Геоэкологиялық ластану Жалпы ластану деген не ?



Дата07.02.2022
өлшемі1,13 Mb.
#87832
Байланысты:
Рамазанова Жания 10 ә география


Геоэкологиялық ластану
Жалпы ластану деген не ?
Ластану — адамға және табиғи экожүйегезиянды әсер ететін физикалық-химиялық және биологиялық заттардың қоршаған ортаға залал келтіруі.

Ластанудың салдарынан зиянды және улы заттардың мөлшері көбейіп, қоршаған ортаның экологиялық тепе-теңдігі бұзылады. Тіршілік ортасы мен орнына қарай: ғарыштық, атмосфералық, гидросфералық, т.б.; ерекшеліктеріне қарай: 

  • физикалық (электрмагнитті, радиоактивті, сәулелі, жарықты, жылулы)

  • химиялық (мұнай, ауыр металдар және олардың тұздары мен тотықтары)

  • биологиялық (микробты, бактериялық, вирусты)

  • механикалық ластану (агенттердің өз арасындағы ластану, мысалы, қоқыс) болып бөлінеді.



Ластану көздеріне қарай: 



  • өндірістік

  • көліктік

  • ауыл шаруашылық

  • тұрмыстық, т.б. болып ерекшеленеді



Қазақстанның экологиялық проблемалары: оларды шешу жолдары


Дүниежүзіндегі экологиялық проблемалар жергілікті емес, бірде-бір ел оларды жекелей шеше алмайды. Зерттеушілер туындаған мәселелерді шешу жолдарын зерттеп, ұсынады. Бірақ олардың толықтай орындалуына кедергі болатын факторлар бар. Оларды жүзеге асыру үшін практикалық қадамдар жасалуда:
Ескі өндірістердегі сүзгілерді ауыстыру басқа кедергілерге душар болады, мұндай шығындарды көтере алмау және резервтерді іздемеу. Автомобиль көлігінің пайдаланылған газдарын азайту немесе тазарту, көліктің ескірген түрлерін көбірек экологиялық түрлерге ауыстыру қалалардың атмосферасын жақсартуға ықпал етеді.
1. Атмосфераны жақсарту өнеркәсіптік өндіріс қалдықтарын азайту арқылы мүмкін болады. Газ қалдықтарын тазартудың қуатты жүйелері бар. Жаңа кәсіпорындар оларсыз жобаланбайды.
2. Су ресурстарын жақсарту келесі шаралар арқылы мүмкін:

  • Суару үшін өзен суының шығынын азайту. Суаруды қажет ететін дақылдарды аз талап етілетін дақылдармен алмастыру оң нәтиже береді: мысалы, мақта орнына күздік бидай өсіру.

  • Арал теңізінің жойылуын көрші елдермен бірқатар бірлескен қадамдар арқылы тоқтатуға болады, өйткені көрші елдерде мұнда ағатын өзендер жатыр. Қазақстан өз бетінше жүзеге асыра алатын шараларды қабылдауда. Сонымен, жаңа ғасырдың басында Кіші Аралды Үлкеннен қорғанған 17 шақырымдық бөгет салынды.

  • Балқаш көлі көрші елдердің өзендерімен қоректенеді, сондықтан оның проблемаларын тек халықаралық деңгейде шешуге болады. Ғылыми зерттеулер су ресурстарын ұтымды бөлудің түбегейлі шешімін табады.

3. Қазақстандағы жер ресурстарының жақсаруы ең алдымен Семей ядролық полигонының кең аумағын қалпына келтірумен байланысты. Біріккен Ұлттар Ұйымы Қазақстанның бастамасымен Семей облысын оңалту бағдарламасын қабылдады, оның құрамына қару-жарақты сынаудың зардаптарын зерттеуден зардап шеккен халыққа гуманитарлық көмек көрсету кіреді.
Қазақстанның дамыған индустриалды ел ретіндегі экологиялық проблемалары ондаған жылдар бойы жиналып келді. Өз ресурстарын жақсарту үшін Қазақстан қоршаған ортаны қорғау мәселелерімен айналысатын көптеген аймақтық және халықаралық ұйымдарға қатысады. Бұл жеткілікті ме, уақыт көрсетеді.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет