З. А. Аска- рова, Г. Т. Сраилова, С. С. Маркеева
жұмыс. Оттегінің максимальды пайдалану деңгейін анықтау
жүктеу/скачать 6,74 Mb.
|
Адам және жануарлар физиологиясы бойынша зертханалық сабақтарға жетекші құрал оқу құралы by Аскарова З.А. (z-lib.org)
жұмыс. Оттегінің максимальды пайдалану деңгейін анықтауОттегінің максимальды пайдалану (ОМП) мөлшері, негізі- нен, тыныс алу мен қан айналу жүйелерінің дамуына байланыс- ты. Дене еңбегі кезіндегі энергия көзі оттегінің қатысуымен жү- ретін үдеріс болғандықтан оттегін максимальды пайдалану дең- гейі бойынша адамның физикалық еңбек қабілеті жөнінде қоры- тынды жасауға болады. Адамның еңбек қабілеттілігінің объек- тивті көрсеткіштеріне ОМП деңгейі жатады (ОМП/кг). Оны анықтау үшін экспериментте алынған массаны зерттелушінің дене массасына бөледі (кг). Эксперимент мәліметтері мен ОМП деңгейі негізінде зерт- теушілер адамның жұмыс қабілетін бағалайтын критерийлер жа- сады (3-кесте). Соңғы жылдары жұмыс қуатының деңгейіне жә- не жүрек соғысының жылдамдығына байланысты оттегін макси- мальды пайдалану мөлшерін жанама әдіспен есептеу тәсілдері жасалды. Бұл екі көрсеткіш физикалық жүктеме кезінде степ- тест (биіктігі 30-40 см болатын баспалдақпен көтеріліп, түсу) деп аталатын құралдың көмегімен анықталады. Бұл жұмысты орындағанда жүрек соғысының жылдамдығы артады. Тұрақты жағдай қалыптасу үшін жұмысты 5 минут бойы орындау ұсыны- лады. Бесінші минутта бір минуттағы циклінің санын санайды, жүктемеден кейін алғашқы 10 секунд бойындағы пульс жылдам- дығын анықтайды. кесте Оттегіні максимальды пайдалану (ОМП/кг) көрсеткіштері бойынша адамдардың еңбек қабілеттілігін бағалау
Зерттелушінің дене салмағын, сатының биіктігін және 1 ми- нут ішіндегі цикл санын білгеннен кейін мына формула бойын- ша жұмыс күшін есептейді: N = P h n 1,5 , мұндағы N – жұмыс күші; p – зерттелуші денесінің салмағы; h – баспалдақтың биіктігі; n – цикл саны, 1,5 – көтерілу мен түсу коэффициенті. Оттегін максимальды пайдалану деңгейін анықтау степ-тес- тегі жұмыс күшін (кгм/мин), бесінші минуттағы пульстің тұрақ- тылығы мен зерттелушінің жасын ескертетін Добельн формула- сы бойынша есептелінеді: N ОМП = 1,29 K, H – 60 мұндағы N – жұмыс күші (кгм/мин), H – 5-минуттағы пульс (мин/соғу), К – жасқа байланысты коэффициент (4-кесте). кесте жүктеу/скачать 6,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|