302-топ көркем шығармалардағы бейвербалды омонимдер, синонимдер, антонимдер



бет1/4
Дата21.05.2020
өлшемі30,04 Kb.
#70257
  1   2   3   4
Байланысты:
Документ (6)
Документ (6), him290220164

ИЗТЛЕУОВА РАЙЫМГУЛЬ

302-ТОП

КӨРКЕМ ШЫҒАРМАЛАРДАҒЫ БЕЙВЕРБАЛДЫ ОМОНИМДЕР, СИНОНИМДЕР, АНТОНИМДЕР

О. Бөкеев шығармаларында кездесетін бейвербалды амалдардың синонимдік қатары мынадай:

  • Бөркін аспанға ату;

  • Бетінен сау-тамтығын қалдырмай сүю;

  • Қол шапалақтау;

  • Санын шапалақтау;

  • Жылау;

  • Қабағын шыту;

  • Ернін жымқыра тістеу;

  • Тізесін тоқпақтау;

  • Тісін шұқыр-шұқыр қайрау;

  • Жұдырығын түю;

  • Асасымен жер сабалау;

  • Қолы дір-дір ету;

  • Көзі қанталау;

  • Отының басын сабалау;

  • Шашын жұлу;

  • Столды салып қалу;

  • Өңі сұп-сұр болу;

  • Түкіру;

  • Ие

Мысалы:

  1. Міне, осы ‟жауыз араны” шетелге ұшатын самолетте істейтін әріптестері арқылы жең ішінен жалғасып әкеліп бергенде, Ерік бөркін аспанға атып, верталетші Прохор Александровичтің бетінен сау-тамтығын қалдырмай сүйіп еді.

(“Атау-кере”)

  1. Былғары киімді жігіттің артында тұрған Дарханның қуанғаны соншалық, орденді өзі алғандай масаттанып, қолын шапалақтап жіберіп еді, қалған жұрт іліп әкетті.

(“Өз отыңды өшірме”)

  1. Уа, құдағи, көрдіңіз бе? Шөкең қандай шыдамды,(екі алақанымен санын шапалақтады) ура, Шөкең арақ албастыны жеңді.

(“Биғаң”)

  1. Сенейін, сенбейін алдыма арыз түскен соң тексеруім керек қой.

Тексер, – деді Дархан қабағын шытып

(“Өз отыңды өшірме”)

  1. Өй, бітім шайыңның ішін ұрайын, – деп әкем ашуланғандағы әдеті бойынша астыңғы ернін жымқыра тістеп сарт-сұрт шыға жөнелді

(“Маңдайдан бағың шайқалса”)

  1. Бағанадан бері өз тізесін өзі тоқпақтап, әрең отырған кемпір шорт кетті: – Әй, Әкемков, – деді ызадан жарылардай болып

(“Көк тайынша”)

  1. Өй, өңшең ғана қоян жүрек қорқақтар деп, тісін шақұр-шұқыр от шығара қайрады да, білегіндегі сағатын шешіп шырқатты

(“Қар қызы”)

  1. Кішкене кісінің мөңкіп, тулағаны қызық екен титімдей ғана жұдырығын түйіп, тап-тап береді

(“Бәрі де майдан”)

  1. Құлағын кескен шұнақсың, құйрығын кескен шолақсың,– деді қу бас жалғыздығы мен кем-кетігін санай бастап еді, асасымен қара жерді сабалап, тұлан тұтып ашуланды: қолы дір-дір етеді, көзі қанталаған

(“Құлашаның шоты еді”)

  1. Оны естігенде жұрт шамданып “мыстан кемпірдің жағы қарыссын, қара басына көрінсін” деп долданып, өз отының басын сабалап, шашын жұлып ойбайлайды-ау

(“Өз отыңды өшірме”)

О.Бөкеев шығармаларындағы бейвербалды омонимдер қолданысының аясы кең. Сонымен бірге олардың шығарма көркемдігін арттырудағы қызметінің салмақтылығы да жазушы стиліне ерекше сипат береді.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет