ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

89
ХИТАРОВА ЗЕХРАНУР АЛТАН ОКАН 
 
SDU 
- 
Suleyman Demirel University 
 
БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМДЕРДІ ИНТЕГРАТИВТІ ӘДІС НЕГІЗІНДЕ 
МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУҒА ДАЙЫНДАУ
 
 
Бұл мақалада технологияны қолдана отырып, оқушыларға математиканы 
оқыту үшін болашақ мұғалімдерді дайындаудың маңыздылығын атап өтеміз. 
Мақалада болашақ мұғалімдердің мазмұнды, технологияны және педагогиканы 
түсінуін интегралды түрде дамытатын тәсілді пайдаланып жасалған. Болашақ 
мұғалімдерге білім беру материалдарынан мысалдар келтірілген, оларды арнайы 
технологиялық құралдарды пайдалану арқылы білім беру әдістері қарастырылған . 
 
В этой статье мы подчеркиваем важность подготовки будущих учителей для 
обучения учащихся математике с использованием технологий. Статья разработана 
с использованием подхода, который интегрально развивает понимание содержания, 
технологий и педагогики будущими учителями. Приводятся примеры из 
образовательного материала для будущих учителей, рассматриваются методы их 
обучения с использованием специальных технологических средств . 
 
In this article, we emphasize the importance of preparing future teachers to teach 
mathematics to students using technology. The article is designed using an approach that 
integrally develops the understanding of content, technology and pedagogy by future 
teachers. Examples from educational materials are given to future teachers, the methods of 
their education using special technological means are considered . 
Кіріспе
Математика
мұғалімдерінің
айтуы
бойынша: “Технологияны
қолдану
атематиканы
оқыту
және
оқуда
маңызды; ол
оқытылатын
тақырыпқа
әсер
етіп, 
оқушылардың
оқуын
жақсартады” (
математика мұғалімдерінің Ұлттық кеңесі 
(NCTM, 2000) өзінің соңғы құжатында айтқан). Технология
оқушылардың
оқуын
жақсартатын
немесе
кедергі
жасайтыны
мұғалімдердің
технологиялық
құралдарды
пайдалану
кезіндегі
шешімдеріне, көбінесе
мұғалімдерді
дайындау
бағдарламасы
кезінде
алынған
білімге
негізделген
шешімдерге
байланысты. Қазіргі
болашақ
мұғалімдерінің
технологияны
үйренуге
деген
мүмкіндіктері
көп.
Математиканы
оқып
жатқан
оқушыларды
оқыту
және
математикадан
сабақ
беретін
мұғалімдерді
дайындау
үшін
технологияны
пайдалану
және
оны
білу
керек. Қазіргі
заманның
оқушылары
технологияға
өтте
бейім
болғанықтан, оларға
математиканы
түсіндіру
және
қызықтыру
қиындау. Сол
себепті
болашақ
мұғалімдер
технология
арқылы
сабақ
бергендері
оқушыларды
математикаға
деген
қызығушылықтарын
арттырады. 
Яғни
болашақ
математика
мұғалімдеріміз
тек
қана
математика
пәнін
емес, 
технологияны
жақсы
меңгеріп, 
соны
қолдана
білу
керек.
Сабақтағы
психикалық
жүктеме
неғұрлым
жоғары
болса, оқушылардың
пәнге
деген
қызығушылығы
соғұрлым
төмен
болады. Нақты
өмірлік
жағдайлармен
байланысы
бар
міндеттер
балалардың
қызығушылығын
және
мәселені
шешуге
деген
ұмтылысын
тудырады, өйткені
мұндай
жағдайда
болашақта
нақты
өмірде
пайдалы
болуы
мүмкін.

90
Біз
бұл
мақалада
мынандай
сұрақтарға
жауап
береміз:
Болашақ математика мұғалімдерінің мектеп оқушыларына сабақты қалай 
қызықтырақ түсіндіруге болады? Сабақ барысында қандай заманауи әдістер қолданса 
болады? Орта мектептің білікті мұғалімі қандай болу керек?
Әдістеме 
Әдістеме бойынша 5 сыныптың ҚМЖ
(Қысқа мерзімді жоспар)
талқылайық.
Мектеп:SilkWay
мектеп
-
лицей
Ұзақ
мерзімді
жоспар
тарауы:
5.3B
Ондық
бөлшектер
және
оларға
амалдар
қолдану
Күні:
Мұғалім:
Хитарова
З.
Сынып:
5
Қатысты:
Қатыспағаны:
Сабақ
Тақырыбы
Ондық
бөлшектерді
көбейту
Оқу
мақсаты
5.1.2.28
Ондық
бөлшекті
натурал
санға
және
ондық
бөлшекке
көбейтуді
орындау;
Сабақ
мақсаты
Барлық
оқушылар:
ондық
бөлшектерді
көбейту
ережелеріне
біледі;
Басым
бөлігі:
ондық
бөлшекті
ондық
бөлшекке
көбейткенде
ондық
таңбаларын
үтірмен
айыра
алады
Бағалау
критерийі
Ондық
бөлшектерді
көбейту
алгоритмін
біледі
Ондық
бөлшектерді
көбейте
алады;
Тілдік
мақсаттар
Негізгі
сөздер
мен
тіркестер:
ондық
бөлшектер,
натурал
сандар,
көбейту,
үлес
Құндылықтарға
баулу
Еңбек
өнімділігін
арттыру,
жолдастарын
тыңдай
білу,
ой
пікірлерімен
санасу,
өз
ісіне
жауапкершілікпен
қарау
Пәнаралық
байланыс
Информатика,
экономика
Алдыңғы
білім
Ондық
бөлшектерді
натурал
санға
көбейту
Сабақ барысы
Сабақтың
жоспарланға
н
кезеңдері
Сабақтың
жоспарланған
жаттығуларының
түрлері
Ресурстар
Сабақ
басы
4
минут
Оқушылармен
сәлемдесу,
түгендеу,
сабақ
мақсатымен
таныстыру
«білім
шеңбері»
стратегиясы
ондық
бөлшектерді
ондық
бөлшекке
көбейтуді
қайталау;
Ондық
бөлшектерді
көбейту
үшін
1.
Үтірге
назар
аудармай
натурал
сандарды
көбейту
кере;
Шаттық
шеңбері

91
2.
Көбейткіштердің
екеуінде
неше
ондық
таңба
болса,
көбейтіндіде
оң
жақтан
бастап,сонша
цифрды
үтірмен
айыру
керек;
3.
Егер
көбейтіндідегі
цифрлар
үтірмен
ажыратуға
қажет
цифрлардан
аз
болса,
онда
көбейтіндінің
сол
жағына
қажетінше
нөлдерді
жазу
керек.
Қалыптастырушы
бағалау:
бас
бармақ
«Мозайка»
әдісін
пайдаланып,
сыныпты
і
топқа
бөлемін
1.
Түркия
2.
Қытай
3.
Америка
Сабақтың
ортасы
Топтық
жұмыс
30
минут
«Мектепке
жол
акциясы»
Құрметті
оқушылар
2022
-
2023
оқу
жылында
400000
аса
оқушы
1
- 
сыныпты
бастады.
Осы
оқушылардың
бір
бөлігіне
«Мектепке
жол»
қайырымдылық
акциясы
өз
көмектеріне
береді.
Егер
осы
акцияда
алынған
керек
құрал
жабдықтар:
өндірушілер
тарапынан
сатып
алынса,
біз
одан
да
көп
оқушыларға
көмек
бере
аламыз.
тапсырма:
1.
Берілген
мемлекеттің
тауарларын
интернет
арқылы
анықтау,
тенгеге
айналғандағы
курсты
біліу.
2.
Дәптерде
әрбір
қажетті
құрал
- 
жабдықтыңнеше
тенге
болғанын
есептеу
.
3.
Слайд
арқылы
неге
сіздердің
топтың
таурларын
таңдауымыз
керек
екенін
түсіндіру.
Дескриптор:
Есептеу
барысында
Натурал
сандарды
көбейтеді
Көбейтіндіде
үтірді
қояды
Бағалау:
жұлдызшалар
арқылы
бірін
-
бірі
бағалайды.
Слайд
3
«Карусель»
әдісін
қолдану
арқылы
деңгейлік
тапсырмаларды
орындау
Ⅰ
деңгей
Ⅱ
деңгей
Қабырғалары:
а)
а=3,2
см;
в=1,7
см;
ә)
а=4,8
см;
в=3,5
см;
Таратпа
материалда
р
Слайд
5

92
табу
керек:
S=?
Дескриптор
Тіктөртбұрыштың
ауданының
формуласын
жазады
Ауданының
мәнін
анықтайды
Ⅲ
деңгей
Атыраудан
Ақтөбеге
дейін
алдымен
автобуспен
- 
4,5
сағат,
ұшақпен
2,4
сағат,
поездбен
- 
5,6
сағат
және
жеңіл
машинамен
3,4
сағатта
жетуге
болады.
Егер
автобус
55,6
км/сағ,
ақ
472,4
км/сағ,
поезд
74,2
км/сағ
және
жеңіл
машина
60,4
км/сағ
жылдамдықпен
жүретін
болса,
екі
қаланың
арақашықтығы
қанша?
Шешуі:
S=vt
4,5
⋅
55,6=250,2
(км)
автобуспен
2,4
⋅
472,4=1133,76
(км)
ұшақпен
5,6
⋅
74,2=415,52
(км)
поездбен
3,4
⋅
60,4=205,36
(км)
жеңіл
машинамен
250,2+1133,76+415,52+205,36=2004,84
Жауабы:
екі
қаланың
арасы
2004,84
км
Дескриптор
Теңдеу
шешу
алгоритмін
қолданады
Ондық
бөдшектердің
көбейтеді
Жауабын
жазады
Бағалау:
бағдаршам
5
мин
Бекіту
тапсырмалары
№
673
Теңдеуді
шешіңдер
1)X:8,1=0,15
2)X:8,4=2,3
3)X:0,22=4,9
Дескриптор
Теңдеу
шешу
алгоритмін
қолданады
Ондық
бөдшектердің
көбейтеді
Жауабын
жазады
(Санды
11
-
ге,
15
-
ке,
25
-
ке
көбейтуге
негізделген)
Кестені
толтыр
0,2
1,2
2,4
6,4
🇮🇮
топ
1,1
Ⅱ
топ
1,5
Ⅲ
топ
2,5
Қалыптастырушы
бағалау:
бас
бармақ
Слайд
6
Сабақ
соңы
Үй
тапсырмасы
Үй
тапсырмасы
№
674,
678

93
4
минут
Кері
байланыс
Мен
үшін
бүгінгі
сабақта
құнды
болғаны…
Топтық
талқылауда
мен
үйрендім…
Мен
үшін
қиын
болды…
Мен
үшін
қызық
болды…
Рефлексия:
Табысты
баспалдық
Баспалдақ
суреті
Саралау
жұмысы:
Сабақта
«Карусель» стратегиясын
қолдана
отырып, деңгейлік
тапсырмаларда
орындату
арқылы
жүзеге
асты.
Бағалау:
Үш шапалақ, жұлдызшалар, табысты баспалдақ, бас бармақ, мадақтау, 
қолпаштау арқылы бағаланды.
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау:
Сабақта сергіту сәті жүргізілді, 
«Карусель» әдісін қолданудың өзін сергіту сәтіне жатқызуға болады.
Рефлексия:
Сабақ мақсаттары мен оқу мақсаттары шынайы қолжетімді болды
ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу 
мақсатына қол жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс 
жүргізілді ме?
Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба?
Сабақ
жоспарынан
ауытқулар
болды
ма
және
неліктен? сабақ
соңында
осы
сұрақтары
өзіңізге
қойып, сабағынызды
анализ
жасайсыз.
Сабақ мақсаттары мен оқу мақсаттары шынайы қолжетімді болды:
Оқушылардың көпшілігі оқу мақсатына қол жеткізді. Кейбір оқушылардың қабілеті 
төмен болғандықтан оқу мақсатына жетпеді. Сабақта саралау оқушы деңгейіне 
байланысты тапсырмалар беру арқылы дұрыс жүрізіді. Сабақ кезеңдерінде уақытты 
тиімді пайдаландым. Сабақ жоспарынан ауытқулар болған жоқ. 
Рефлексияда қойлған сұрақтарға қысқаша жауаптар.
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы
өткен екі нәрсе:
-
Жаңа материялды түсіндіру кезеңі
-
Деңгейлік тапсырмаларды орындау кезеңі
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді?
Тақырып бойынша электронды оқулықтты қолдну
Оқушылардан ауызша есептеуді жақсы меңгеруі
ҚМЖ бойынша қортынды:
Сабақ барысында оқытудың белсенді әдістерін 
қолданғадықтан оқушылардың көпшілігі берілген тапсырмалар бойынша іздене, 
талдай, қортындылай отырып сабақ мақсатына сай білімді алды, және практикада 
қолдануды меңгерді. Кейбір оқушылар есептеу дағдыларының нашарлығынан және 
мәтінді есепті түсінбеуінен есеп дұрыс шықпай қалады. Сондықтан әр сабақта 
есептеудің тиімді тәсілдерін қайталап отыру керек, мәтінді есептерді шығарту керек.
Қорытынды
Технология күнделікті тәжірибенің кең тараған бөлігіне айналуда. Мұны істеу 
үшін мұғалімдер оқушыларға математика туралы түсініктерін дамытуға көмектесетін 
сабақтарды құру үшін технологияның күшін қалай пайдалану керектігін білуі керек.
Технологиялық құралдарды пайдалана отырып, болашақ мұғалімдерді 
математикалық тапсырмаларды
шешуге тартатын және оларды мұғалімнің көзқарасы 

94
бойынша сол тәжірибелер туралы ой елегінен өткізуге шақыратын нұсқау үлгісі 
сыныпта кездесетін жағдайға ұқсас интегралды оқыту тәжірибесін береді. 

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: