Тілдік мақсаттар туралы 2 Орта мерзімді жоспар 11



бет2/4
Дата10.04.2017
өлшемі2,06 Mb.
#13658
түріСабақ
1   2   3   4

4.3 Реттіліктер

1.4.3.1** 10-ға дейінгі сандар тізбегін құру




(Д) Оқытушы ұсынған немесе оқушылардың өздері таңдаған ресурстарды пайдалану арқылы оқушылардың заттарды санау мүмкіндігі бар екеніне көз жеткізіңіз. Олардың бір-біріне және мұғалімге нені санап, қанша шықанын айтуы керектігін түсіндіріңіз.

(С) Ұстауға болмайтын есептелетін заттарды зерттеңіз: дыбыстар, мысалы, қоңырау шылдыры, бұлттар, көпіршік...

(қ) Оқушылардан оқытушыға есепті нақты ету үшін қарындаштарды санауға көмектесуді сұраңыз.

(С) Оқушылардың қаншаға дейін санай алатындарын анықтаңыз. Ұйқастарды, онға дейін тура және кері санауға арналған өлеңдерді пайдаланыңыз. Оқушыларға бізді қоршаған ортадағы заттарды санауда заттардың саны мен санның ара қатынасын белгілеуге ұсыныс жасаңыз.



(К) Ойыншықтарды тура және кері санауды қолдану арқылы санаңыз, келесілерді сұраңыз: реті қандай? мысалы, аю, қуыршақ, машинка және т.б

Егер оқушылардың киімі мен заттарында айырмашылықтар аз болса, , киімдегі түймелер, белгілер, суреттер (өрнектер), қалтадағы қарындаштар сияқты санауға болатын көптеген заттары бар оқушы бейнеленген үлкен сурет дайындауға болады.

Әр жаңа санды оқып-үйрету бірдей схема бойынша жүргізіледі:

1)жаңа санның жасалу әдісі;

2) оның атауы;

3) белгіленуі (баспа цифрымен);

4) сандарды салыстыру;

5) қосылғыштардың сандық құрамы;

(6)осы санды білдіретін цифрды жазу.
Санды зерттеу реті.

1. Санды анықтау.

2. Сандық сәуледе санның орнын анықтау (оның жанындағы сандар, алдыңғы сан).

3. Цифрді жазуды үйрену.

Оқушылардың санау дағдылары жеткілікті түрде дамымаған болса, олардан сандық түзуде сандардың орналасуын анықтауды сұраңыз. Бірге 1-ден бастап берілген санға дейін санаңыз, заттардың санына сай болуын белгілеңіз.

Әр оқушының сандардың реттілігін, сандық қатардағы сандардың орнын нақты білуіне назар аудару керек.

Оқушылар дәптерлерінде 1 цифрын жазуды үйренеді.

Оқушылар дәптерлерінде 2 және 3 цифрын жазуды үйренеді.

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз, мысалы,

3

1







2

Суреттердің көмегімен тақырыптардың контексіндегі заттардың санын санау. Оқушылар дәптерлерінде 4 және 5 цифрларын жазуды үйренеді, кесіндіні сызады. Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

5

1







2

3




Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз.

Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.

«Барлығы өзім туралы» тақырыбының контексінде осы оқу мақсатымен жұмыс істеу көрсетілуі мүмкін.

Қабілетті оқушылармен жұмыс істеу үшін асыққа қарағанда кішірек болатын келген басқа заттарды алуға болады.

Сандардың құрамын зерттеу цифрларды зерттеумен бірге параллель жүреді (2 - 5 сандарының құрамы)

Оқушыларға алдыңғы және келесі сандарды атауға мүмкіндік беріңіз; 3-тен асатын сандар және т.б.

Сандық түзуде 2-ден 5-ке дейінгі сандардың қалай жасалатынын көрсетуге болады.

+ 1

1 2 3


Оқушылардың қабілеттерін ескере отырып, жүзге дейін санау мүмкіндігін беруге болады.

Практикалық санау бойынша қабілеті төмен оқушыларға заттарды дауыстап санау үшін көмек қажет болуы мүмкін (сандардың атауын айту).

Қабілетті оқушыларға санауды 1-ден басқа сандардан бастап жалғастыруға ұсынуға болады. Мысалы, 7-ден бастап санаңыз. Санау дағдылары сандардың жүйесін түсіну үшін өте маңызды. Есепке, өлеңге, ырғаққа және т.б қатысты көптеген тапсырмаларды барлық тоқсан бойы оқушылардың санау дағдыларының толығымен дамығанына көз жеткізу үшін бірнеше рет қайталау керек.
0 цифрін жазу. Меңгерілген сандардың құрамын қайталаңыз, «Сандардың құрамы» кестесін толтырыңыз.

Сандық кесінді дегеніміз екі мәндердің арасындағы сан. Содан кейін оқушылар математикадағы берілген кесіндінің соңындағы сандардың қамтылуын анықтауға қолданылатын терминдерді біледі.

1-сыныпта оқушылар сандардың арасындағы «аралықты» сандық түзуді бойлай қадамдардың санын санау арқылы таба алатынымызды түсінеді. Бұған старттағы сан кірмейді (себебі біз старттағы саннан бастап бірінші қадамды санаймыз), бірақ соңғы сан кіреді (соңғы қадамдағы сан болып табылады). Бұл азайтуды үлгілеуді нақты түсіну үшін маңызды.

Оқушылар 6 және 7 цифрларын дәптерде жазып үйренеді, теңдік пен теңсіздікті, сандық өрнектерді жазады.



+1 +1

1 2 3 4 5 6 7

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

6

1







2

3







4

Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз. Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.

Оқушылар дәптерлерінде 8 және 9, 10 цифрларын жазуды үйренеді. Кесіндіні сызады.



+1 +1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз. Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.
Сөздер жазылған карточкаларды қолданыңыз



http://www.topmarks.co.uk/maths-games/7-11-years/ordering-and-sequencing-numbers

http://nrich.maths.org/150

«Артық/кем» белгілерін көрсететін сандар жазылған карточкалар.

Жұптық жұмыста пайдалану үшін оқушыларға берілетін тиісті өлшемдегі карточкалардың жиыны http://www.ictgames.com/counting. Қоңырау шалу діңгектері (жоғары берілген суретті қараңыз), қоңырау, сабын көпіршігі.

Цифрлар жазылған карточкалар

Сандық дискілер, кішкене текшелер

Цифрлардың және заттардың сәйкес болуын табуға арналған ойындар/ домино


3.3 Нүкте координаттары мен қозғалыстың бағыты


1.3.3.1 сандық түзуде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау

Сандық сәуле

(С) Сандар жазылған карточкаларды көрсету үшін жіптерді қолданыңыз. Сан жазылған карточканы көрсетіңіз және сұраңыз: «Келесі сан қандай? Алдыңғы сан қандай?» 1 және 3 арасында қандай сан бар? Сандардың қайсысы көбірек?»

(, Д, Т) Оқушыларға сандық жыланды немесе жұлдызқұртты жасау әдісін көрсетіңіз: дөңгелек форманы сызыңыз (тиынды қолдануға болады) және дөңгелекке бірінші санды жазыңыз. Жанында келесі дөңгелекті қойыңыз, келесі санды жазыңыз және осылайша жалғастыра беріңіз. Ең ұзын жыланды/жұлдызқұртты кім жасай алады?

(Ж) Оқушылардан цифрлар жазылған карточкаларды сандық сәулеге қоюын сұраңыз. Оқушылар 10-ға дейін тура және кері санауды үйренеді, қажетті цифрларды қояды.

(Ж) Оқушылардың жұптағы жұмысын ұйымдастырыңыз: әрқайсысы сол қолдарына бір уыс асық алады. Содан кейін олар асықтарды санайды және кімде асықтың көп екенін анықтайды. Содан кейін олар өз нәтижелерін басқа жұппен салыстыра алады және сандық сәуле көмегімен қайтадан ең үлкен санды табады.

(С) Оқушылардан сыныптық бөлмені қарап шығуды және ондағы заттарды санап, қайсысы көп екенін айтуды сұраңыз: балалар көп пе? кітаптар көп пе? әлде қарындаштар ма? т.б

, Ж, Т) Оқушылар сыныптық бөлмені зерттейді, ондағы заттардың санын санайды және осы санды сандық сәуледе белгілейді.






Сандар жазылған карточкалардың жинағы: 1-10

Сандық түзу жазылған ойнауға арналған кішкене текше, өзіндік сандық түзуді жасауға қажетті оқушыларға арналған қағаздың кесінділері.

Цифрлар жазылған қиылған карточкалар


5.2 Математика тілі


1.5.2.1 цифрды саннан ажырата алу, біртаңбалы сандарды түрлі әдістермен көрнекі бейнелеу: сандық түзуде, нүктелердің, таяқшалардың жиынтығы түрінде және т.б

1.5.1.2 **сандарды салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды пайдалану

1.5.2.3 сандарды қосуды, алуды, салыстыруды (артық/кем), көрші сандарды, сандық аралықтарды, сандар тізбегін көрсету үшін сандық түзуді қолдану

1.5.2.2** «+», «-», «=» белгілерін, цифрларды пайдалану

1.5.2.4 өрнектерді оқу және жазу кезінде қосу, азайту амалдары компоненттерінің атауларын пайдалану


Сандарды оқу, цифрды оқу оқу, цифрды, цифрдың атауын және заттардың тиісті санын сәйкестендіру (1-ден 5-ке дейін, сандардың құрамы),
Сандар мен цифрлар ұғымы. 1 саны және цифры.

(С) Сандық сәуледе санды көрсетіңіз, оның қандай сан екенін сұраңыз. Оқушылардың осы санға дейін санай ала ма екенін сұраңыз. Тура және кері ретте санаңыз.

(Д) Цифрлар жазылған карточкаларды көрсетіңіз, осы санды атауды сұраңыз. Оқушылардың санды заттардың тиісті санымен байланыстыра алуын тексеріңіз. Оқушыларға жаттығу мүмкіндігін беріңіз.

(Д, қ) Сәйкестікті табу тапсырмасын орындау үшін нұсқары, кішігірім текшесі бар айналмалы дискті, домино текшесін қолданыңыз. Оқушылар цифрларды және заттардың санын қарастырады. Оқушылар жазба жасайды, цифрды және заттардың нақты санын белгілі бір бетте ара қатынаста белгілейді.

(Т) Ойын ойнаңыздар, мысалы, домино, оқушылар көріністердің нысандар мен цифрдің белгілі бір санына қатынасын табуы керек.
2 саны және цифры. 2 санының құрамы

Сандар және цифрлар 3.Сандардың құрамы 3.

(К) Оқушылармен келесі сандардың қалай жасалатынын талқылаңыз. Сұраңыз: Келесі сан қандай? Алдыңғы сан қандай? 1 және 3 арасында қандай сан бар? Сандардың қайсысы көп? Аз?



4 саны және цифры. 4 санының құрамы

5 саны және цифры. 5 санының құрамы
Сабақ «2 саны және цифры. 2 санының құрамы. 3 саны және цифры. 3 санының құрамы» тақырыбына ұқсас жүргізіледі.

«

Санау материалы арқылы оқушылармен бірге 2 санын, содан кейін 3, 4, 5 санын алуды қайталаңыз.



) «Барлығы мен туралы» тақырыбында санауды зерттеу, киімдегі түймелердің саны, үстелдегі бордың саны және т.б

Санды зерттеу реті.

1. Санды сандық түрде анықтау.

2. Сандық сәуледе санның орнын анықтау (оның жанындағы сандар, алдыңғы сан).

3. Цифрды жазуды үйрену.

Оқушылардың санау дағдылары жеткілікті түрде дамымаған болса, олардан сандық түзуде сандардың орналасуын анықтауды сұраңыз. Бірге 1-ден бастап берілген санға дейін санаңыз, заттардың санына сай болуын белгілеңіз.

Әр оқушының сандардың реттілігін, сандық қатардағы сандардың орнын нақты білуіне назар аудару керек.

Оқушылар дәптерлерінде 1 цифрын жазуды үйренеді.

Оқушылар дәптерлеріне 2 және 3 цифрын жазуды үйренеді.

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз, мысалы,



3

1







2

Суреттердің көмегімен тақырыптардың контексіндегі заттардың санын санау. Оқушылар дәптерлерінде 4 және 5 цифрларын жазуды үйренеді, кесіндіні сызады. Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

5

1







2

3




Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз.

Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.

«Барлығы өзім туралы» тақырыбының контексінде осы оқу мақсатымен жұмыс істеу көрсетілуі мүмкін.

Қабілетті оқушылармен жұмыс істеу үшін асыққа қарағанда кішірек болатын келген басқа заттарды алуға болады.

Сандардың құрамын зерттеу цифрларды зерттеумен қатар жүреді (2 - 5 сандарының құрамы)

Оқушыларға алдыңғы және келесі сандарды атауға мүмкіндік беріңіз; 3-тен асатын сандар және т.б.

Сандық түзуде 2-ден 5-ке дейінгі сандардың қалай жасалатынын көрсетуге болады.

+ 1

1 2 3


Оқушылардың қабілеттерін ескере отырып, жүзге дейін санау мүмкіндігін беруге болады.

Қабілеті төмен оқушыларға практикалық есептеуде заттарды дауыстап санау (сандардың атауы айту) үшін көмектесуге болады.

Қабілетті оқушыларға санауды 1-ден басқа сандардан бастап жалғастыруға ұсынуға болады. Мысалы, 7-ден бастап санаңыз. Санау дағдылары сандардың жүйесін түсіну үшін өте маңызды. Есепке, өлеңге, ырғаққа және т.б қатысты көптеген тапсырмаларды барлық тоқсан бойы оқушылардың санау дағдыларының толығымен дамығанына көз жеткізу үшін бірнеше рет қайталау керек.


Киімдердің бөлшектерін санау, суреттегі балалардың әрекеттерін сипаттау үшін әртүрлі киім киген балалар бейнеленген суреттерді даярлаңыз.
Өлшеуіш лента, сызғыш, «математика сабағындағы суреттер» http:|//le-saychen.uncom.ru/
«Сиқырлы қаптар» дегеніміз кез келген ескі сөмкелер/қаптар немесе қағаз пакеттер.

Сыныптық бөлме бойы керілген жіп, 1-ден 20-ға дейінгі сандар жазылған бөлек карточкалар, киімге арналған қысқыштар немесе жіпті қысуға арналған қыстырғыш.

Санауға арналған ресурстар: түймелер, бұршақ, тиындар, кішігірім ойыншықтар және т.б


5.2 Математика тілі


1.5.2.1 цифрды саннан ажырата алу, біртаңбалы сандарды түрлі әдістермен көрнекі бейнелеу: сандық түзуде, нүктелердің, таяқшалардың жиынтығы түрінде және т.б.

1.5.1.2 **сандарды салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды пайдалану

1.5.2.3 сандарды қосуды, алуды, салыстыруды (артық/кем), көрші сандарды, сандық аралықтарды, сандар тізбегін көрсету үшін сандық түзуді қолдану

1.5.2.2** «+», «-», «=» белгілерін, цифрларды пайдалану




Сандық кесіндіні қарастыру

(С) Оқушыларға бастапқыдан 10-ға дейін берілген карточкалардың жиынынан сандар жазылған екі карточканы таңдауға мүмкіндік беріңіз. Осы сандық сәуледегі сандардың орнын анықтаңыз. Оқушыларға карточкалардың арасында қанша санның бар екенін білгіміз келетіні айтыңыз. Сандардың артуын/кемуін анықтау үшін тура ретте санаңыз.

(Ж) Оқушыларға 2 ойын текшесін және сандық түзуді беріңіз. Әр оқушы ойын текшесін лақтырады және нүктелерді санын санайды. Олар түскен ұпайдың санын көрсету үшін сандық түзуде белгі жасайды (мысалы, тиынмен), содан кейін әрқайсысы келісіп, оларды сандық кесіндіні анықтау арқылы санайды.

(Т,қ) Оқушыларды сандық кесінділер туралы диалогқа олардың түсініктерін бағалау үшін қатыстырыңыз: екі сандық кесіндіні көрсетіңіз, олардың біреуінде сандық мәндер көбірек, ал екіншісінде азырақ болады. Осы сандық кесінділер туралы не айта аласыз? Неліктен осы сандық кесінді үлкенірек болады? (Сандық кесіндідегі бірінші сан келесіден гөрі азырақ болады. Сондықтан бұл кесіндіде элементтер саны көбірек болады) Осы сандық кесінді неліктен азырақ? Кесіндінің шегіндегі сандардың екі түрлі жұптары бірдей сандық кесіндіні көрсете ала ма?



) Оқушыларды салыстыруға қолданылатын белгілермен таныстырыңыз: «< »,«>» - «көбірек» және «азырақ». Оларды екі бір қатарлы сандарды салыстыру үшін қалай қолдану керектігін көрсетіңіз.

(Ж,ф) Оқушыларға сандар мен « =, ≠, >, < » белгілері жазылған карточкалардың жинағын беріңіз. Олардан сандар жазылған екі карточканы таңдауды сұраңыз және сандардың қатынасын көрсету үшін тиісті белгісі бар карточканы қолдану керектігін айтыңыз.


6 саны және цифры. 6 санының құрамы

7 саны және цифры. 7 санының құрамы. Сандық сәуледегі сандарды салыстыру.
Сабақ «2 саны және цифры. 2 санының құрамы.

3 саны және цифры. 3 санының құрамы.» тақырыбына ұқсас етіп өткізіледі.


8 саны және цифры. 8 санының құрамы

9 саны және цифры. 9 санының құрамы

Сабақ «2 саны және цифры. 2 санының құрамы.

3 саны және цифры. 3 санының құрамы.» тақырыбына ұқсас етіп өткізіледі.
0 саны және цифры. 10 саны. 10 санының құрамы
) «Сиқырлы қаптарды» көрсетіңіз, 5,4,3,2,1 заттан тұратын қарапайым сөмкелер. Оқушыларға сөмкелерді ұстауға және ондағы заттардың санын болжауға мүмкіндік беріңіз. Содан кейін олар заттарды сөмкеден алады, санайды және өздерінің болжамдарын тексереді. Содан кейін оқушыларға бос сөмкені беріңіз. Сөмкені төңкеріңіз, сілкіңіз, ішінде еш нәрсенің жоқ екенін көрсетіңіз. Оқушыларға сөмкеден 5 затты бір-бірлеп алу арқылы санауды көрсетіңіз. Содан кейін нөлі бар сандық осьте кері санауды көрсетіңіз.

(Ж,қ) Оқушыларға 1-10 сандары бар карточканы таңдауды және 0-ден бастап таңдалған санға дейінгі сандық кесіндіні табуды ұсыныңыз.


Сандық кесінді дегеніміз екі мәннің арасындағы сан. Содан кейін оқушылар математикадағы берілген кесіндінің соңындағы сандардың қамтылуын анықтауға қолданылатын терминдерді біледі.

1-сыныпта оқушылар сандардың арасындағы «аралықты» сандық түзуді бойлай қадамдардың санын санау арқылы таба алатынымызды түсінеді. Бұған старттағы сан кірмейді (себебі біз старттағы саннан бастап бірінші қадамды санаймыз), бірақ соңғы сан кіреді (соңғы қадамдағы сан болып табылады). Бұл азайтуды үлгілеуді нақты түсіну үшін маңызды.

Оқушылар 6 және 7 цифрларын дәптерде жазып үйренеді, теңдік пен теңсіздікті, сандық өрнектерді жазады.



+1 +1

1 2 3 4 5 6 7

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

6

1







2

3







4

Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз. Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.

Оқушылар дәптерлерінде 8 және 9, 10 цифрлерін жазуды үйренеді. Кесіндіні сызады.



+1 +1

1 2 3 4 5 6 7 8 910

Санның құрамы бойынша жұмыс істеңіз, «Санның құрамы» кестесін толтырыңыз.

Сабақты жүргізу кезінде топтық, жеке, жұптық жұмыстарды ұйымдастырыңыз. Жұмыстың барлық түрлері мен орындалуы практикалық бағытта болуы керек.


Сөздер жазылған карточкаларды қолданыңыз

Сандар жазылған карточкалардың жинағы: 1-10

Сандық түзу жазылған ойнауға арналған кішкене текше, өзіндік сандық түзуді жасауға қажетті оқушыларға арналған қағаздың кесінділері.

«Сиқырлы қаптар» дегеніміз кез келген ескі сөмкелер/қаптар немесе қағаз пакеттер.

Практикалық есептеуге арналған кішігірім ойыншықтар, кірпіштер, есептелінетін материал және т.б

Сөздер, амал компоненттерінің атаулары жазылған карточкалар


1.2 Сандармен амалдар орындау


1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері болмайтын жиындарды біріктіру ретінде және азайту амалын жиынның бөлігін жою ретінде түсіну

1.1.2.5 ** біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай ауызша қосу және азайту орындау



Заттарды біріктіру және жою. Артық, кем, саны бірдей заттар

(Ж) Оқушыларға заттар бейнеленген суреттерді қарастыруды ұсыныңыз. Оқушылар заттарды ортақ белгі бойынша топтастыруы керек, яғни заттарды біріктіруі (мысалы, музыкалық аспаптар) қажет. Топтағы заттардың санын санаңыз. Содан кейін затты топтан өзіндік белгі бойынша алу, жою, мысалы, музыкалық заттар тобынан ішекті аспаптарды алу. Қанша зат қалғанын санаңыз. Көбейді ме? Әлде азайды ма? Неліктен?

(Ж) Жұптағы жұмысты ұйымдастырыңыз. Бір оқушыға 4 шаршы, басқасына 3 шаршы беріңіз. Олардан фигураларды біріктіруді сұраңыз. Фигуралар көбейді немесе азайды. Неліктен? Көбейді немесе математикада мұндай жағдайда келесіні айтады: фигуралар саны көбейді. Енді осы фигуралар санынан 2 фигураны алып тастауды сұраңыз. Фигуралар көбейді ме? Әлде азайды ма? Неліктен? Фигуралар саны азайды деп қорытынды жасаңыз.

(С,М) Бірнеше ойыншықтан құралған екі жиынды көрсетіңіз, мысалы 5 және 4. Әр топтағы ойыншықтарды санаңыз және оларды санмен белгілеңіз. Ойыншықтарды біріктіріңіз және жаңа біріккен топта санаңыз. Содан кейін «осылайша, бес және төрт бірге тоғыз болады» деп айта аламыз (осы мысалда). Оқушылардан заттарды біріктірген кезде олардың саны азайды ма, әлде көбейді ме деп сұраңыз. Математикада заттарды қосу үшін жазу барысында «+» белгісі қолданылатынын және осы амал қосу деп аталатынын айтыңыз. Бірнеше заттарды алып жатқаныңызды көрсетіңіз. Оқушылардан сұраңыз: заттар азайды ма? Әлде көбейді ме? Математикада жазу барысында заттардың азаюын «-» белгісімен көрсету керектігін, бұл амалдың азайту деп аталатынын айтыңыз. Осы тапсырманы оқушылар мағынаны түсінгенше әртүрлі мөлшердегі ойыншықтармен қайталаңыз. амалдарды орындау барысында жасалған өрнектерді жазып алыңыз.

(М) Екі топты біріктіру амалының жалпы санды құруын және оның жалпы саннан бір топты жоюмен қалай байланысты екенін көрсетіңіз. Оқушыға түсінікті тілді қолдану арқылы оқушыларға азайтудың қосуға кері болатын амал екенін түсіндіріңіз.

/ Ж / Т, ОТ, қ) Оқушылардың жеке жұмысын немесе кішігірім топтағы жұмысын топтарды қосу, заттардың жалпы санын табу үшін ұйымдастырыңыз.

(С) Сандық кесіндімен жұмыс ұйымдастырыңыз. Оқушылармен бірге солға, оңға жылжығанда, санның қалай өзгеретінін бақылаңыз. Мұны «+», «-» белгілерімен байланыстырыңыз.

(Ж) Әр оқушыға жұпта бірнеше қарындашты алуды, содан кейін қарындаштарды бір топқа біріктіруді, жалпы санын санауды ұсыныңыз. Қандай амал орындалғанын сұраңыз. Содан кейін әрқайсысынан өз қарындаштарын алуын, жұбымен қарындашты алмасуын және қарындаштарды қайта бір топқа біріктіруін, оларды санауын сұраңыз. Сұраңыз: Қандай амал орындалды? Біріншісінде қандай сан пайда болды? Екіншісінде ше? Нені байқадыңыз? Неге бұлай болды? Жіптердің біреуі қаншалықты ұзынырақ екенін көрсетуі керек. Жіптің осы бөлігін кесіңіз, оны азайту амалымен байланыстырыңыз.

(С) Оқушыларға әртүрлі ұзындықтағы екі жіпті көрсетіңіз. Екеуінің қайсысы ұзынырақ екенін сұраңыз. Мұны дәлелдеудің жолын сұраңыз.

(Д,Ж) Оқушыларға әртүрлі түстегі дөңгелектердің жиынын беріңіз, мысалы, 5 көк және 3 қызыл. Олардан осы дөңгелектердің қайсысы, қаншаға көбірек екенін санамастан анықтауын сұраңыз. Мұны азайту амалымен байланыстырыңыз.

Оқытушы нешеуін көрсету керектігін, оқушылардың жеке зерттеу жұмысына қанша уақыт бөлуі қажеттігін шешуі керек.

Оқытушы оқушыларды топтарда қалай біріктіру керектігін шешуі керек. Кішігірім топтар қабілеті төмен оқушыларға көмектеседі. Дегенмен, егер қабілеті бірдей оқушылар жұптарда жұмыс істейтін болса, материал жылдамырақ меңгеріледі.

Әртүрлі заттарды қолдану арқылы осыған ұқсас зерттеу жүргізіңіз. Әр кезде талқылауды ұйымдастырыңыз. Қорытынды жасауды сұраңыз.

Егер оқушылар амалдың әдісін ұсына алмаса, олардан дөңгелектерді жұптармен қоюды сұраңыз. Талқылауды ұйымдастырыңыз.

«Үйшіктер отырып қалды» ойыны,

«Жетпей тұрған санды тап» ойыны.


  • Заттық (суреттер мен заттармен берілген амалдар).

  • Ауызша (орындалатын амалдардың ауызекі сипаттамасы).

  • Графикалық (сандық сәуледегі қосудың бейнесі)

  • Символдық (сандық өрнектер мен теңдіктер)




5.2 Математика тілі


1.5.2.4 өрнектерді оқу және жазу кезінде қосу, азайту амалдары компоненттерінің атауларын пайдалану


Қосу және азайту амалдарының компоненттерінің атауларымен танысу

(С) Суреттің немесе ойыншықтардың көмегі арқылы (заттарды жәшікке салыңыз), оқушылардан келесілерді сұраңыз: заттарды біріктіру үшін оларды жәшікке саламыз ба? әлде жәшіктен аламыз ба? Қосу амалын орындап, заттарды қабаттап жатқанымызды айтыңыз. Өрнекті жазып алыңыз. Компоненттерді атаңыз. Жәшіктегі заттардың санын санаңыз. Тақтадағы заттардың санын жазып алыңыз (мысалы, 6). Содан кейін жәшіктен бірнеше затты алып тастаңыз. Оқушылардан сұраңыз: заттардың санын азайтамыз ба? Әлде көбейтеміз бе? Яғни, 6 – азаятын сан, ол азайғыш деп аталады. Қанша затты алып тастадыңыз? (мысалы, 4). Ол азайтқыш деп аталады. Жәшікте қалған заттардың саны айырма деп аталады.












Математика Бастауыш мектеп 1-сынып


1В бөлім: Геометриялық фигуралар

Осыған дейін меңгерілуі тиіс білім

Оқушылар сурет салып, геометриялық фигураларды, шаблондарды қолдана білуі, кірпіштермен, кеңістіктік фигуралармен ойнау алуы керек, мысалы, конструкциялау.

Контекст

Оқу жоспарының бұл бөлігі оқушыларды геометрияны меңгеруге дайындайды: әртүрлі сызықтардың атаулары, жазық және кеңістіктегі геометриялық фигуралардың атаулары енгізіледі. Геометриялық фигуралармен жұмыс істеуде «Бейнелеу өнері» пәнімен байланыс жасалады.

Осы бөлімдегі пән бойынша геометриялық мақсаттар
Тиісті ғылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлгісі оқушылар үшін төменде көрсетілген.

Тақырыптар бойынша оқу мақсаттары

Оқытудың тілдік мақсаттары

Пән лексикасы және терминология

Диалог/жазуға арналған пайдалы сөз тіркестері

Кеңістіктік ұғымдарын қалыптастыру (сол жақтан, оң жақтан, жоғарыдан, төменнен, артынан, алдынан, арасында, үстінде)

Қарапайым геометриялық фигуралармен (нүкте, сызық (түзу, қисық) сәуле, кесінді, үшбұрыш, шеңбер, шаршы, төртбұрыш, текше, шар) танысу

• Сынып бөлмесінен табылатын фигураларды анықтау, атау

• Геометриялық фигураны анықтауға мүмкіндік беретін белгілерді талқылау

• Көріністерді, конструкцияларды құруға арналған геометриялық фигураларды қолдану

• Ойыншықтарды жинау және оларды геометриялық фигуралардың белгілері туралы білімнің негізінде топтастыру

• Топтағы фигураларды санау және фигуралардың тобын саны, өлшемі және т.б бойынша салыстыру


Оқушылар келесілерді орындай алады:

заттардың жиынға белгілерге сай енуін түсіндіру және талқылау







  • сол жақтан, оң жақтан, жоғарыдан, төменнен, алдында, артында, арасында, астында

  • нүкте, түзу, сәуле, кесінді

  • себептер, критерийлер, ерекшеліктер, белгілер

  • кеңістіктік фигуралар, үш өлшемді форма, шар, цилиндр, конус, пирамида, призма, текше

  • жазық геометриялық фигуралар, екі өлшемді форма, үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тік төртбұрыш

  • нүкте, сызық, үзік сызық, тұйық және тұйықталмаған сызық, аймағы және шегі

  • біріктіру, жою




Талқылау:


• Неліктен оларды бірге топтастыру керек?

• Бұл фигуралардың ортақ қандай белгілері бар?

• Мұндай фигураларды қайда қолдандыңыз?

Неліктен… екенін айта аласыз ба?

• … дегеніміз шаршы, ал бұл жоқ?

• … үш бұрышты дәптерді қолданамыз?

Жазу:

• Сыныптық бөлмеден көруге болатын жазық фигураларды тізіп шығыңыз.

• Сіз таңдаған белгілері бар барлық ойыншықтарды атаңыз.

• Өз суреттеріңізде фигуралардың атауларын белгілеңіз.



Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз

Қысқаша шолу

Оқушылар заттар, сызықтар, геометриялық фигуралардың негізгі белгілері бойынша қалайша анықталатынын түсінеді




Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері

Мұғалімге арналған кеңестер (оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

4.1 Жиын және олармен жасалатын операциялар


1.4.1.2 жиынды элементтердің белгілері бойынша жіктеу (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті)


Топты құру. Заттардың тобын салыстыру (пішіні, өлшемі, түсі, ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша)

(С) Заттарды топқа қалай бөле алатынымызды көрсету үшін сақиналар немесе карточкалар жинағын қолданыңыз. Заттардың әр тобы бір критерий бойынша таңдалады, мысалы, қызыл түсті заттар, жұмсақ заттар және т.б.

(Т) Оқушыларға қорап беріңіз, оның ішінде ойыншықтар, қарындаштар, контейнерлер, мата кесектері сияқты әртүрлі заттар бар. Олардан бірге жұмыс істеп, белгілі бір заттарды қандай белгі бойынша топтастыру керектігін шешуді сұраңыз.

Бұдан кейін олар қораптағы заттарды сұрыптауы керек.



(Т, қ) Оқушыларға

заттардың қантай критерий бойынша біріктірілгенін көру үшін басқа топтарға «бара алу» мүмкіндігін беріңіз. Бұл амал пайдалы диалогті тудырады. Бұдан қалыптастырушы бағалауға арналған ақпараттың көзін табуға болады.



Оқытушы осы әрекет түрінің оқушылардың жеке зерттеу жүргізуге қаншалықты дайын екенін көрсететінін білуі керек.

Оқытушы оқушыларға заттардың ортақ белгісі деген не екенін түсіндіруі керек (белгілер бойынша жіктеу: түс, пішін, мөлшер жән т.б.)




Ойыншықтардың топтамасы, заттарды критерийлер бойынша сұрыптауға қажетті сынып бөлмесіндегі заттар.

Санауға, ойыншықтарға және сынып бөлмесіндегі заттарға, оларды топтастыруға арналған заттар




3.1 Геометриялық фигуралар


1.3.1.1 геометриялық фигуралар: нүкте, түзу, қисық, үзік, тұйық және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрыш

1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тік төртбұрыш)/ кеңістіктегі фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырату және оларды қоршаған ортаның заттарымен байланыстыру




Ең қарапайым геометриялық фигуралармен танысу (нүкте, түзу, сәуле, кесінді)
Оқушыларға сызық сызуды ұсыныңыз, бұл сызықтың түзу деп аталатынын, оның басы мен соңы жоқ екенін түсіндіріңіз. Содан кейін осы түзу сызықта оқушыларға нүктені белгілеуді айтыңыз. Оқушыларға нүктеден оң жаққа немесе сол жаққа түскен сызықтың сәуле деп аталатынын, ал нүктенің өзі сәуленің басы болатынын түсіндірңіз. Оқушыларға сәуленің соңы жоқ деген қорытынды жасатқызыңыз. Бұдан әрі осы сызықта оқушыларға екінші нүктені қоюды сұраңыз. Осы екі нүкте арасындағы аралықтың кесінді деп аталатынын, оның басы мен соңы бар екенін түсіндіріңіз.

Сызықты зерттеу

(С) Сыныптың бөлмесінде және мектептің ауласында көруге болатын сызықтар туралы талқылаңыз. Жаңа терминдерді енгізіңіз (тұйық, тұйықталмаған, түзу сызық; аймағы, шегі) және әр сызықтың ерекшеліктерін түсіндіріңіз. Сөздер жазылған карточкаларды қолданыңыз

(С) Геогебра сияқты графикалық бағдарламалық жасақтаманы тұйық емес, тұйық сызықтарды жасау, аймақ пен шекті анықтау үшін қолданыңыз. Сөздер жазылған карточкаларға қараңыз.

(қ) Оқушылардың өздері жасаған сызықтарын көре алуы үшін жеке маркерлік тақталарды қолданыңыз.



(К) Оқушылардан тапсырманы жеке маркерлік тақтада жасауын сұраңыз: нүкте қою және ол арқылы бірнеше түзу сызықтарды жүргізу, содан кейін қиылысатын екі түзудің арасын әртүрлі түспен бояу. Оқушыларға қиылысатын түзулердің бір нүктеде бұрыш жасайтынын түсіндіріңіз.

(С) Оқушылардың робот ретінде елестеткен сызықтардың бойында саяхаттауы үшін тиісті кеңістікті табыңыз. Мысалы: үзік, тұйық және басқа сызықтар бойынша саяхат жасау.



Заттар мен фигуралар

(Т) Әртүрлі топтағы үзік сызықтармен жұмысты ұйымдастырыңыз. Оқушылар осы үзік сызықтарды тұйықтауы және қорытынды жасауы керек: нені байқадыңыз? (жаңа фигура пайда болды). Осы фигурадағы бұрыштың санын санаңыз. Келесі ұғымдарды енгізіңіз: үшбұрыш, төртбұрыш, сандар мен фигура арасында қатынасты орнатыңыз (жақтардың, бұрыштардың саны)

(С) Оқушыларды төртбұрыштармен таныстырыңыз: тік төртбұрыш, шаршы. Олардың белгілері туралы талқылаңыз. Білімді ойын түрінде бекітіңіз.

(С) Оқушыларды кеңістіктік фигуралармен (цилиндр, шар, тік бұрышты призма) таныстырыңыз және оларды үйдің қай жерінен таба алатынымызды талқылаңыз.

(С/Ж, ф) Оқушыларды «сиқырлы қапта» жасырылған фигуралардың пішінін сипалап анықтауға шақырыңыз. «Сиқырлы қаптар» ретінде әртүрлі кенеп матадан жасалған қаптарды немесе күңгірт материалдан жасалған қаптарды, сөмкелерді қолданыңыз. Олар пішінді дұрыс дей ала ма?



Кеңістіктік геометриялық фигураларды жасау

(Д) Тіс тазартқыш, таяқшалар, сіріңке және ермексаздың көмегімен фигураның үлгісін жасау.

(С) Кеңістіктік геометриялық фигураларды қарастыру және талқылау кезінде оқушылар әр қырды бөлек қарастырады және осы фигураның қырлары тегіс болады деген шешімге келеді. Осы білімді бекітіңіз және әр кеңістіктік фигураның атауы мен ерекшеліктерін талқылаңыз.

(Т) Мүмкіндігінше, мектеп айналасында кішігірім топтарда жазық және кеңістіктік фигуралардың үлгісі болатын нысандарды табу үшін экскурсия жүргізіңіз. Суреттер немесе фотолар жасаңыз.

(С) Жазық фигуралардың суретін салу үшін Геогебра сияқты графикалық бағдарламалық жасақтаманы қолданыңыз. Фигураның ұштарын созу арқылы оның пішінін өзгертіңіз. Сұраңыз, мысалы: «Бұл фигура әлі де үшбұрыш болып санала ма? Неліктен?»



(Д) Оқушылардың жазық фигураны сызуына мүмкіндік беріңіз (торкөз қағазда төртбұрышты, шаршыны, үшбұрышты сызу).

(Т, Ж) Әртүрлі фигуралардың жақтарын, бұрыштарын салыстырамыз. Фигураларды топтарға бөліңіз, әр топтағы фигуралардың санын анықтаңыз, қай топта фигуралардың саны көбірек/азырақ екенін салыстырыңыз.



(Т, Ж) Оқушылар фигураға немесе бірнеше фигураға тиісті немесе тиісті емес нүктелерді белгілейді, бұл амал геометриялық фигураны нүктелердің жинағы ретінде түсіндіруге көмектеседі. Осы арқылы фигураларды бөліктерге бөлуге немесе фигураны саналы түрде жасауға мүмкіндік беріледі, яғни қосу, қиылыстыру амалдары бойынша орындауы керек.


Практикалық жұмыс арқылы оқушылардың түзуді, сәулені, кесіндіні тану және ажырату қабілетін дамытыңыз. Оқушылар дәптерлерінде осы фигураларды сызады. Бізді қоршаған ортадан мысалдар беру; қандай заттарды немесе олардың бөліктерін түзу, кесінді, сәуле ретінде қарастыруға болады.
Оқушылар ермексаздан әртүрлі сызықтарды сызады немесе илейді.

Оқытушы парақтарды үлестіреді. Олара әртүрлі сызықтар сызылған. Оқушылар оларға қарап, осы сызықтардың нені еске салатынын айтады, мысалы, қисық тұйық сызық бұлтты еске салуы мүмкін, ал тұйықталмаған қисық сызықтар жыланды және т.б. Тапсырма оқушыларға идеялармен бөлісу мүмкіндігін береді. Бұл, әсіресе, тұйық сызықтар сияқты әртүрлі сызықтарға қатысты айтылған.

Осы кезеңде сіздердің міндетіңіз келесідей болады: оқушыларды қоршаған жағдайдағы геометриялық бейнелерді көруге, олардың ерекшеліктерін айыруға, фигураларды құрастырып, қайта жасап, біріктіруге үйрету.

Назар аударыңыз! Оқушылардың өмірдегі тәжірибесіне негізделетін болсаңыз, оқушылардың білімі орнығады.

Оқушылардан жазыңқы фигуралардың атауларын есте сақтауды сұрамаңыз (шар, цилиндр, конус, пирамида, призма, текше).

Оқушылар оларды қоршаған ортадан таба білуі керек, олар жазыңқы фигураның әр шекарасы жазық фигураны беретіндерін түсінуі керек.

Жазық фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, төртбұрыш) және жазыңқы фигураларды (шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырата білу.

Осы пішіндердің орамаға неліктен қолданылатынын сұраңыз. Оқушылар осы жазыңқы геометриялық фигураларды мектептің қай жерінен көрді? Мектептің пішіні қандай? Сұрақтарды конус пен текшені қосу үшін кеңейтіңіз: осы пішіндердің ерекшелігі қандай?

Осы заттың пішінін айтқандарына неліктен сенімді екенін талқылаңыз. Осылайша, әр жазыңқы геометриялық фигураның түйінді ерекшеліктері анықталады. Болжамның дұрыстығын тексеру үшін фигураны көрсетіңіз. Фигураларды салыстырып, қарсыластыруға ерекше назар аударыңыз (мысалы, дөңгелек- шеңбер, шаршы- текше, дөңгелек-шар).

Геогебра бағдарламасы қолжетімсіз болса, металл білікке толы тақташаларды қолдануға болады немесе оқушылардың өздері жіптерді, резеңкелерді созу арқылы фигураларды жасайды. Осындай жұмыс барысында оқытушы оқушыларды фигуралардың белгілері туралы қорытынды жасауға жетектеуі керек.

Жазық фигураларды кеңістіктік фигуралардың қырларында көрсеткен дұрысырақ болады немесе тақтада көрсету керек: пластмасса жазық фигуралар кеңістіктік фигуралардың қырлары болып табылады.

Тік бұрышты призма мен текшенің, шаршы мен тік төртбұрыштың арасындағы айырмашылықты нақты түсіндіру керек.

Оқытушының өзі фигуралардың үлгісін құрастыруды көрсетуі керек. Жазық және кеңістіктік фигураларды, фигуралар, түрлі карточкалар, үлгілер салынған суреттерді де пайдалануға болады.

Оқушылар дәптерлерінде жазық фигураларды сызады. Фигура жақтарының ұзындығын көрсетуді сұраңыз (мысалы, торда).

Оқушыларға мектеп ауласына саяхат жасау барысында фигуралардың орнын анықтай алатынымызды еске салыңыз. Бұл әрекет фигуралардан қоршаған ортаның көрінісін салуға мүмкіндік береді.

Оқушыларға жазық фигураларды қолмен алу мүмкін емес екенін еске салыңыз. Олар біз өмір сүріп жатқан кеңістіктегі ортаны түсіндіру үшін ғана қажет.

Диаграммалар мен көріністерді де тақтада және мониторда жасауға болады.

Қазіргі өнерде пішінді қолдануға сілтеме жасалуы мүмкін. Мысалы, В.В.Кандинский, П.К.Мондриан жұмыстары.

Геометриялық фигуралардың түстері әртүрлі әрі әдемі болуына назар аударыңыз.

Бұл үшін қию, жапсыру, үлгілеу, жайманы қию, желімдеу, қағаздың парағын майыстыруды қолдануға болады.

Көріністі шамалап жасағаннан гөрі сізге қажетті фигураларды жоспарлау және жасауға назар аударыңыз. Жұмысты көрсетуге көрме ұйымдастырыңыз және олар туралы талқылаңыз.

Геометриялық фигуралардың пішіні әртүрлі болуына ғана емес, түсі мен өлшемі бойынша ажыратылуына да назар аударыңыз.

Оқушылардың кішігірім топтардағы жұмысын ұйымдастырыңыз. Заттарды қандай критерий бойынша біріктіру керектігі туралы келісуін айтыңыз.

Критерийлер, яғни бекітілген ережелер анық болуы керек.

«Барлығы өзім туралы» тақырыбының контексінде осы оқу мақсатымен жұмыс істеу көрсетілуі мүмкін.


Интерактивті тақта арқылы қолданылатын геогебра сияқты бағдарламалық жасақтама

Жеке маркерлік тақталар немесе ламинатталған карточкалар, маркерлер

Сызықты жүргізіңіз: http://nrich.maths.org/2907

Сызықтардан болатын өрнектер мен суреттер:

http://nrich.maths.org/7009


Сөздер жазылған карточкалар

Маркерлік тақталар

Сызбаны орындауға арналған бағдарламалық жасақтама – Гугл SketchUp.

Кеңістіктік фигуралардың үлгілері, орама қорапшалар және т.б

Жазық геометриялық фигуралар

«Сиқырлы қаптар»

«Фигураларды сұрыптауға» берілген тапсырма: http://nrich.maths.org/5997

«Өнер» пәнінен алынған материалдар, түрлі-түсті қағаз, қағаз түтікше.

«Геометрия» бағдарламалық жасақтамасы, интерактивті тақтаның бағдарламалық жасақтамасы

Геометриялық фигуралардың жиынтығы

Ойыншықтардың топтамасы, геометриялық фигуралардың жиынтығы, сызуға және сурет салуға арналған заттар (сызғыш және қарындаш)

















3.2 Геометриялық фигуралардың өзара орналасуы


1.3.2.3 композицияларды жазық фигуралардың үлгілерінен және олардың бөліктерінен жасау

Кеңістікте бағдарлану.
(Ж) Жұмыс істеуге сай орынды тауып оқушыларға жұппен, кезекпен, белгіленген бағытта жұмыс істейтінін айтыңыз. Мысалы, серігіңіздің алдына тұрыңыз, оның оң жағына тұрыңыз. Терминологияны кейде нақты ұғына алмайтын оқушыларды бақылаңыз және қажет болған жағдайда, сөздердің мағынасын қайтадан түсіндіріп шығыңыз.

(Ж, Д, қ) Геометриялық фигуралар жинақтарын таратып шығыңыз. Фигураларды нұсқаулыққа сәйкес қойып шығуларын сұраңыз, мысалы: қызыл үшбұрыш көк шаршының оң жағында, сары шеңбер үшбұрыштың үстінде, т.с.с.

) Пайдаланылатын әрбір сөз бен тіркесті түсіндіріп шығыңыз. Қажетінше, терминдердің мағынасын көрсету үшін күйін / бағытын ойыншықтар (қуыршақ, ойыншық аңдар, т.с.с.) арқылы тиісті орнында (мысалы, ойыншық үйшік) бейнелеңіз. Бұл келесілерді қамтиды: сол жақ, оң жақ, үстінде, астында, артында, алдында, арасында, үстіне

(Ж, Д, қ) Геометриялық фигуралар жинақтарын таратып шығыңыз. Фигураларды нұсқаулық бойынша қойып шығуды сұраңыз. Сол жақ, оң жақ, үстінде, астында, артында, алдында, арасында, үстіне



Геометриялық фигуралармен ойнаймыз және жасаймыз

(С) Фигуралардың қалай жасалатыны туралы талқылаңыз: бейнеленген, қағаздан немесе картоннан қиып алынған, сабаннан немесе ағаш бұтақтарынан құрастырылған.



(Ж) Оқушыларға геометриялық фигуралар бейнеленген парақтарды таратып шығыңыз. Оқушылар шығармашылық танытуы керек - бір зат жасау үшін (мысалы, парақтарда екі шеңбер бар, оқушылар көзілдірік, аққала, екі доп, т.с.с. жасап шығаратындай сурет салуы керек) фигураларға қосымша элементтердің суретін салады. Немесе қағаздан қиып алынған әртүрлі геометриялық фигураларды таратып шығыңыз (мысалы, кез келген бір жануар, үйшік, ағаш, т.с.с.).

(Ж) Оқушылар әртүрлі геометриялық фигуралар жасап шығара алатындай оларға конструкторларды таратып шығыңыз.

(Ж, Д, қ) Оқушылардың олардан аппликациялар жасауын сұраңыз.

, Ж/Т) Геометриялық фигуралар жинақтарын таратып шығыңыз (үлгілер немесе суреттер). Оқушылардан белгіні таңдауды сұраңыз және сол белгінің негізінде әртүрлі геометриялық фигуралар тобын жасауды сұраңыз.

(С, қ) Әртүрлі геометриялық фигуралардан құралған топтарды қарап шығыңыз және заттарды топтастырған тәсілдері мен критерийлері туралы сөйлесіңіз. Қалай жасалғанын, үлкенірек топтарға қалай біріктіруге болатынын көрсетіңіз.











Математика Бастауыш мектеп 1-сынып


1С бөлім: Шамалар және олардың өлшем бірліктері

Үсынылатын бастапқы білім

Оқушылардың балабақшада үйренген сандар мен санауды оқу тәжірибесіне сүйену қажет.

Контекст

Математикада, ғылымда және инженерияда қолданылатын практикалық икемділік ретіндегі өлшеу ; өлшеу мен санау арасындағы байланыс оқушыларға сандар туралы толық түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді.

«Математика» пәні бойынша тілдік мақсаттар оқу жоспарының осы бөлімінде
Оқушыларға арналған тиісті ғылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлгісі төменде берілген.

Тақырып бойынша оқу мақсаттары

Оқытудың тілдік мақсаты

Пәндік лексика және терминология

Диалог/ жазылым үшін пайдалы тіркестер сериясы

  • Санау дағдыларын қалыптастыру; бастапқыда 10-ға дейін, содан кейін 20-ға дейін, ондықтармен 100-ге дейін санау

  • Сандарды оқу, цифрларды жазу, цифрды сәйкестендіруді білу, цифр атауы және заттардың сәйкес саны (0 саны мен цифры, 6-дан 10-ға дейінгі сандар мен цифрлар, сандар құрамы)

  • Заттарды өзгерту және оларды салыстыру (ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша)

Заттарды "Менің мектебім" тақырыбының контекстінде санау, салыстыру және өлшеу.


Оқушылар:

толтырылған ыдыстың сыйымдылығы 1 литрден артық, 1 литрден кем немесе 1 литрге тең болуы мүмкін екенін талқылай алады.

ұзындық, массаның өлшем бірліктерінің арақатынастарын талқылай алады


Бұл келесілерді қамтиды:

• жиынтығы, сыйымдылық, саны,

• …қарағанда артық; …қарағанда кем; тең, шамамен, айналасында

• салыстырыңыз; салыстыра отырып тексеріңіз; сынақ алыңыз; Килограммды бейнелеңіз.



Талқылау:

• Үйренгеніңізді көрсетіңіз …

• Бір-бірлеріңізге ойларыңызды айтыңыз …

• 1 литр сыйымдылығы бар барлық заттардың түрлері бірдей ме?

• Бізге ішу үшін 1 литр су жеткілікті ме?

• 1 литрлік құмның ыдысы күріштің 1 литрлік ыдысымен бірдей ме?



Себебін айта аласыз ба...?

• … мұнда 1 литрлік ыдысқа қарағанда құм көбірек?

• … сыйымдылық... және ... шамамен бірдей ме?

• … қарағанда ..., ...мұнда азырақ па?



Жазылым:

• Өзіңіз жасаған өлшемнің нақты жазбасын жасаңыз.

• Нәтижелеріңізді көрсету үшін кесте жасаңыз.


Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз

Қысқаша шолу

Оқушылар әртүрлі тақырыптар контекстінде, сонымен қатар, "Бізді қоршаған әлем" тақырыбында да өлшемді зерттейді. Олар тиісті өлшеу құралдарын пайдаланудың практикалық дағдыларын дамытады, жазылым тәсілдерін дамытып, көлемдерді салыстыру үшін сандар мен санау туралы өз түсінігін қолданады.



Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері

Мұғалімге арналған кеңестер (оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

5.1 Есептер мен математикалық үлгі.

1.5.1.2 **заттарды, тауар бағасын салыстыру барысында қолданылатын түсініктерді пайдалану


Жалпы сомасын және қалдығын табуға арналған есептер

(С) Балаларға суреттерді қарап шығып, жазылымға сәйкес болатын әңгіме құрастырып жазуды ұсыныңыз:

+ =




- =

Құрастырма төсемнің үстіне бірнеше әртүрлі заттарды қойып шығыңыз, мысалы, 5 алма, 4 лимон. Оқушылардан сұраңыз: алма мен лимонның жалпы санын. Содан кейін математикалық өрнекті жазып шығыңыз. Оқушылардан қандай компонент белгісіз екенін атауды сұраңыз. Осындай есептер қалай аталатынын түсіндіріңіз. Оның шығарылу тәсілі мен жауабын жазыңыз.

Мысалы, ішінде 7 қарындашы бар, қорапты көрсетіңіз. Ішінен 3 қарындашты шығарып алыңыз. Оқушылардан сұраңыз: қораптағы қарындаштар саны көбейді ме, азайды ма? Есептің шартына қандай сұрақ қоюға болады? Осындай есептер қалай аталатынын түсіндіріңіз. Оның шығарылу тәсілі мен жауабын жазыңыз.

, қ) Оқушыларға жұппен осындай есептер құруды ұсыныңыз (суреттері, бейнелері бойынша).


Оқыту барысында үлгілеуді пайдалану абстракциялау, классификация, анализ, синтез, жинақтау сияқты ақыл-ой қызметінің ортақ тәсілдерін қалыптастыру үшін қолайлы орта жағдайлар жасайды, бұл өз кезегінде төменгі сынып оқушыларының білім деңгейін, қабілеттерін және дағдыларын жоғарылатуға оң септігін тигізеді.

Үлгілеу қызметі әртүрлі сипатта болуы мүмкін. Символикалық үлгілеу деп - бұл оқушының математикалық белгілер мен символдар көмегімен есепті шығара отырып, арифметикалық әрекетті жазу үстінде шынайы жағдайдың символдық үлгісін құрастыруын айтамыз. Графикалық үлгілеу дегеніміз нысанның (сызба) немесе жағдайдың (схема) графикалық көрінісі. Бейнелі үлгілеу дегеніміз адамның нысанды немесе жағдайды көз алдына елестете алуы және сол үлгіні белгіленген параметрлер (үлкейту, кішірейту, бөлшектеу, орнын ауыстыру, тасу, т.с.с.) бойынша ойша қайта өзгерте алуы.




1.3 Шамалар мен олардың өлшем бірліктері


1.1.3.1 **шамаларды ажырата білу: ұзындық/масса/көлем (сыйымдылық); оларды өлшеу үшін өлшемі мен құрал-саймандарды таңдау, өлшеу жүргізу

1.1.3.2 **см/кг/л сияқты өлшем бірліктерін пайдаланып шамаларды өлшеу

1.1.3.3 **ұзындық:см,/ масса:кг/ көлемнің(сыйымдылық):л шамаларының мәндерін салыстыру және шама мәндеріне қатысты қосу және азайту амалдарын орындау


Стандартты өлшем бірліктерін пайдалану

) Оқушылар білетін өлшем бірліктері туралы және олар не үшін қолданылатыны жайлы талқылаудан бастаңыз.

К) Талқылау нәтижелеріне қарай, ілгерілемелң оқыту мақсатында өлшем бірліктерін кез келген ретімен оқудың тәсілдерін пайдаланып практикалық зерттеулер үшін стандартты өлшем бірліктерін енгізіңіз.

(С) Масса - кг бірлігімен өлшенетінін айтыңыз, оқушыларға заттың массасын физикалық түрде бағалауға мүмкіндік беріңіз.



(Т,Ж,ОТ) Оқушыларға өздері ұстап тұрған заттың массасына қарағанда жеңілірек/ауырлау бола алатын заттарды атауды ұсыныңыз және олардан бұны қалай тексеруге болатынын сұраңыз.

(Т,Ж, ОТ) Заттың ұзындығын қалай өлшеуге болатынын талқылаңыз. Егер оқушылар сызғышты немесе өлшеу лентасын пайдалануды ұсынатын болса, олардың қалай шектелгенін сұраңыз және оның стандартты өлшем бірлігі ретінде болатын метрмен қатынасын көрсетіңіз.

(Ж) Оқушыларға парталарының үстінде жатқан қарындаш пен қаламның ұзындығын салыстыруды ұсыныңыз. Салыстыру барысында қатар қойып көру тәсілі қолданылады. Содан кейін сурет бойынша қалам мен қылқалам ұзындықтарын салыстыруды (қалам қысқарақ, қылқалам ұзынырақ), қызыл қарындаш пен қалам ұзындықтарын салыстыруды (қызыл қарындаш қысқарақ, қалам ұзынырақ) ұсынуға болады. Бейнелерді салумен де, қосымша ретінде берумен де салыстыруға болмайтындықтан, осы жағдайда оқушылар заттардың ұзындықтарын "көзбен" салыстыруды пайдаланады. Әрі қарай оқушылардың көріністері нақтыланады: салынған заттар ұзындық деп аталатын қасиетке ие болады. Кесінділер үлгісі ретінде әртүрлі материалдар, әртүрлі түстер, әртүрлі ұзындықтағы жолақтарды пайдалана отырып, оқушылар кесінділер ұзындығын әртүрлі өлшеуіштер арқылы салыстырады. Өлшеуіштер ретінде қағаздан жасалған енсіз жолақтар, әртүрлі ұзындықтағы таяқшалар, т.с.с. бола алады.

Әртүрлі өлшеуіштер арқылы заттар ұзындығын анықтау бойынша жүргізілген практикалық жұмыстардан кейін оқушыларда барлық бірдей кесінділерді өлшеу барысында бірдей нәтижелер алу үшін келісуге қатысты, ұзындықты өлшеуге қатысты мәселе туындайды. Ұзындықтың біртұтас өлшеуіші қажет деген қорытынды жасалады.

Өлшеудің осындай бірлігі ретінде сантиметр алынады.

(С) Сантиметр үлгісін енсіз қағаз жолағы ретінде көрсетіңіз. Сантиметр саусақтың енімен, дәптердегі екі тордың ұзындығымен салыстырылады. Содан кейін оқушыларды сызғышпен, кесінді ұзындықтарын өлшеу үшін берілген құрал-саймандарды пайдалану ережелерімен таныстырыңыз. Оқушыларды кесінділердің қадамдық құрастырылуымен таныстырыңыз. Содан кейін қалам мен қарындаш ұзындығын өлшеңіз. Өлшем нәтижелері бірдей ме екенін сұраңыз. Қорытынды жасаңыз.

/Ж, ОТ) Оқушыларға заттарды дәл өлшеуге және нәтижелерін осы өлшем түрінде ұсынуға мүмкіндік беріңіз.

(С) Әртүрлі пішіндегі контейнерлер/орамалар 1 литрлік бірдей көлемді қалай сыйдыра алатынын көрсету үшін жеміс шырынының тетра пакеттерін немесе пластмассалық бөтелкелерін пайдалана отырып көлемді қалай өлшеуге болатынын көрсетіңіз.

Сыныпта, мектепте заттарды салыстыру

(С) Сынып бөлмесінде немесе мектептегі заттарды салыстыру үшін стандарттық өлшем бірліктерін қалай пайдалануға болатынын талқылаңыз.

(С) Салыстыру сөздері бар карталарын пайдаланып, оларды оқушылардың әрқайсысы қалай қолдана алатынын түсіндіріңіз. Оқушыларды өз ойларымен бөлісуге шақырыңыз.

,Д, қ) Оқушылардан салыстыру сөзі бар картасын таңдап, мектеп туралы сөйлем құрастыруды сұраңыз. Мысалы, "артық" сөзі бар карта. Сөйлем: "Сынып бөлмесінде оқушылар саны мұғалімдерге қарағанда артық".

,Ж қ) Кішкентай кірпіштерден ғимарат үлгісін құрастыру үшін немесе сахна қойылымдарын ұйымдастыру үшін оқушыларды жұптарда немесе шағын топтарда жұмыс істеуге шақырыңыз және салыстыру тілін пайдаланып осыны талқылаңыз. Мысалы, "Менің үйімнің үлгісінде терезе есікке қарағанда қысқа", "Менің дүкенімде ет нанға қарағанда қымбаттау".

(Т) Шағын топтармен мектепті аралатып экскурсия жасаңыз да, салыстыруға болатын заттарға нұсқап отырыңыз және оқушыларға өз ойларын айтуға мүмкіндік беріңіз.


Дыбыс жазу функциясы бар сандық фотоаппаратты немесе роликті түсіруге арналған бейнекамераны пайдалану, содан кейін нысандарды салыстыруды сипаттайтын (кадр артындағы дауыс) "Кадр артындағы дауысты" жасау, сосын оны проектор арқылы орындау - ең тиімді тәсілдер болып табылады




Таразылардың алуан түрлері (электрондық, табақшалы, сандық дисплейі бар таразы)

1 килограммдық гірлер

1 кг стандарттық массамен салыстыру үшін 0.5-тен 1.5-ке дейінгі массасы бар әртүрлі заттар

Өлшеуіш ыдыс немесе өлшеуіш саптыаяқ

Зерттеуге арналған әртүрлі контейнерлер

Көлемді салыстыру үшін құм немесе күріш, судың болуы.

Әртүрлі сыйымдылығы бар пластикалық ыдыс.



Математика Бастауыш мектеп 1-сынып

2А бөлім: 20-ға дейінгі сандарды қосу және азайту

Үсынылатын бастапқы білім

100-ге дейін тура және кері санау; ондықтармен санау.

Контекст

Санау дағдыларын дамыту және санау барысында анықталған заңдылықтарды айқындау қабілеттері - көбейту мен бөлу амалдарын әрі қарай түсінудің негізі болып табылады.

Пән бойынша тілдік мақсаттар оқу жоспарының осы бөлімінде
Оқушыларға арналған тиісті ғылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлгісі төменде берілген.

Пән бойынша оқу мақсаттары

Оқытудың тілдік мақсаты

Пәндік лексика және терминология

Диалог/ жазылым үшін пайдалы тіркестер сериясы

• Санның орналасуына байланысты сандық түзу сызық бойынша санаудың "қадамдық" түрленімі

• Санаудың практикалық қызметтегі заңдылықтары туралы көріністердің қалыптасуы (секіру, қол шапалақтау, т.с.с.)

• Ұяшықтарды бояу арқылы санау заңдылықтарын зерттеу, осы заңдылық жалғасын таба алатыны туралы түсініктің қалыптасуы

• Сандарды жұптарымен санау, заттар санының практикалық екі еселенуі және екіге бөлінуі

• Ондықтармен санау. Дөңгелектенген сандар

• "Менің отбасым және достарым" тақырыбының контекстіндегі сандық заңдылықтарды табу.




Оқушылар:

сандық заңдылық қалай құрылғанын және әрі қарай қандай сан болатынын түсіндіре алады.





Бұл келесілерді қамтиды:
• заңдылық, реттік, тізбек, келесі, бұрынғы

• заңдылықтың құрылуы

• кеңейту, жалғастыру (заңдылық)

• Келесі не? Заңдылық қайталанып жатыр ма?




Талқылау:



• Келесі санды атай аласыз ба?

• Заңдылық қайталана ма?

• Сандардан заңдылық көрініп тұр ма?

Неліктен екенін айта аласыз ба

• ...бұл сан келесі болады?

• ... бұл сан берілген тізбекте келесі бола алмайды?

Жазылым:

заңдылықты айқындап тізбекті жалғастырыңыз

заңдылығын белгілеп тізбекті жасаңыз.


Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз

Қысқаша шолу

Оқушылар нысандардағы, жобалардағы заңдылықтарды зерттепғ өздерінің заңдылықтарын жасайды.




Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері

Мұғалімге арналған кеңестер (оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

1.2 Сандармен амалдар орындау

1.1.2.4 біртаңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану


Қосу кестесі

(С) Сандар құрамын қайталау бойынша жұмысты ұйымдастырып, сандық кесіндімен жұмыс істеп көріңіз.

Оқушыларға кестенің ішіне 1-9 аралығындағы сандарды, әр қатардың соңында 9 цифры тұратындай етіп жазуды сұраңыз, сандар ретімен орналасуы керек. Содан кейін



оқушылардан сандардың орналасуында не байқағанын сұраңыз. Екі санды қосу үшін осындай кестені қалай пайдалануға болатынын көрсетіңіз. Оқушыларға кестенің ішіне 1-9 аралығындағы сандарды, әр қатардың соңында 9 цифры тұратындай етіп жазуды сұраңыз, сандар ретімен орналасуы керек. Содан кейін оқушылардан сандардың орналасуында не байқағанын сұраңыз. Екі санды қосу үшін осындай кестені қалай пайдалануға болатынын көрсетіңіз


+

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

2

3

4

5

6

7

8

9




2

3

4

5

6

7

8

9




3

4

5

6

7

8

9




4

5

6

7

8

9




5

6

7

8

9




6

7

8

9

7

8

9




8

9




9







1.1 Натурал сандар мен 0 саны.

4.3 Тізбектер

1.1.1.1 натурал сандардың және нөл санының құрылуын түсіну; 11-ден 22-ге дейін тура және кері санау; сандардың олардың натурал сандарқатарындағы орнын анықтау

1.1.1.3 **20-ға дейінгі сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштар мәніне жіктеу

1.1.1.2 ** 11-ден 20-ға дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру

1.1.1.4 санның ірі бірлігі - ондықты құру; 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру


1.4.3.1 **20 көлеміндегі сандар/ондықтан 100-ге дейін тізбекті құру, суреттердің, фигуралардың, белгілердің, 100-ге дейінгі сандардың тізбегіндегі заңдылықтарын анықтау



11-ден 20-ға дейінгі сандар, оқу және жазу

(С) Оқушыларды 10-нан 20, 40, 90-ға дейінгі және 20-дан 80-ге дейінгі сандар атауларындағы ерекшеліктермен таныстырыңыз. Бұл үшін оқушыларға 10 таяқшаны алып, бір будаға жинақтауды ұсыныңыз.

Оқушыларға бір ондық болғанын айтыңыз. Екінші ондық сандары қалай алынады?

Осы сандарды оқу мен жазу дағдыларын бекітіп алыңыз.
Ондықтармен санау. Дөңгелектенген сандар

(С) Оқушыларды "ондық" түсінігімен таныстырыңыз. Дециметр.

Ойын түрінде өткізіңіз. жетіспейтін санды табыңыз.

10 20 ? 40 ? 60 70 ? 90

(Ж) Тура және кері бағытта ондықтармен санап шығыңыз.

(С) Оқушылардан ең үлкен және ең кіші болатын ондықты атауды сұраңыз.

Осы сандардың жазылымында ортақ не бар?

Математикада осындай сандар дөңгелектенген сандар деп аталады.

Дециметрмен таныстырыңыз, санақ бірліктері мен ұзындық бірліктері арасындағы өзара байланысты қарап шығыңыз.



(Т) Оқушылар 10 таяқшадан тұратын будалармен жұмыс істейді. Олар будаларды біріктіріп, алып тастап отырады. Жұмыс барысында оқушылар қорытынды жасай алу керек, мысалы, 2д+1д=3д немесе 20+10=30, 4д-3д=1д немесе 40-30=10
100-ге дейінгі санақ

(К) 100-ге дейінгі санақты енгізіңіз. Оқушылар тура және кері бағытта бірліктермен және ондықтармен (1-100, 100-1) жылдам, әрі қатесіз санай алатынын тексеріңіз.

, Д) Санақ дағдысын бекіту үшін ойын ұйымдастырыңыз. Оқушылар 1-ден 100-ге дейін саны бар картаны жорамалдап суырып алып, санды және әрбір разрядтағы бірліктер санын атайды, содан кейін мұғалім картаны алу үшін басқа оқушыны шақырмайынша сол саннан бастап санауды жалғастырады, солай кете береді.

, қ) Оқушыларға 21 ұяшықтан тұратын "жол" бейнеленген парақ ұсыныңыз. Оқушылар кезекпен 20-дан 100-ге дейін саны бар картаны таңдайды. Бұл сан орталық ұяшықта жазылып қойылады. Содан кейін оқушы осы санның алдындағы 10 санды және содан кейінгі 10 санды жазып шығады, осылайша разрядтар кестесі көмегімен сандық түзу сызық бөлігін көрсететін "жол" жасайды (Ондықтар/Бірліктер). Оқушыларды жүздік деп аталатын жаңа разрядпен таныстырыңыз (терминдерді пайдаланыңыз: жүздік, жүз, он, ондық)


Біртаңбалы және екітаңбалы сандар

Екітаңбалы сандардың разрядтары

Оқушыларға сандарды 2 қатарға бөліп

жазып шығуды ұсыныңыз: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Оқушылар осы сандардың екі қатарын салыстырады, олардың бір-бірінен айырмашылығын табады. Бірінші қатардағы сандардың жазылымында тек бір белгі бар. Екінші қатардағы сандардың жазылымында екі цифр бар. Яғни, осы сандарды жазуда біз екі белгіні - екі цифрды жазуды пайдаланамыз. Сондықтан да, бірінші қатардың сандары - біртаңбалы сандар, ал екінші қатардағы сандар екітаңбалы сандар деп аталады - олардың жазылымында екі белгі бар.



Екінші таяқшаны аламыз. Он таяқшаға екі таяқша қоямыз.

Соған ұқсас 11, 12, 13, 14, 15,16,17, 18,19

Сандық "жолды" сандар карталары арқылы 100-ге дейін көрсетіп шығуға болады




Санақ таяқшалары немесе маркерлер

Есептік ресурстар

1-100 сандары бар карталар.

Алдын ала дайындалған бос сандық жол

1-100 сандар кестесі, қағазда басып шығарылған, сонымен қатар, интерактивтік тақтада көрсетілген немесе флипчартта үлкейтілген

1-20 сандық жол




1.2 Сандарға қатысты амалдар.

5.2 Математикалық тіл

1.2 Сандармен амалдар орындау

1.1.2.5 **20 көлеміндегі сандарды ондықтан аттамай ауызша қосу және азайту/ондықтарды ауызша қосу және азайту амалдарын орындау

1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1 қасиетін қолдану


1.5.2.2 **«+», «-», «=» белгілерін пайдалану

1.5.2.4 өрнектерді оқу және жазу барысында қосу және азайту амалдары компоненттерінің атауларын пайдалану


1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері болмайтын жиындарды біріктіру ретінде және азайту амалын жиынның бөлігін жою ретінде түсіну



Есептеу тәсілдері □ ± 3, □ ± 4. □ + 5, □ + 6, □ + 7, □ + 8, □ + 9 түріндегі жағдайлар үшін қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану. Қосу мен азайтудың өзара байланысы
(С) Сандар құрамымен жұмыс істеңіз, Қосу мен азайтуға өрнектер жасап жазып отырыңыз. Сонымен қатар, бұны суреттер арқылы көрсетіп отырыңыз және керісінше, суреттерге қосымша өрнектер жасаңыз және оның нәтижесін табыңыз.

(Ж) Оқушыларға қосу кестесін пайдаланып өрнектер жасауды ұсыныңыз және содан кейін сол өрнектерге керісін жасауды сұраңыз. Оқушылар компоненттер атауларын пайдаланып өрнектерді оқиды

(Т/Ж, қ) Әрбір топ өз санының құрамымен жұмыс істейді. Қосу кестесінің көмегімен оқушылар мысалдар жасап шешімін табады, әрбір топтың өз үлгісі бар + 2, +3, т.с.с. Содан кейін жұптар жұмыстарымен ауысып, кесте көмегімен сыныптастарының жұмыстарын тексереді.

(С) 0 саны бар қосу және азайту амалдарын бөлек қарап шығыңыз.

Қосу мен азайтудың байланысы

(С) Жұмысты қосу және азайту кестелерімен және сандық кесіндімен ұйымдастырыңыз. Кері мысалдар жасаңыз, мысалы, 3+4=7 4+3=7 7-3=4 7-4=3.

(Ж/Т,қ) Оқушыларға қосу және азайту заңдылықтарын зерттеуге мүмкіндік беріңіз. Мысалы, егер сандардың біреуі бірге көбейсе, қосу және азайту нәтижелері қандай болады; қосу мен азайту өрнектерінен құрыла алатын кері өрнектерді зерттеңіздер, ауыстырымдылық қасиеті азайту кезінде емес, тек қосу барысында жұмыс істейді, неліктен?.

(Д /Ж) Оқушыларға ондықтарды қосу және азайтуға қатысты тапсырмалары бар карталар таратып беріңіз. Дөңгелектенген ондықтарды қалай қосуға болатынын түсіндіріңіз. Мысалы, егер мен 5±3 қанша болатынын білсем, 50±30 амалы туралы не айта аламын?

(С) Үлкен мәні бар сандарды қосу және азайтуды орындау барысында заңдылықтарды қалай пайдалана алатынымызды түсіндіріңіз. Мысалы, егер біз 6±3 қанша болатынын білсек, 16±3 қанша болатынын білеміз бе (егер сынып оқушылары мықты болса, онда өрнектер тізбегін жалғастыра аласыз: 26±3, т.с.с.)?

(Ж, қ) Оқушылар бір біріне мысалдарды ауызша шешуді ұсынуы үшін жұппен жұмыс істеуді ұйымдастырыңыз.

Практикалық жұмыстың алуан түрлерінде 0 саны бар қосу және азайту бойынша мысалдарды пайдаланыңыз.

Оқушыларға келесі сандары бар карталарды таратып беріңіз: 2, 4, 6. Осы сандар арқылы өрнектер құрастыру, мысалы, 2+4=6

4+2=6


6-2=4

6-4=2.


Осы сияқты жұмысты басқа да сандармен жүргізуге болады

Дәптерде ондықтарды қосу және азайтуға екі нұсқаны орындаңыз:

1 ондық+ 2ондық=3ондық

10+20=30


2ондық+1ондық=3ондық

20+10=30


3ондық-1ондық=2 ондық

30-10=20


3ондық-2ондық=1ондық

30-20=10


Дөңгелектенген ондықтарды өрнектерді құрастыру арқылы құрастыруға болатын тапсырма беріңіз. Мысалы:

40+30 =70 30 +40 =70

70 – 40 =30 70 – 30 =40

Осыған ұқсас жұмысты әріптермен бірге орындаңыз.

Сонымен қатар, біртаңбалы сандарды қосу және азайту стратегиялары туралы білімді пайдалана отырып, ондықтарды қосу және азайту тиімділігін зерттеуге біршама уақыт бөлген пайдалы болар.

Оқушылардың жұппен жұмыс істеуі зерттеу барысында материалды толыққанды меңгере алмаған оқушыларды бағалау үшін ақпарат алуға мүмкіндік береді






2.1 Сандық және әріптік өрнектер

1.2.1.1 ** сандық өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (қосындылар, айырмалар)

Өрнектер

(С) Нәтижелерімізді жазып алу тәсілдерін қосу және азайту амалдарының өрнектері ретінде талқылаңыз. Өрнек дегеннің екенін түсіндіріңіз. Осы уақытқа дейін біз сандарды (сандық өрнектерді) пайдаланып, тек өрнектер құрастырған болатынбыз, алайда, өрнектерде басқа да белгілер, мысалы әріптерді қолдануға болатынын көреміз.

) Мұғалім оқушылардың түсінгендеріне қалыптастырушы бағалау жүргізе алуы үшін оқушылар өрнектерді құрастыру мақсатында өз ойларын көрсете алуы үшін "мені көрсет" ресурстарын пайдаланыңыз. "Менің отбасым және достарым" тақырыбы бойынша біраз ақпаратпен бөлісіңіз және оқушылардан оны өрнек ретінде ұсынуды сұраңыз. Мысалы,

"Сыныптағы 3 оқушы сурет салуды жақсы көрмейді. Егер сыныпта бар-жоғы 24 оқушы болса, онда қанша бала сурет салуды ұнатады?"

(С) Оқушылар өрнектерді құрастыру және жазу барысында дағдыларын бекітуі үшін әртүрлі қысқа әңгімелер пайдаланыңыз.


Қосу және азайту компоненттерінің атауларын пайдаланып өрнекті оқуды ұсына отырып, тапсырманы қиындатуға болады.










Математика Бастауыш мектеп 1-сынып

2А бөлім: Сандар және заңдылықтар

Үсынылатын бастапқы білім

100-ге дейін тура және кері санау; ондықтармен санау.

Контекст

Санау дағдыларын дамыту және санау барысында анықталған заңдылықтарды айқындау қабілеттері - көбейту мен бөлу амалдарын әрі қарай түсінудің негізі болып табылады.

Пән бойынша тілдік мақсаттар оқу жоспарының осы бөлімінде
Оқушыларға арналған тиісті ғылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлгісі төменде берілген.

Пән бойынша оқу мақсаттары

Оқытудың тілдік мақсаты

Пәндік лексика және терминология

Диалог/ жазылым үшін пайдалы тіркестер сериясы

• Ойыншықтарды, үрме бұршақты, т.с.с. біріктірудің нәтижелерін практикалық зерттеу

• Біріккен шамаларды сипаттау және өрнек түрінде қосуға жетелейтін сандар түріндегі нәтижелерді ұсыну

• Топты оның жиынтығынан алып тастау нәтижесін практикалық зерттеу

• Алып тастау - азайту амалы ретінде

• "Менің отбасым және достарым" тақырыбы контекстіндегі практикалық зерттеу, қосу және азайту арқылы сипатталына алатын мысалдар іріктелімі

• Бағытты өзгертуді есепке ала отырып, мәндердің сандық түзу сызығында біріктіру (қосу) және алып тастау (азайту) байланысы



Оқушылар:

сандық заңдылық қалай құрылғанын және әрі қарай қандай сан болатынын түсіндіре алады.



Бұл келесілерді қамтиды:
• заңдылық, реттік, тізбек, келесі, бұрынғы

• заңдылықтың құрылуы

• кеңейту, жалғастыру (заңдылық)

• Келесі не?

• Заңдылық қайталанып жатыр ма?


Талқылау:



• Келесі санды атай аласыз ба?

• Заңдылық қайталана ма?

• Сандардан заңдылық көрініп тұр ма?

Неліктен екенін айта аласыз ба

• ...бұл сан келесі болады?

• ... бұл сан берілген тізбекте келесі бола алмайды?

Жазылым:

заңдылықты айқындап бірізділікті жалғастырыңыз

заңдылығын белгілеп тізбекті жасаңыз.


Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз

Қысқаша шолу

Оқушылар нысандардағы, жобалардағы заңдылықтарды зерттеп өздерінің заңдылықтарын жасайды.



Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері

Мұғалімге арналған кеңестер (оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

1.1 Натуралсандар мен 0 саны.


1.1.1.5 2-ден 20-ға дейін сандық топтармен тура және кері санау; 2, 4, 6, 8, 10 сандарының жартысын практикалық амал арқылы табу


Жұппен санау

(С) Оқушылар жұппен бір сызықтың бойына сапқа тұрады (балалардың қолдарында сандары бар карталар). Әрбір жұптағы оқушылар өз нөмірін айтады, сол жақта тұрған бірінші бастайды. Осылайша, алғашқы жұп 1-2 деп нөмірленеді, келесісі - 3-4, содан кейін келесісі - 5-6, т.с.с. Ең соңында барлық оқушылар өз нөмірін білетін болады, 1-ден бастап сыныптағы оқушылардың жалпы санын көрсететін санға дейінгі барлық сандарды естіп шығамыз. Содан кейін оң жақтағы оқушылар ғана кезекпен өз сандарын айтып шыққан жағдайда не болатынын көруіміз керек (2,4,6, т.с.с. деп естуіміз керек). Осы сандарды бірізділік ретінде жазып шығыңыз. Келесі сан қандай болады? Сандық түзу сызығындағы сандарды табыңыз. Сандық түзу сызығының бойымен қалай "адымдап басатынымызды" ескереміз. Тізбектің келесі санын атау үшін сандық түзу сызығында қанша адым басамыз?

(Д) Оқушыларға сандық топтарды екі-екіден 1-100 сандар кестесінен немесе сандық қатардан табуды және оларды түрлі түсті қарындашпен немесе маркермен бояп шығуды ұсыныңыз. Олар осы заңдылықты түсіндіре алатыны жайлы сұраңыз.

(С) Оқушыларды осыдан бұрын сапқа тұрғандай сол жұппен бір сызық бойына тұруға шақырыңыз және сол экспериментті оқушылармен осы жолы сол жақтан бастаңыз (1,3.5, т.с.с. деп естуіміз керек).

(С) "Менің отбасым және достарым" тақырыбының контекстіндегі санақты жұппен зерттеңіз. Мысалы: егер әрқайсысында екі қолғаптан бар болатын болса, онда сыныптағы қолғап санын қалай санап шығуға болады?



). Санға сол санды қосу арқылы оны қалай екі еселеуге болатынын көрсетіңіз.

(С) Оқушыларға кері амал деп – санды алып, санды шығару үшін қай сан екі еселенгенін табу болып табылатынын көрсетіңіз. Кері амалды екіге бөлу ретінде немесе заттардың жалпы санын 2 бірдей бөлікке бөлу ретінде көрсетіңіз. Бұны мысалы, фишкаларды, кәмпиттерді немесе тиындарды топтастыра отырып құрастыруға болады.

(Д/Ж) Оқушылар біртаңбалы сандары бар карталарды алады, оқушылар екітаңбалы сан жасайды. Оқушылардан ондықтары бірліктеріне қарағанда көбірек/азырақ болатын екітаңбалы сан жасауды сұраңыз. Оқушылар әрбір санға сипаттама береді (мысалы, 23 - бұл екітаңбалы сан, ол жерде 2 ондық және үш бірлік). Оқушыларға жұппен сандарды салыстыруға, осы сандардағы бірліктер мен ондықтардың жалпы санын салыстыруға шақырыңыз. Содан кейін оқушыларға сандағы цифрлардың орындарын ауыстыруды (23, 32), сол кезде санның қалай өзгеретінін байқап көруді ұсыныңыз.


Бұл зерттеу болашақта, қадам санағы 2 сыныптағы көбейтуді түсінудің бастамасы ретінде ашылғанда жалғасын табады.

Жұппен санай алатынына күмәнданған оқушылар осыны іс жүзінде істей алады, мысалы, ойыншық аюға бір жұп аяқ киім, қолғап және, т.с.с. табу.


Оқушылар әлі бөлшектермен таныс емес екендігін ескеріңіз, алайда, оларға күнделікті өмірде "жарты" деген түсінік кездескен болуы керек.




4.3 Тізбектер

4.2 Өрнектер


1.4.3.1 **20-ға дейінгі сандардың/100-ге дейінгі ондықтардың бірізділігін құрау, 100-ге дейінгі суреттер, фигуралар, символдар, сандар бірізділігіндегі заңдылықты анықтау20 көлеміндегі сандардың/ 100-ге дейінгі ондықтардың тізбегін құру, суреттер, фигуралар, белгілер, 100-ге дейінгі сандар тізбегіндегі заңдылықтарды анықтау
1.4.3.2 табиғаттағы әрекеттер мен күйлердің тізбегін анықтау, сандар, фигуралар, ойыншықтар, түрлі түсті моншақтардың тізбегін құру және заңдылықтың бұзылуын анықтау

1.4.2.2 **бірдей цифрлары мен фигуралары, ребустары бар жұмбақтарды шешу



Бірізділіктер заңдылығы

(С) Сынып бөлмесіндегі нысандарды зерттеп шығыңыз, мысалы, киімдегі, сәндік бейнелердегі қайталанатын заңдылықтар. Кез келген санақты, заңдылықтар арқылы осы ойды көрсететін жұп және тақ сандар.

) Оқушыларға моншақ, үрме бұршақ, стикерлер, т.с.с. пайдаланып, қайталанатын заңдылықтарды зерттеуге мүмкіндік беріңіз. Оқушылардан заңдылықты кезекпен түсіндіруді сұраңыз.

(С) Екіден санай отырып заңдылықты тапқанымызды түсіндіріңіз. Олардан заңдылық табудың басқа да әдістерін ұсынуды сұраңыз. Мүмкін, үшеуден санау ұсынылады. Оқушылардан үшеуден санайтын заңдылықты қалай анықтауға болатыны туралы ұсыныстарын сұраңыз. Оқушыларға эксперимент жасауға мүмкіндік беріңіз және өздерінің жаңалықтарымен бөлісуге шақырыңыз.

) Оқушыларға өзіңізге арнап заңдылық анықтау барысында бір қате жасағандығыңызды айтыңыз. Оларға моншақтар заңдылығындағы қарапайым қатені көрсетіңіз, мысалы: қызыл- ақ- қызыл- ақ- қызыл- ақ- ақ- қызыл- ақ. Оқушылардан қатені тауып, оған түсініктеме беруді сұраңыз.

) Қателері немесе аралықтары бар сандар тізбегін ұсыныңыз, мысалы, 2, 4, 7, 8, 10 1,3, ,7,9 және оқушыларды шешімін қалай тапқанын түсіндіре отырып, оларды түзетуге немесе аяқтауға шақырыңыз.



Интерактивті тақтаға арналған бағдарламалық жасақтаманың болуы түрлі түсті шеңберлердің "тізбегін" құрастыра отырып, заңдылықтарды жылдам жасауға мүмкіндік береді. Оқушылар өз заңдылықтарындағы қателерді анықтап түзете алады.


Санақ материалы: моншақтар, үрме бұршақ, кнопка, т.с.с.

Жіпке тізілген моншақтар, түрлі пішіндегі түрлі түсті стикрлер, т.с.с.



Математика Бастауыш мектеп 1-сынып

2С бөлім: Шамаларды өлшеу

Үсынылатын бастапқы білім


100-ге дейінгі санау дағдыларын бекіту; қосу және азайту амалдарының алдыңғы кезеңі; сандық түзу сызықты сандар жүйесінің үлгісі ретінде түсіну.

Контекст

Математикада, ғылымда және инженерияда қолданылатын практикалық икемділік ретіндегі өлшеу; өлшеу мен санау арасындағы байланыс оқушыларға сандар туралы толық түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді.

Оқу жоспарының осы бөліміндегі пән бойынша тілдік мақсаттар:

Оқушыларға арналған тиісті ғылыми тілді пайдалану бойынша тілдік мақсаттың үлігісі төменде берілген:



Пән бойынша оқу мақсаттары


Оқытудың тілдік мақсаты

Пәндік лексика және терминология

Диалог/ жазылым үшін пайдалы тіркестер сериясы

• "Бізді қоршаған әлем" тақырыбын практикалық зерттеу, нысандардың ұзындығын, салмағын және көлемін анықтау

• Тиісті терминологияны пайдаланып әртүрлі нысандарды салыстыру

• Нысандарды өлшеуге арналған тиісті құрал-саймандарды пайдалану

• Өлшем бірліктерін түсіну және

пайдалану

• Қосу және азайту амалдарын (2А бөлімі) сұйықтық мөлшерін өлшеу сияқты практикалық өлшеу үшін қолдануға болады



Оқушылар:

толтырылған ыдыстың сыйымдылығы 1 литрден артық, 1 литрден кем немесе 1 литрге тең болуы мүмкін екенін талқылай алады.

ұзындық, массаның өлшем бірліктерінің арақатынастарын талқылай алады


:

• жиынтығы, сыйымдылық, саны,

• …қарағанда артық; …қарағанда кем; тең, шамасында, айналасында

• салыстырыңыз; салыстыра отырып тексеріңіз; сынақ алыңыз; Килограммды бейнелеңіз.




Талқылау:

• Үйренгеніңізді көрсетіп шығыңыз …

• Бір-бірлеріңізге ойларыңызды айтыңыз …

• 1 литр сыйымдылығы бар барлық заттардың түрлері бірдей ме?

• Бізге ішу үшін 1 литр су жеткілікті ме?

• Шекердің1 литрлік ыдысы күріштің 1-литрлік ыдысымен бірдей ме?



Себебін айта аласыз ба...?

• … мұнда 1литрлік ыдысқа қарағанда шекер көбірек пе?

• … сыйымдылық... және ... шамамен бірдей ме?

• … қарағанда ..., ...мұнда азырақ?



Жазылым:

• Өз өлшеміңіздің нақты жазылымын жасаңыз.

• Нәтижелеріңізді көрсету үшін кесте жасаңыз.


• Үйренгеніңізді көрсетіп шығыңыз …

• Бір-бірлеріңізге ойларыңызды айтыңыз …

• 1 литр сыйымдылығы бар барлық заттардың түрлері бірдей ме?

• Бізге ішу үшін 1 литр су жеткілікті ме?

• Құмның 1 литрлік ыдысы күріштің 1 литрлік ыдысымен бірдей ме?

Себебін айта аласыз ба...?

• … мұнда 1литрлік ыдысқа қарағанда құм көбірек пе?

• … сыйымдылық... және ... шамамен бірдей ме?

• … қарағанда ..., ...мұнда азырақ?



Жазылым:

• Өзіңіз жасаған өлшемнің нақты жазбасын жасаңыз.

• Нәтижелеріңізді көрсету үшін кесте жасаңыз.


Басқа да тілдік мақсаттарды құрастыру және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз

Қысқаша шолу

Шамаларды дағдылы сандар мен бөлшектерді зерттеумен бірге тығыз байланыста қарастыруға болады. Шамаларды өлшеу геометриялық материалды зерттеудің жалғасы сияқты болады. Кез келген бір фигура зерттелгенде, артынша сол фигураға қатысы бар өлшем бірліктері зерттеледі. Өлшеу және графикалық жұмыстар есептерді шығару барысында көрнекі құрал ретінде пайдаланылады.

Шамаларды өлшеуді оқытудың нәтижесінде оқушылар бастауыш мектепті аяқтағанда, шамалардың өлшем бірліктері кестесін, сол бірліктердің қабылданған белгілерін білуі керек және сол білімді іс жүзінде өлшеу барысында және есептерді шығарғанда қолдана алуы керек.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет