Алгебралық бөлшек және оның негізгі қасиеті Сабақтың тақырыбы: Оқыту мақсаттары

Берілген өрнектердің ішінен алгебралық бөлшектерді табыңыз.

 Қайыңды көлі - Қайыңды көлі көшкін жылжығанның нәтижесінде бір ғасыр астам бұрын пайда болған. Күнгей Алатауында орналасқан. Жолаушының көз алдында біршама сюрреалистік көрініс тұрады: суға батқан кемелерге ұқсас Тянь-Шань шыршаларының діңгектері тура судың ішінен 15 метрге дейін көтерілгендей. Алайда, суға түсем дегендерді өзгеше көрініс күтуде: олардың көз алдарына желдің самалымен есілген су бетінде шағылып, күн сәулесінен тараған кемпірқосақтың барлық түстерімен ойнақтаған саз балшықпен басылған ағаштар діңгектері көрінеді.

 Қайыңды көлі - Қайыңды көлі көшкін жылжығанның нәтижесінде бір ғасыр астам бұрын пайда болған. Күнгей Алатауында орналасқан. Жолаушының көз алдында біршама сюрреалистік көрініс тұрады: суға батқан кемелерге ұқсас Тянь-Шань шыршаларының діңгектері тура судың ішінен 15 метрге дейін көтерілгендей. Алайда, суға түсем дегендерді өзгеше көрініс күтуде: олардың көз алдарына желдің самалымен есілген су бетінде шағылып, күн сәулесінен тараған кемпірқосақтың барлық түстерімен ойнақтаған саз балшықпен басылған ағаштар діңгектері көрінеді.

Анықтама:

• Айнымалының мүмкін мәндері- өрнектің мағынасы болатындай айнымалының мәндері. Ал өрнектің мағынасы болмайтын айнымалының мәндері  айнымалының мүмкін болмайтын мәндері деп аталады.
• Мүмкін мәндер жиыны (ММЖ) деп белгілі өрнек үшін айнымалының мүмкін мәндерінің жиынын айтады.

Мысал 1

• Алгебралық бөлшектің болғандағы мәнін табыңыздар:

•  

Жауабы:

 

Мысал 2

• Алгебралық бөлшектің болғандағы мәнін табыңыздар:

•  

Жауабы:

 

Мысал 3

• Алгебралық бөлшектің болғандағы мәнін табыңыздар:

•  

Жауабы: шешімі жоқ

 

Тапсырма

• Жай бөлшектердің негізгі қасиетін пайдалана отырып, алгебралық бөлшектердің негізгі қасиетін тұжырымдаңыз

Анықтама

• Бөлшекті қысқарту дегеніміз- бөлшектің алымы мен бөлімін бірдей көбейткішке бөлу.Рационал бөлшектерді қысқартудың жай бөлшектерді қысқартудан айырмашылығы бар.
• Рационал бөлшекті қысқарту кезінде өрнектерді түрлендірудің әр түрлі тәсілдері, оның ішінде, қысқаша көбейту формулалары қолданылады. Бұл жерде бөлу амалын бөлгішке кері өрнекке көбейтумен алмастырған дұрыс.

Мысал 1

Алгебралықбөлшектіқысқартыңыз:

Жауабы:

•  

Мысал 2

• Алгебралықбөлшектіқысқартыңыз:

Жауабы:

•  

Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:

• Алгебралық бөлшек деген не?
• Алгебралық бөлшектің мәні деген не?
• Бөлшекті қысқарту деген не?
• Бөлшектің негізгі қандай қасиеті бар?
• Алгебралық бөлшектің жай бөлшектен қандай айырмашылығы бар?
• Алгебралық бөлшектерді қысқартуға бола ма және қандай жолдарын білесіз?
• Көпмүшені көбейткіштерге жіктеу дегеніміз не?
• Көпмүшені көбейткіштерге қалай жіктеуге болады?

Ауызша тапсырмалар

1) ; ;

2) ; 5) ;

3)

•  

Жұппен жұмыс

Бөлшеккекіретінәріптердіңмүмкінмәндерінтабыңыздар.

Айнымалының қандай мәнінде алгебралық өрнектің мағынасы болмайтынын көрсетіңіз:

1.3.

•  

 

 

 

Жұппен жұмыс

Айнымалының қандай мәнінде алгебралық бөлшектің мағынасы болмайтынын көрсетіңіз:

1.4.

1.5.

 

 

 

 

 

 

Жеке жұмыс

А деңгейі	В деңгейі	С деңгейі

Алгебралық бөлшекті қысқартыңыз:

Үйге тапсырма

№ 1.6. Алгебралық бөлшекті қысқартыңыз:

 

 

 

Рефлексия

«Артықшылығы»	«Кемшілігі»	«Қызық болғаны»

жүктеу/скачать 2,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: