ӨЛТС-ішке дем тартқаннан кейін тыныс жолдарынан толығымен шығатын ауа көлемін сипаттайтын көрсеткіш
3500-5000 мл
ӨЛТС=(21,78-0,101*18)*162=3233,8 мл 3,2 л
Қорытынды:Мен,Утинова Адель ӨЛТС (өкпенің лайықтытіршілік сыйымдылығын) Болдуин-Курнак-Ричардсон формуласы қолданып,шығардым.Ол үшін: (21,78 – 0,101•Ж)•Б осы фрмуланы пайдалана отырып,өзімнің ӨЛТС есептедім.
ӨЛТС=3233,8 мл-3,2 л құрады. Т апсырма №3. Спирограмма сызбасы. Өкпенің көлемдері мен сыйымдылықтарының атауларын үш тілде жазып, көрсетіңіз. 1.Қалыпты тыныс ауасы-400-500 мл
Нормальный воздух для дыхания- 400-500 мл
Normal breathing air -400-500ml
2. Қосымша дем алу ауасы- 1500-2500 мл
Дополнительный воздух для дыхания-1500-2500 мл
Extra breathing air- 1500-2500 ml
3. Қосымша дем шығару ауасы-1200-1500-2000 мл
Дополнительный выдыхаемый воздух-1200-1500-2000 мл
Extra exhaled air – 1200-1500-2000 ml.
4.Өкпенің тіршілік сыйымдылығы- 3500-5000 мл
Жизненная емкость легких -3500-5000 мл
Vital capacity of the lungs -3500-5000 ml
Тапсырма №4. Ауа мен организмнің түрлі орталарының газ құрамы.Кестені толтырыңыз.
Ауа және организм орталар
Газ құрамының көрсеткіші
О2
СО2
Атмосфера ауасы, %
20,93%
0,03 %
Шығарылатын ауа, %
16-16,5%
3,5-4%
Алвеола ауасы*, %
14-14,5 %
5,5-6 %
Алвеолаауасы*, мм.с.б.б.
100-110 мм.с.б.б
40 мм.с.б.б
Артериа қаны, мм.с.б.б.
100 мм.с.б.б
40 мм.с.б.б
Вена қаны, мм.с.б.б.
40 мм.с.б.б
46 мм.с.б.б
Тапсырма №5. Газдардың қанмен тасымалдануы және олардың өкпе мен тіндегі алмасуы. Кестені толтырыңыз.
Атауы
Негізгі қызметтер
Оттегі тасымалы
Оттегі гемоглобинмен әрекетесіп,еріген күйде оксигемоглобин болып тасымалданады.
Көмірқышқыл газы тасымалы
Еріген жағдайда тасымалданып,оның ішінде эрироциттер мен карбоангидразасаның маңызы зор .Ол көмір қышқыл газын ыдыратып,СО2 альвеола ауасына өтеді.
Өкпедегі газ алмасуы
Альвеолалық ауадағы газдардың құрамы мен мөлшеріне байланысты.Альвеоллалық ауа-альвеолаларды толтырып тұратын ауа қоспасы,ол организмнің ішкі газ ортасы болып табылады.
Тіндегі газ алмасуы
Тіндегі газдардың диффузия арқылы бір жерден екінші жерге өтеді.
Тапсырма №6. Газдар диффузиясының механизмі
Газ
Алвеола ауасы
Вена қаны
Артериа қаны
Тінаралық сұйықтық
рО2
100-110
40
100
20-40
рСО2
40
46
40
60
Т апсырма №7. Оксигемоглобин диссоциациасының қисық сызығы. Кестеде атауларды үш тілде жазып көрсетіңіз
1)Көк түсті: CO2нің кернеу күшінің азаюы
Синий:падение напряжения CO2
Blue: CO2 voltage drop
2)Қызыл түсті: Қалыпты жағдайда – 40 мм
Красный:В нормальном состоянии-40 мм
Red:in normal condition-40 mm
3) Жасыл:CO2 нің көбеюі кезіндегі оксигемоглобиннің диссоциациясы
Зеленый:Диссоциация оксигемоглобина с увелечением СО2
Green:Dissociation of oxyhemoglobin with an increase in CO2
Тапсырма №8. Қанның оттегіге сыйымдылығын есептеңіз (ҚОС)
Қанның оттегіге сыйымдылығы – гемоглобин оттегімен толық қаныққанда қанның белгілі бір көлемінде (1 л) бола алатын оттегінің ең жоғарғы мөлшері. Қалыпты жағдайды ол 1 л қанда 180-220 мл О2-ге тең.
Жұмыстың барысы:Қанның оттегігі сыйымдылығы келесі формуламен есептеледі:
,
Hb – гемоглобин концентрациясы, г/л;
Г – Гюфнер константасы = 1,36 мл О2 (1 г гемоглобин қосып алатын оттегінің мөлшері, мл).
Келесідей көрсеткіштерге ҚОС-ын есептеңіз:
1) Нb = 140 г/л 2) Нb = 125 г/л 3) Нb = 110 г/л 4) Нb = 90 г/л 5) Нb = 75 г/л
Жұмыстың нәтижелері: 1) ҚОС =140 г/л*1.36 мл=190,4мл/л
2) ҚОС =125 г/л*1,36 мл=170 мл/л
3) ҚОС =110 г/л*1,36мл=149,6 мл/л
4)ҚОС= 90 г/л*1,36 мл=122,4 мл/л
5) ҚОС =75 г/л*1,36 мл=102 мл/л
Қорытындылар: 1)ҚОС=190,4мл/л 2) ҚОС=170 мл/л 3) ҚОС =149,6 мл/л 4) ҚОС =122,4 мл/л 5) ҚОС = 102 мл/л Тапсырма №9. Кесілген деңгей мен ОЖЖ құрылымдарының тыныс алу реттелуіндегі қызметін атаңыз
Кесу деңгейі және тыныстың өзгеруінің сызбасы
Тыныс орталығының құрылымы
Қалыпты тыныс алу
Пневмотаксия орталығы
Тыныстың баяулауы
Апнейстикалық орталық
Тыныстың тарылуы
Тыныстың тоқтауы
Көкет есебінен тыныс алу.
Т апсырма №10. Рефлекстер кестеін толтырып, қорытындылар жазыңыз
Механизмі
1.Өкпені ауамен керген сәтте организм кенеттен дем ала алмай қалады. 2.Өкпені дем шығару кезінде керсе,келесі жолғы дем алу сатысы кешеуілдейді де,дем шығару сатысы созыла түседі. 3.Дем алған сәтте өкпені қаттырақ керсе,инспираторлық еттер шектен тыс қатты қозады да ит дірілдеп демін қатты ішіне тартып жан ұшырады.Дем алу сатысы тездейді.Бұл өкпенің кішіреюіне берілген рефлекс.
Қан айналымын айқастыру тәжірибесі(Л. Фредерик)
Тәжірибенің сипаттамасы. Қорытындылар
Бұл тәжірибеде арнаулы операция арқылы 2 иттің күре тамырлары мен ойыс веналарын айқастырып қарайды.Оның нәтижесінде 1-ші иттің денесінен қан 2-ші иттің басына,ал 2-ші иттің денесінен-1-ші иттің басына баратын болды.Егер 1-ші иттің кеңірдегін қысып,оны тұншықтырса ,екінші иттің тынысы жиілейді.Ол ентіге бастайды.Себебі,тұншықтырудың әсерінен 1-ші иттің қанында СО2 көбейіп,оттегі азайды.Осындай құрамды қан 2-ші иттің тыныс орталығына әсер етеді де,оның тынысы жиілейді.Өкпенің желдетуі күшейеді.Сонда,2-ші иттің қанында оттегі көбейіп,көмірқышқыл газы азаяды.Сонымен,оттегінің жетіспеуі және көмірқышқыл газының қанда жиналуы тыныс орталығын қоздыратын фактор болып есептелді.
