйіне байланысты болады. Термодинамикалық функциялар жүйенің күйін анықтайды, сондықтан оларды жүйе күйінің функциясы деп атайды.

Энергияның екі түрі де ) күй функциялары болып табылады. шамасы изохоралық процестерді, ал шамасы изобаралық процестеді сипаттау үшін қолданылады.

Энергияның жүйенің бір бөлігінен екінші бөлігіне берілуінің негізгі тәсілдері: жұмыс және жылу – . Жүйеден бөлінетін немесе жүйеге сіңірілетін (жұмсалатын) жылу және жүйенің жасайтын жұмысы бір күйден екінші күйге ауысу кезіндегі өту жолдарына байланысты болады. Сондықтан, жұмыс пен жылу күй функциялары бола алмайды.