Түр, тұлға, logos сөз, ілім дербес сөздердің грамматикалық мағыналарын


ЗАТ ЕСІМНЕН ЗАТ ЕСІМ ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР



бет23/23
Дата20.02.2023
өлшемі169 Kb.
#169448
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
Байланысты:
Қазіргі қазақ тілі сабақ жоспарлары
9- мамыр, Терминдер
ЗАТ ЕСІМНЕН ЗАТ ЕСІМ ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР

Жұрнақтар



Мысалдар



-шы, -ші



ән-ші, тарих-шы, хат-шы



-лық, -лік, -дық,
-дік, -тық, -тік

бала-лық, сенбі-лік, түс-тік, ұстаз-дық, ұлт-тық

-лас, -лес, -дас, -дес, -тас, -тес

парта-лас, пікір-лес, дәм-дес, заман-дас, туыс-тас





СЫН ЕСІМ, САН ЕСІМДЕРДЕН ЗАТ ЕСІМ ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР

Жұрнақтар
Сын есім
-лық, -лік, -дық,
-дік, -тық, -тік
-шылық, -шілік

Мысалдар
жақ-сылық, игі-лік, батыл-дық, кербез-дік, ақымақ-тық, пәк-тік
мол-шылық, көп-шілік



Сан есім
-лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік



алты-лық, бір-лік, он-дық, жүз-дік, қырық-тық, бес-тік



ЕТІСТІКТЕН ЗАТ ЕСІМ ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР

Жұрнақтар

Мысалдар



-ма, -ме, -ба, -бе,
-па, -пе

суыр-ма, бөл-ме, сыз-ба, сүз-бе, бас-па, кіріс-пе



-қы, -кі, -ғы, -гі



шап-қы, күл-кі, шыл-ғы, сүз-гі



-ым, -ім, -м



келіс-іс, жаз-ым, біл-ім, тоқта-м



-ақ. –қ, -ек, -к,
-ық, -ік



қон-ақ, сұра-қ, жүр-ек, бұйыр-ық, түсін-ік



-қыш, -кіш, -ғыш, -гіш



жап-қыш, сүрт-кіш, сыпыр-ғыш, өшір-гіш






Жұрнақтар
-ын, -ін, -н
-ыш, -іш, -ш
-қиын, -кін, -ғын, -гін
- ынды, -інді
-мақ, -мек, -бақ,
-бек, -пақ, -пек

-уыш, -уіш

Мысалдар
шығ-ын, жи-ын, ег-ін, түй-ін, тол-н, бора-н, қуан-ыш, өтін-іш, сағын-ыш, сүйін-іш, тас-қын, көш-кін, ер-кін, қорыт-ынды, үй-інді, сал-мақ, өр-мек, жұм-бақ, бат-пақ, піс-пек, еге-у, жаса-у, кесе-у, тырна-уыш, түйре-уіш



ЕТІСТІКТЕН СЫН ЕСІМ ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР

Жұрнақтар



Мысалдар

-қақ, -кек, -ғақ,
-гек
-ақ, -ек, -ық, -ік, -к, -қ
-қыш, -кіш,
-ғыш, -гіш
-шақ, -шек



жабыс-қақ, майыс-қақ, тоң-ғақ
қес-ек, сын-ық, іс-ік
тап-қыш, кес-кіш, сез-гіш,
болжа-ғыш
мақтан-шақ, ерін-шек



ЗАТ ЕСІМНЕН ЕТІСТІК ТУДЫРАТЫН ЖҰРНАҚТАР

Жұрнақтар



Мысалдар



-ла, -ле, да, -де,
-та, -те, -а, -е
- лас, -лес, -дас, -дес, -тас, -тес
-қар, -кер, -ғар,
-гер
-лан, -лен



ой-ла, шеге-ле, тұз-да, бас-та, сурет-те, ас-а, өрт-е
сауда-лас, қате-лес, ақыл-дас, тіл-дес, дос-тас, көмек-тес
бас-қар, ат-қар, ес-кер, су-ғар, тең-гер
пайда-лан, ашу-лан, үй-лен, ие-лен




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет