Алюминий, алыну, қасиеттері, қолданылуы. Алюминийдің физикалық және химиялық қасиеттері. Оксидтері, гидроксидтері, амфотерлі қасиеттері



бет25/69
Дата12.09.2020
өлшемі116,99 Kb.
#78276
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   69
Байланысты:
p-элементтер

Сутекті қосылыстары:

1) N2 +3H2 ↔ 2NHөнеркәсіпте алу реакциясы, Ле Шателье принципі бойынша аммиак түзілетін жаққа тепе-теңдікті ығыстыру үшін температураны төмендету және қысымды жоғарылату қажет, себебі бұл реакция экзотермиялық: 400-5500С, 30МПа, катализатор ретінде темір (аздап алюминий мен калий оксидтері қосылған) қолданылады. NH3 – улы, түссіз, өткір иісті газ. -330С температурада NHсұйық, -78 0С қатты болады, яғни tбалқ.= -78 0С;

tқайн. = -330С, оны (болат баллонда) р=7,1.10- 8,1.10сұйық күйінде, жоғарғы қысым астында тасымалдайды. NHсұйық және қатты күйінде молекуласында сутектік байланыс болады. Сұйық аммиакта сілтілік, сілтілік-жер металдар, күкірт, фосфор, йод, көптеген тұздар мен қышқылдар да ериді. Сұйық аммиактың өзіндік ионизациясы: 2NHсұйық ↔NH4+ + NH2– ; К= 1,8×10-33 судың диссоциация константасынан әлдеқайда аз. NHсуда өте жақсы ериді: 00С 1көлем суда 1200 көлем NHериді, сутектік байланыс әсерінен.

NH3+H2O ↔ NH4OH ↔ NH4+ OH-, Kd = 1,8×10-5 ; NH4– аммоний ионы, тұздары суда жақсы ериді, калий тұздарына ұқсас, себебі радиустары жақын: NH4+ = 0,142нм, К+ = 0,133нм; тек гидролиз реакциясында айырмашылық болады, себебі КОН күшті негіз. NH4тұздары термиялық тұрақсыз, түзілетін өнімдері анионның қасиеттеріне байланысты. Егер анион тотықтырғыш болса, NH– құрамындағы азот тотығады: NH4NO→ N2О + 2H2O. Бұл реакция формула ішіндегі конпропорциалану реакциясы.

2N-3 – 8e→2N+1

2N5+ + 8e →2N+

Егер анион-тотықтырғыш болмаса, тұз аммиакқа және қышқылға айрылады: (NH3)3PO4=3NH3+H3PO.

Аммиак тек тотықсыздандырғыш, ол ауада жанбайды, оттек атмосферасында ғана мына реакция жүреді: 4NH3+3O2=2N2+6H2O, ал катализатор қатысында және 750-9000С температурада реакция былай жүреді:

4NH+ 5O= 4NО + 6H2O, бұл реакция өнеркәсіпте азот қышқылын өндіру процесінде қолданылады.

Аммиак басқа да реагенттердің әсерінен тотығады:

2NH+ 3CuO = 3Cu + N+ 3H2O; 2NH+ 3CI2 = N+ 6HCI.

NH– молекуласында тотықтырғыш болса, мысалы Н+:

Na + NH→ NaNH2 + 1/2H2;

NH– бұл жерде қышқылдық қасиет көрсетіп тұр. NHтұздарын – амидтерді − NaNHаммиак молекуласы бір протоннан айрылғанда; Na2NH-имидтерді – екі протоннан айрылғанда; Na3N-нитридтерді үш протоннан айрылғанда түзеді.

2) Азоттың басқа сутекті қосылысы N2H4 – гидразин (диамид), оны

2NH3 + NaOCl →N2H4 + NaCl +H2O реакциясы арқылы алады;

N2H4 – түссіз, ұшқыш сұйықтық, аммиакқа ұқсас:

N2H+ H2SO4→N2H6SOгидразин сульфаты – N2H×H2SO.

2NH3 + H2SO4→(NH4)2SO4; N2H4 –те NHсияқты тотықсыздандырғыш.

N2H+ О= N2+2H2O; N2H4+2I= N2+4HI; Гидразин металдармен әрекеттескенде гидразинид түзіледі: 2 N2H4 +2Na→2NaN2H3+H2;

Азот қышқылын атомдық сутегімен тотықсыздандырып, гидроксиламин:

HNO+ 6H = NH2OH + 2H2O алады. Ол түссіз кристалл, тұрақсыз, 1000С қопарылыс береді. Азоттың сутекті қосылыстары – NH3, N2H4, HN3. NH2OH молекулалары арасында сутектік байланыс болады, негіздік қасиеті NH→ N2H4→ NH2OH азаяды. Тұздары гидроксиламмоний деп аталады. NH2OH+ HCl→ NH2OH ×HCl→[ NH3OH]Cl; NH2OH – тотықтырғыш та, тотықсыздандырғыш та болады, бірақ ол реакция ортасына байланысты:

HI + NH2OH → I2 + N2H4 +2H2O pH~8,

I2+2NH2OH=2HI+N2+2H2O pH ~ 9

3) HN3 – сутегі азиді. H−N=N+=N; Бұл қосылыста азот атомдары II, III, IV валенттілік көрсетеді. Судағы ерітіндісі азотты сутек қышқылы, оны мына реакция арқылы алады: N2H4+HNO= HN+ 2H2O; НN– әлсіз қышқыл, диспропорциялану реакциясына түседі HN+ H2O → N2+ NH2OH

сусыз жағдайда HNқыздырғанда, шайқағанда жарылады:

2HN=3N2+H;



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   69




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет