| 5. Анықталмаған өрнектер
Нақты мәнді шегі бар (жинақталатын) екі тізбектің қосындысының, айырымының, көбейтіндісінің және бөліндісінің де шегі бар болып, алғашқы тізбектердің шектеріне сәйкес амал қолданғандағы нәтижесіне тең болады. Шектің мәні тек қана ақырлы нақты сан емес, немесе болуы мүмкін. Тізбектің шегін есептегенде келесі теңдіктерді ескереміз:
1) егер оң нақты сан болса, онда , , ;
2) егер оң нақты сан болса, онда ;
3) егер теріс нақты сан болса, онда ;
4) , .
Сол сияқты берілген шамаларға арифметикалық амалдар қолдану нәтижесінде шекке көшкенде, ешбір мағынасы жоқ, т.б. анықталмаған өрнектер деп аталатын өрнектердің шығуы мүмкін. Анықталмаған өрнектердің шектерін табуды анықталмағандықты ашу деп атайды.
Мысалдар. 1. .
.
.
Осы мысалдардан, тізбек шегін есептегенде қажетті келесі формуланы жазуымызға болады:
Анықталмағандықтарды ашу үшін, көп жағдайда,
және формулары қолданылады.
Беріген шек түріндегі анықталмағандық. қосындысына көбейсек және бөлсек, яғни тепе-тең түрлендіру жасасақ, онда
Достарыңызбен бөлісу: |
