Отбасының әлеуметтік паспорты

Мектептегі әрбір оқушының отбасына әлеуметтік паспорты жасалады, онда оқушының отбасы жағдайы,мүшелер саны және отбас түрі анықталынады.

Тұратын мекен-жайы бойынша:____________________________________

Отбасының құрамы:______________________________________________

Әкесі, жұмыс орны:______________________________________________

Анасы, жұмыс орны:_____________________________________________

Атасы: ________________________________________________________

Апасы:________________________________________________________

Балалары:______________________________________________________

Басқа туысқандары:______________________________________________

Үй-тұрмыстық жағдайлары:_______________________________________

Материалдық жағдайлары:________________________________________

Әлеуметтік ортаның мінездемесі:__________________________________

Контакт жасап тұратын мемлекеттік мекемелер:_____________________

Оқу мекемелері:________________________________________________

Наркологиялық диспансер:_______________________________________

Оқушының аты-жөні______________________

Фотосурет орны

Баланың

қызмет орны:

анасы___________________________________

қызмет орны:

Отбасы жағдайы _________________________

_______________________________________

Отбасындағы қарым-қатынас: __________________________________________________________________________________________________________________

Отбасында қанша адам бар? __________________________________________________________________________________________________________________

Олардың аты-жөні және туылған күндері: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отбасы үшін маңызды күндер? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Отбасының діни-религиялық бағыты қандай? __________________________________________________________________________________________________________________

Мекен-жайы: __________________________________________________________________________________________________________________

Көршілері туралы қысқаша мәлімет: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Баланың жатын бөлмесі туралы: _________________________________________________________

Бөлме ауданы: ____________________________________________

Бөлмедегі жиҺаздарды атап көрсетіңіз: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Баланың денсаулығы туралы мәлімет: ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Баланың ең сүйікті мұғалімі кім? __________________________________________________________________________________________________________________

Қандай фильмер мен кітаптарды таңдайды? __________________________________________________________________________________________________________________

Бос уақытын кіммен және қайда өткізеді? ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Күніне балаға қанша уақыт бөледі? _________________________________________________________

Сыныптастарымен қарым-қатынасы туралы не біледі? _________________________________________________________

Мектептегі оқушыларды әлеуметтік жағдайына байланысты бөлу
Әлеуметтік жағдайы төмен оқушылар тізімі (жартылай жетім, аз қамтамасыз етілген және көпбалалы отбасы балалары, мүгедек балалар және оралман оқушылар тізімі) және төмендегі құжаттары болуы қажет:

• 
  Оқушының туу туралы куәлігі;
  
• 
  Жанұя құрамы туралы анықтама;
  
• 
  Тұрғылықты мекен-жайы бойынша анықтама;
  
• 
  Әлеуметтік жағдайын анықтайтын құжат (ата-анасының біреуінің қайтыс болуы, оралмандығы туралы, көпбалалы отбасы екендігі, жұмыссыздықты анықтау, қамқоршылық немесе қорғаншылық, мүгедек, ауруын анықтайтын құжат және тағы басқа).
  
• 
  Ата-анасының құжаттары: жеке куәлік, СТН, ӘЖК.
  
• 
  Жұмыс орнынан анықтама;
  
• 
  Тұрғын жайын зерттеу актісі.
  

1. 
   Жартылай жетім балалар (әкесі немесе анасы қайтыс болған);
   
2. 
   Оралман отбасынан шыққан балалар (ата-анасы Қазақстан Республикасының азаматтығын алмаған, оралман екендігін куәландыратын құжаты болуы тиіс).
   
3. 
   Үйде оқытылатын оқушылар тізімі;
   
4. 
   Аз қамтамасыз етілген отбасы балаларының тізімі (ата-анасы ажырасқан, жалғызілікті ана, әкесі немесе анасының мүгедек болуы, ата-анасы жұмыссыз (Еңбекпен қамту бөлімінен міндетті түрде «жұмыссыз» деген анықтамасының болуы қажет) және тағы басқа).
   
5. 
   Көпбалалы отбасынан шыққан балалар (4 немесе одан да көп және балалар 18 жасқа толмаған отбасылар енеді).
   

Әлеуметтік педагог өз тізімінде тұрған әлеуметтік топтамаға сәйкес оқушылардың үйіне барып, отбасы жағдайымен, ата-анасымен танысуы қажет. Мысалы, жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың үйіне қазан айында, наурыз айында жылына 2 рет тұрғын жай актісін жүргізу тиіс. Сонымен қатар, актімен қоса, оқушылардың үйіне баруын тіркеу журналы болуы қажет. Алғашқы беті мектеп директоры бекіткен, тігіліп мөр басылған болуы шарт.

Журнал мына төмендегіше болып табылады:

№	Барған күні, айы, жылы	Оқушының аты-жөні	Сыныбы	Мәртебесі	Мекен- Жайы, телефоны	Кім қатысты?	Қолы

«Қамқоршылық» кеңесінің құжаттары және материалдық көмектер
Әр жылдың шілде айының 25-тамызға дейін барлық жалпы білім беретін мектептер мен аудандық, қалалық білім бөлімдерінде қамқоршылық кеңес қызметін құрылуы керек.

Қамқоршылық кеңес қызметі туралы білім ұйымдары басшылар, сынып жетекшілері, ата-аналар қауымдастықтары, секциялары 30 тамызға дейін талқылауы тиіс.

БАҚ-да қамқоршылық кеңес қызметі туралы жариялау.

Барлық мәліметтерді ҚР БжҒМ-ң сайтына ендіріп, сол жылдың 25 тамызына дейін тапсыру қажет.

Білім және ғылым министрлігінің

мақұлдауымен

2007 жылғы 22 қазан

1. 
   Қамқоршылық кеңес қызметінің және оны сайлау тәртібінің үлгілік ережелері (бұдан әрі - Ережелер) «Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңы 44-бабаның 9-тармағына сәйкес әзірленген.
   
2. 
   Білім беру ұйымының қамқоршылық кеңесі (бұдан әрі – Қамқоршылық кеңес) білім беру ұйымын алқалы басқару нысанының бірі болып табылады.
   
3. 
   Қамқоршылық кеңес өз қызметінің Қазақстан Республикасының заңнамасын, осы Ережелерді, сондай-ақ білім беру ұйымының жарғысын басшылыққа алады.
   
4. 
   Қамқоршылық кеңес білім беру ұйымының әкімшілігімен, ата-аналар комитетімен, жергілікті атарушы органдармен, мүдделі ведомостволарымен және басқа да ұйымдармен өзара қарым-қатынаста болады.
   
5. 
   Қамқошылық кеңес мүшелерінің өз қызметтерін орындауы өтеусіз негізде жүзеге асырылады.
   

2. 
   Қамқоршылық кеңестің құрамы, құрылымы және қызметі
   

6. 
   Қамқоршылық кеңес аталған білім беру ұйымының құрылтайшысы және білім алушылардың ата-аналарының бастамасы бойынша жалпы жиналыста құрылуы мүмкін.
   
7. 
   Қамқоршылық кеңестің құрамына:
   

1. 
   Қамқоршылық кеңес құрылатын білім беру ұйымының басшысы,
   
2. 
   Басқа да білім беру ұйымдарының, басқару органдарының өкілдері;
   
3. 
   Жұмыс берушілер мен әлеуметтік серіктестіктер;
   
4. 
   Қоғамдық ұйымдардың, қорлардың, қауымдастықтардың өкілдері;
   
5. 
   Демеушілер кіруі мүмкін.
   

8. 
   Қамқоршылық кеңестің құрамы 3 жыл мерзімге сайланады. Қажет болған жағдайда жалпы жиналыстың шешімімен оның құрамына жекелеген өзгерістер енгізіулі мүмкін.
   
9. 
   Қамқоршылық кеңестің отырысында сайланатын оның төрағасы Қамқоршылық кеңестің басшысы болып табылады. Төраға Қамқоршылық кеңестің атынан арнайы өкілеттіксіз әрекет етеді, оны білім беру ұйымының, мемлекеттік органдар және басқа да тараптар алдында таныстырады. Төраға Қамқоршылық кеңестің жұмысын ұйымдастырады және оның қызметін басқарады.
   
10. 
    Хатшыны Қамқоршылық кеңес сайлайды және ол Қамқоршылық кеңестің іс-қағаздарын жүргізуге жауап береді.
    
11. 
    Қамқоршылық кеңестің отырыстары оның жұмыс жоспарына жылына кемінде бір рет өткізіледі. Жоспардан тыс отырыс қажеттілікке қарай Қамқоршылық кеңес төрағасының шешімімен немесе Қамқоршылық кеңестің төрттен бір мүшелерінің талаптары бойынша өткізеледі.
    
12. 
    Қамқоршылық кеңес мүшелерінің кемінде 2/3-сі отырысқа қатысса, шешім қабылдауға құқылы. Қамқоршылық кеңестің шешімі ашық дауысымен оның қатысып отырған мүшелерінің басым көпшілігінің дауысымен қабылданады.
    
13. 
    Қамқоршылық кеңес қызметінің мақсаттары:
    

1. 
   білім беру ұйымына оның жарғылық қызметтерін жүзеге асыруға болады;
   
2. 
   білім беретін оқу бағдарламаларын ойдағыдай іске асыру мақсатында білім беру ұйымының оқушылары мен педагогикалық ұжымы мен қажетті жағдайлар жасау;
   
3. 
   білім беру ұйымына қаржылық қолдауды, материалдық-техникалық базасын күшейтуді қамтамасыз ету;
   
4. 
   білім беру ұйымының әрі қарай дамуына ықпал ету болып табылады.
   

14. 
    Қамқоршылық кеңес қызметінің негізгі бағыттары:
    

1. 
   білім беру ұйымына әлеуметтік-мәдени, сауықтыру және дамыту шараларына ықпал ету;
   
2. 
   халықтың әлеуметтік осал жіктерінен шыққан білім алушылардың білім алуына, тұрмыс жағдайларын жақсартуына және еңбекпен қамтылуына ықпал ету;
   
3. 
   халықтың әлеуметтік осал жіктерінен шыққан білім алушылардың білім алуына, тұрмыс жағдайларын жақсартуына және еңбекпен қамтылуына ықпал ету;
   
4. 
   білім беру ұйымының қызметіндегі кемшіліктерді жоюға бағытталған ұсыныстар енгізу болып табылады.
   

2. 
   Қамқоршылық кеңестің қызметін тоқтату
   

15. 
    Қамқоршылық кеңестің қызметін тоқтату:
    

1. 
   құрылтайшының бастамасы бойынша;
   
2. 
   Қамқолршылық кеңестің бастамасы бойынша;
   
3. 
   Білім беру ұйымын таратуға және қайта ұйымдастыруға байланысты жүзеге асырады.
   

Кәсіпорынның атауы

Шымкент қ. «__»__________200_ж.

Мектептегі жетім, жартылай жетім, мүгедек, оралман, көпбалалы және аз қамтамасыз етілген отбасы балаларына әлеуметтік көмек және қамқорлық көрсету мақсатында

БҰЙЫРАМЫН:

1. 
   Мектепте қамқорлық кеңесінің мүшелері және жоспары бекітілсін.
   
2. 
   Кеңестің төрайымы (төрағасы) мектеп директоры:
   

1. 
   Оқу ісі жөніндегі орынбасар;
   
2. 
   Тәрбие жөніндегі орынбасар;
   
3. 
   Бастауыш сыныптардағы оқу ісі жөніндегі орынбасар;
   
4. 
   Кітапхана меңгерушісі;
   
5. 
   Ата-ана комитеті;
   
6. 
   Педагог-психолог;
   
7. 
   Медбике
   
8. 
   Әлеуметтік педагог.
   
9. 
   Демеушілер.
   
1. 
   Осы бұйрықтың орындалуын өзіме қалдырамын.
   

Орындауышының қолы

Әлеуметтік педагог қолы аты-жөні

Кәсіпорынның атауы.

ХАТТАМА №

Шымкент қ. «__»__________200_ж.

Төрағасының аты-жөні:

Хатшының аты-жөні:

Қатысқандар:

Күн тәртібінде:

1.

2.

_________________________________________________________________

(аты-жөні,лауазымы) (сөзінің қысқаша мазмұны)

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сөз алғандар: ____________________________________________________________

(аты-жөні,лауазымы) (сөзінің қысқаша мазмұны)

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Қаулы қабылдады:

1.1._____________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1.2. _____________________________________________________________________

________________________________________________________________________

________________________________________________________________________
Төраға қолы аты-жөні

Хатшы қолы аты-жөні

2. Тыңдалды: (2-тармақ, 1 тармақ сияқты толтыралады).

№--- орта мектеп «__» __________200_ж.

02.01-02.02.2009 жыл аралығында мектепте «Қамқорлық» атты қайырымдылық акциясының ұйымдастыруымен, төмендегі жетім, жартылай жетім, аз қамтамасыз етілген және көп балалы отбасынан шыққан балаларға әлеуметтік көмек көрсетіліп, оны оқушылар мен ата-аналары, қамқоршылары алғандығы жөнінде мәлімет.

Мектеп директоры қолы аты-жөні

Әлеуметтік педагог қолы аты-жөні
Жалпыға бірдей міндетті орта білім беру қорынан көмек көрсету туралы

Мектеп 9-11 жыл аралығында баланың белсенді қызметінің орны болып табылады .Бұдан арғы өмірге денсаулық қалыптасатын бала ағзасы қарқынды дамуының негізгі кезеңдері балалық шақтың аса маңызды әлеуметтік кезеңі –орта білім алумен тұстас келеді. Бұл кезде оқушылардың денсаулығы әлеуметтік-гигеналық, экологиялық және өзге де факторлардың үлкен кешені ықпалына ұшырайды.

Көптеген зерттеулер мектептегі оқу жылдарында көру қабілеті мен сымбатының бұзылуы, ас қорыту органдарының аурулары мен орталық жүйке жүйесінің бұзылуы сияқты ауруларға шалдыққан балалардың көбейіп кететіндігін көрсетіп отыр, бұл олардың оқу материалын игеру сапасына және оқушыларды әлеуметтендіруге ықпалын тигізеді. Алуан түрлі қолайсыз әлеуметтік процестер жасөспірімдер арасында ішкіштік және нашақорлық өсу оқиғалары, олардың құқық бұзушылықтар мен ішкі істер жасауының кең таралуына және өсуіне алып келеді.

Қор мектептің күнкөрісі төмен отбасыларынан шыққан аса мұқтаж І-ІІ сынып оқушыларын әлеуметтік қорғау және материалдық қолдау мақсатында құрылған Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі, «Білім туралы» заңының 4-бабы 2І- тармақшасын жүзеге асыру мақсатымен Қазақстан Республикасы Үкіметі 2008 жылғы 25 қаңтардағы №64 қаулысымен «Әлеуметтік қорғалмаған білім алушыларға қаржылай және материалдық көмек көрсетуге бөлінетін қаражатты жұмсау ережесін» бекітті.

Бүгінгі күні біз кең көлемі экономикалық дағдарыстың қиын-қыстау кезеңін бастан кешіріп отырмыз. Оқушыларды оқыту және тәрбиелеуді ұйымдастыруға кері әсерін тигізетін проблемалардың кейбіреуі мынадай:

оқушылардың жекелеген ата-аналарының жұмыстан айырылуы салдарынан отбасы әлеуметтік жағдайының нашарлауы;

балалардың толыққанды тамақпен қамтамасыз етілуі;

өз балаларын тәрбиелеу және дамыту және дамыту мәселелеріне жеткіліксіз көңіл бөлетін жайсыз отбастарының айтарлықтай жоғары пайызы және т.б.

Мұндай жағдайларда мемлекеттің отбасыларға, соның ішінде өмірлік қиын жағдайларға тап болып отырған балалар мен жасөспірімдерге әлеуметтік қолдау көрсету үлкен рөл атқарады. Соңғы он жылдықта республикада балалар құқықтарын қорғауға , оларды қолайсыз факторлардан қорғауға бағытталған және олардың орта білім алуына қалыпты жағдайлар жасау тәртібін белгілейтін бірқатар заңдар мен ережелер қабылданды. Оның ішінде мыналар бар:

Қазақстан Республикасының: «Бала құқықтары туралы»-2002 жылғы 8 тамыздың №345,

Әлеуметтік қорғалмаған отбасыларына көмек көрсету жұмысы сыныптар бойынша социологиялық карта құрудан басталады. «Тәуекел топтарының» оқушылары , мәселелері қиын және ата-аналары толық емес отбасыларының, көп балалы және аз қамтылған отбасыларының созылмалы аурумен ауыратын балалар, қамқорлыққа алынған, үйде оқытылатын балалардың тізімдері сынып жетекшілері, психолог, әлеуметтік педагог, ата-аналар комитеті, әкімшілік мүшелерінің қатысуларыман жасалады.

Әлеуметтік қорғалмаған оқушылар және аз қамтылған отбасыларынан шыққан оқушыларға қаржылық және материалдық көмек көрсетуге бөлінген құралдарды жұмсау тәртібін жоғарыда аталған ережелер белгілейді.

мемлекеттік мекенжайлық әлеуметтік көмек алу құқығы бар отбасыларынан шыққан оқушыларға;

жан басына шаққандағы табысы күн көріс деңгейінен төмен мемлекеттік мекенжайлық әлеуметтік көмек алмайтын отбасынан шыққан оқушыларға бөлінеді.

әлеуметтік қорғалмаған оқушылар және аз қамтылған отбасыларынан шыққан оқушыларға қаржылық және материалдық көмек көрсету бөлінетін қаражаттар:

жергілікті атқарушы органдардың бюджетінде қарастырылған жалпы білім беретін мектептерді ұстауға арналған шығындар сомасынан 1 пайыз кем емес мөлшердегі аударымдар:

Қазақстан Республикасының заңмен белгіленген тәртіптегі ақылы негізде тауарлар құруды ұйымдастыруға ұсынылған түсімдер;

демеушілік және қайырымдылық көмек, тегін аударымдар және жанашырлық көмектер есебінен құрылады.

Олар төмендегідей жұмсалады:

киім, аяқ киім, оқулықтар, оқу құралдарын, мектеп –жазу құралдарын сатып алу;

оқыту орны бойынша тамақ ішуді ұйымдастыру ;

қаржылық көмек көрсету;

санаторлық –курорттық ұйымдар және демалыс лагерьлеріне жолдамалар сатып алу ;

оқушылардың көпшілік –мәдени және аз қамтылған отбасыларынан шыққан балаларға қаржылық және материалдық көмек көрсетуге бөлінетін құралдар кәмелеттік жасқа жеткен оқушылар ата-аналарының немесе қамқорлыққа алушыларының өтініштері негізінде беріледі.

Өтінішке растайтын құжаттар қоса ұсынылады:

отбасы құрамы туралы мәлімет;

өтініш беруші отбасының әрбір ересек мүшесінің табыстары жөнінде мәліметтер.

Әлеуметтік жағынан қорғалмаған және аз қамтылған отбасыларынан шыққан балаларға қаржылық және материалдық көмек көрсетуге бөлінетін құралдарды жұмсау Жалпыға бірдей міндетті білім беру қорының қаражатын бөлу жөніндегі комиссия келісімі арқылы мекеменің бірінші басшысының шешімі негізінде жүзеге асырылады.

Осы мақсаттарға бөлінетін қаржыны мақсатты жұмсау білім мекемесінің бірінші басшысы арқылы қамтамасыз етіледі. Түсімдерді есепке алу және есеп берушілік, қаражат пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Мектеп ішіндегі бұйрықпен бекітілген жауапты тұлға ата-аналардың немесе олардың орнындағы тұлғалардың өтініштері негізінде материалдық көмек көрсетуге мұқтаж балалардың тізімі жасалынады. Сондай-ақ көмек көрсету туралы атап көрсетіледі. Аталған тізім сынып жетекшісімен, сынып және мектептің ата-аналар комитетімен келісіледі және мектеп директорымен бекітіледі.

Мектеп бұйрығымен бекітілген құрамында жеті адам бар жалпыға бірдей оқыту қорының қаражатын бөлу жөніндегі комиссия ұсынылған құжаттардың жиынтығын қарастырады. Олар мұқтаж отбасыларының жалпыға бірдей міндетті білім беру қорынан көмек алу құқығы бар екендігін анықтайды.

Сондықтан ,Қордың қаражатын ең алдымен бағыттау қажеттілігі-бұл оқушылардың ыстық тамағын ұйымдастыру.

Көп балалы және аз қамтылған отбасыларынан шыққан, жетім және қамқорлықтағы балалар үшін тегін ыстық тамақ ұйымдастыру туралы мектеп директоры атынан мектеп асханасынан жалға алушылармен шарт жасалады. Тубдиспансердің ұсынымы , мектеп дәрігері және медбикенің баянхаты және қолдауқатының негізінде оқу жылының ішінде химиялық препараттарын алатын тубвиражды оқушыларды тамақтандыру жолға қойылады.

Оқушылардың тамақтануына бөлінетін қаражат келесі айдың бас кезінде нақты күндер бойынша мектеп асханасын жалға алушылардың шотына аударылады. Тамақтану мектеп директорымен бекітілген ас мәзірі және кестесі бойынша жүргізіледі. Ыстық тамақтың сапасы және ұйымдастырылуына бақылауды медбике , директордың тәрбие ісі бойынша орынбасары, Жоғар сыныптағылар кеңесінің мүшесі, жалпы мектептегі ата –аналар комитетінің өкілі ,әлеуметтік педагог және сынып жетекшілері жүзеге асырады. Айдың аяғында мектеп комиссиясы және асхана өкілдерімен тамақтану есебінің табелі бойынша күндер саны есептелінеді.Сонымен бірге, оқушылардың сабаққа келуі және тамақтануына сынып журналымен салыстырыла отырып , тексеру жүргізіледі.

Қаражаттың қалған бөлігі жазғы каникул кезінде мектеп жанындағы лагерде аз қамтылған және көп балалы отбасыларынан шыққан балалар, жетім, қамқорлықтағы оқушыларды тамақтандыру төлеміне аударылады. Тамақтандырудың есебі және бақылау оқу кезеңінде де жүргізіледі.
Жалпыға бірдей міндетті орта білім беру қорынан оқушыларға киім, аяқ киім, оқу-кеңсе керек жарақтарын сатып алу түрінде көмек көрсету

Ата-аналар мен оқушылардың бір бөлігі киім, аяқ киім, оқу–кеңсе керек-жарақтары түрінде көмектің көрсетілуіне мұқтаж. Бұл жұмысты қалай жақсы ұйымдастыруға болады? Өйткені ,біреуіне киім, екіншісіне –аяқ киім, үшіншісіне-спорттық костюм, төртіншісіне-емделуге көмек қажет. Қалыптасқан жағдайдан шығудың жолын Жалпыға бірдей міндетті білім беру қорының комиссиясы балалардың жас ерекшеліктерін, көмекке мұқтаж адамдардың санын және балаға нақты не нәрсе қажет екендігін есепке алып, ақшаны қажеттілігіне қарай бөледі. Содан кейін, барлық өтініш берушілер мен сынып жетекшілерін шақыру арқылы ата-аналар жиналысы өткізіледі, онда комиссия отырысының қорытындысы және әрбір балаға қаржы бөлу туралы ақпарат айтылады . Қаржыны картшотына аудару үшін қажетті құжаттардың болуы талаптарымен таныстыру жүргізіледі: жеке куәлігінің көшірмесі, СТН көшірмесі, ата –анасының Халық банк банкоматының карточкасы. Жоғарыда аталған құжаттарды тапсырудың мерзімдері анықталады. Тауарларды сатып алғаннан кейін, мақсаты бойынша жұмсалған қаржы жөнінде мектеп алдында есеп беру қажет.чек , шот фактура, ата-аналар комитеті мүшелерінің қолдары қойылған шығын туралы актіні көрсету.

Егер аталған балалардың ата-аналары ақшаны өз мақсатында жұмсамаған жағдайда, комиссия ақшаны мектептің әлеуметтік пендагогы немесе сынып жетекшісінің картшотына аудару туралы шешім қабылдай алады. Бұл ата-аналары мүгедек болып табылатын жағдайға да қатысты. Әлеуметтік педагогпен оның картшотына қордан аударылған ақшаны сынып жетекшісі және ата-аналар комитеті мүшелерімен бірлесе отырып, бұрынырақта жоспарланған заттарды сатып алу жөнінде шарт жасасады. Өткізілген жұмыстардан соң бір айдан кейін Жалпыға бірдей міндетті білім беру қоры қаражатының шығыны бойынша комиссия отырыс өткізіледі, онда отырыс хаттамасын жасау арқылы есептік кезеңіндегі көмек көрсету нәтижелері қарастырылады.

Мұқтаждарының қандай санатқа жататындығына байланысты сол немесе өзге құжаттар қажет болады. Егер ол бала –жетім болса, онда қамқорлық немесе патронат тағайындау туралы аудан әкімінің шешімі қажет болады. Егер ата-аналары мүгедектігіне байланысты жұмыс істейтін болса, онда жұмыс орнынан алатын анықтаманың орнына мүгедектік куәлігі ұсынылады, ал зейнеткерліктегі кісі зейнет куәлігін ұсынады. Егер қандай болмасын құжаттар жетіспеген жағдайда, жетіспеу фактілерін растайтын актілер түзіледі.

Кез келген жағдайда, педагогикалық ұжымның міндеті дағдарысқа байланысты қиындықтарды жеңіп шығу үшін отбасыларға көмек көрсетудің мемлекет тарапынан ұсынылатын мүмкіндіктерін толығымен және ұтымды пайдалану болып табылады. Қазақстанның Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына «Дағдарыстан шығу мен жаңару» жолдлауында атап өтті: «Бүгінгі таңдағы ауыртпашылықтар-біздің үлесімізге тиген алғашқы сынақ емес. Барлық Қазақстандықтардың өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатын жақсарту, біздің мемлекетіміз үшін аса маңызды үш тұғырлы міндет болып қала береді. Сондықтан барлық Қазақстандықтарды аталған іс-шараларды жүзеге асыруға, еңбексүйгіштік және қайсарлық танытуға , көмекке мұқтаж жақындарына жәрдемдесуге және қамқорлық көрсетуге шақырамын .... Адамдарға сөзбен де, іспен де көмектесейік. Мемлекет нақ осы іспен айналысуда». Біздің ,яғни ортақ көзқарастағы мұғалімдер, ата-аналар мен оқушылар ұжымының міндеті –аз қамтылған және көп балалы отбасыларынан шыққан балаларға аспалы орта білім алуға және болашақта өз жолдарын табуға көмектесу.

Оқушыларға жалпыға бірдей міндетті оқу қоры қаражатынан көмек беру үшін қажетті құжаттар тізбесі:

1) ата-аналардың немесе оларды ауыстыратын тұлғалардың көмек беруді сұраған өтініші;

2) үйде тұратын адамдардың барлығы көрсетілген үй кітабының көшірмесі;

3) отбасындағы ересек мүшелердің жұмыс орындарынан табысы көрсетілген анықтамалары;

4) пәтерде тұратын барлық баланың туу туралы куәліктерінің көшірмелері;

5) ата-ананың жеке куәлігінің көшірмесі;

6) СТН көшірмесі;

7) Халық банкінде ашылған есеп карточкасының көшірмесі;

8) сынып ата-аналар комитетінің көмек беру туралы қолдаухаты;

9) қайтыс болған жөніндегі куәлігі;

10) заңды түрде ажырасу туралы куәлігі.

Үлгі
№---орта мектептің директоры

------------------------ сынып

оқушысы----------------------------

ата-анасы --------------------------

мекен-жайы -------------------------

(толық көрсетілуі тиіс)

Өтініш

Жалпыға міндетті оқу қорынан менің ұлым (қызым) ______ сынып оқушысы ___________________________________________

Жанұя немесе тұрмыс жағдайына байланысты (ақшалай көмек, тегін тамақ, киім жазғы сауықтыру лагері) көмек беруіңізді өтінемін.

Өтінішке мынадай растаушы құжаттарды ұсынамын:

1) отбасы құрамы туралы мәлімет ( тұрғындарды тіркеу кітабының көшірмесі);

2) өтініш беруші отбасы мүшелерінің алатын табыстары туралы мәлімет;

3) жеке куәлігінің көшірмесі;

4) баланың ТУУ туралы куәлігі;

5) жанұя туралы анықтама;

6) қайтыс болған немесе ажырасқан туралы куәлік көшірмесі.

«___» _________200_жыл.

Қолы_______

Үлгі

№---- орта мектеп «___» _________200 __ жыл

Тұрғын үй тұрмыстық жағдайын тексеру_______ ____________ 200 __ жыл________ сынып оқушысы ________________тұрғылықты мекен жайы: _________________________________________________

Біз төмендегі комиссия мүшелері:

Сынып жетекшісі: ________________________________________________

Әлеуметтік педагог: ______________________________________________

Педагог-психолог: ____________________________________________

Оқушы _________________ пәтерінде куә болған жағдай __________________________________________________________________________________________________________________________

Қол қоюшылар:

Комиссия мүшелерінің аты-жөні, қол қойылады.

Үлгі

бөлу жөніндегі төрағасы

----------------------------------ға

2- сыныптың ата-аналар комитетінен

_______сыныптың ата-аналар комитеті _________________________берген өтінішін қарап, сынып жетекшісі

Самбетованы_____________________________________________________

__________________________________________ тыңдай отырып,

(себебін көрсету)

Сізден сынып оқушысы ___________________________________________

(оқушының аты-жөні)

-ыстық тамақ

-аяқ киім,киім, мектеп формасын, кеңсе заттарын алумен қамтамасыз етуді өтінеді.

Сондай ақ баланың мұқтажы_________________________________________

Ата-аналар комитетінің мүшелері___________________________________

Оқушыларды тегін ыстық тамақпен қамтамасыз етуде мынадай құжаттар болуы қажет:

• 
  Оқушылардың мектеп директорының тізімі; резервке оқушылар жазылады.
  
• 
  Мектеп директорының бұйрығы;
  
• 
  «Қамқорлық» кеңесінде қаралғандығы туралы хаттамасы;
  
• 
  Ай сайын жән жалпы қаржы бөлінуі туралы, оқушылардың толық қамтамасыз етілуі жөнінде актісі;
  
• 
  Асхана мен мектеп әкімшілігінің келісімшарты;
  
• 
  Медбике мен асхана меңгерушісінің бірлескен асхана мәзірі;
  
• 
  Оқушыларға берілетін талон; талонды оқушының немесе сынып жетекшінің алғандығын тіркейтін журнал, оқушылардың тамақ ішуін қадғалайтын дәптер.
  

№--- орта мектеп «__» __________200_ж.

Біз, төмендегі комиссия мүшелері, бас бухгалтер (аты-жөні), асхана меңгерушісі (аты-жөні), директордың орынбасары (аты-жөні) және әлеуметтік педагог (аты-жөні) төмендегі 15 әлеуметтік тұрмыс жағдайы төмен, жартылай жетім, жетім және көп балалы отбасыдан шыққан оқушыларға «Міндетті білім қорынан» қарастырылған қаржы 13.11.08-29.12.08 ж. аралығында тегін ыстық тамақпен қамтамасыз етілгенін растап қол қоямыз.

Аты-жөні қолы

№	Тағам түрі	Мөлшері	Теңгесі
Дүйсенбі
1	Күріш ботқасы	250 гр	60 тг
2	Салат (қызанақ, қияр)	100 гр	20 тг
3	Компот	200 гр	15 тг
4	Нан	2 дана	5 тг
Барлығы			100 тг

Медбике қолы аты-жөні

(үлгі)

“---” ---------200 жыл ТАЛОН № Оқушының аты-жөні ------------------ Сыныбы --------------------------- Жауапты -------------- Қолы------------

Демократиялық қоғамдық тұлғаның әрекетінің қалыпсыз қасиетіне төзіммен қарайды. Ал тоталитарлы режим адамды – төрт қатал қадағалауға алады. (медицинада, психологияда, социологияда).

Норманың өзінің көрсеткіштері; нормасының сипаттамасы бар.

Әлеуметтік педагог үшін норма мен ауытқу сөздері өте маңызды, олар баланың дарындылығымен әлеуметтік тәртіп процесін сипаттау үшін қолданылады. Ауытқулар жағымсыз және жағымды болады.

Тәртіптегі қылмыс алкогализм, нашақорлық секілді, теріс ауытқулар адамның әлеуметтік қалыптастыру процесіне және қоғамның жалпы дамуына теріс әсерін тигізеді.

Нормадан ауытқудың 4 топқа бөлуге болады.

Денсаулығында ауытқулар не тұқымқуалаушылық әсерін сыртқы жағдайлар әсерін экологиялық жағдай ауыз сапасының қанағаттандырмауы, отбасы өмірінің деңгейінің төмендеуіне байланысты.

Физиологиялық кемістіктер адам ағзасының бір мүшесінің дамуындағы қалыпта немесе уақытша кемістіктер немесе созылмалы соматикалық (бұлшықет) немесе жұқпалы ауру.

Психологиялық кемістіктер – адамның психологиялық дамуындағы немесе уақытша кемістіктер, яғни сөйлеудің бұзылуы, психологиялық мидың зақымдануы ақыл-ой дамуының бұзылуы психологиялық дамуының тежелуі.

Кемістіктер екіге бөлінеді:

Ауыр психологиялық – балада белгілі ешқандай нәрсе үйрене алмауы мен білім ала алмауы.

Қиын психологиялық – физиологиялық психологиялық кемістіктер.

Баланың физиологиялық дамуындағы ауытқулар ауру көру, есту, тірек қимыл аппараттарының бұзылуы.

Нормадан психологиялық жағынан ауытқу ең алдымен баланың ақыл-ой дамуын оның психологиялық кемістіктерімен байланысты.

Ауытқушылықтың бір тобына ең алдымен психолгиялық дамудың тежелуінен ақыл-ой кемістігі немесе олигофрония (грек ауд. олигос – аз, фринг. -ақыл) ақыл-ой кемістігі жан-жақты туа пайда болған кемістігіне байланысты немесе ауруының соққының және басқа себептердің нәтижесі болуы мүмкін.

Ақыл-ой кемістігінің 3 дәрежесі бар

1. Дебильдік ең жеңіл түрі

2. Имбицильдік ақыл-орташа түрі

3. Идиотио бұлар ешнәрсе түсіне алмайды

Ауытқудың ерекше түрі болар-дарындылығы. Бұл қандайда бір іс-әрекеттің табысты орындауды қамтамасыз ететін қабілетінің өзіндік үйлесімі.

- Балада ертеректен психологиялық, медициналық, педагогикалық зерттеуден өткізу.

- Баланың білім алу құқығын қанағаттандыру;

- Ата-анаға кеңес беру.

Адам әлеуметтенудің объектісі мен субъектісі ғана емес, сонымен қатар әлеуметтенудің құрбаны да болуы мүмкін. Нәтижелі әлеуметтану бір жағынан адамның қоғамдағы бейімделуіне алып келсе, екінші жағынан бір-біріне жағдайында сол адамның қоғамға қарсы тұруына алып келуге мүмкін. Осылайша әлеуметтанудың процесінде соңына дәл шешілмеген, әлі шешімін таппаған, адамның қоғамға бейімделу мен қақтығыс бар.

Басқа сөзбен айтқанда, әсерлі әлеуметтену қоғамға бейімделу мен енудің нақты байланысын анықтайды.

Қоғамға толығымен тұра алмайтын адам, яғни бейімделе алмаған да, диссдент құқық бұзушы немесе қоғамның өмір сүру салтанатында ауытқыған адам болып саналады.

Қазіргі кезде қоғам әлеуметтенудің 2 түрлі құрбанын туғызады. Бірінші жағдайын атап өткен жөн: демографиялық қоғам әлеуметтанудың құрбанын өзінің негізгі мақсаты бекітпелеріне қарсы тудыруы, ал тоталитарлы қоғам қайталанбас тұлғаны насихаттай келе, іс жүзінде мақсатты түрде конфликтті туғызады.

Қазіргі кезде қоғамда бір-бірімен адамның әлуеметтенуі алуан түрлі жағдайда өтеді. Оған бір-біріне қауіптер тән. Бұл қауіптер: адамның дамуына тікелей әсерін тигізеді.

Әлеуметтанудың әрбір кезеңінде адамға әртүрлі қауіптерге тән болады:

1 кезең: баланың құрсақ ішілік даму кезеңінде:

- ата-анасының денсаулық нашарлығы;

- маскүнемдігі;

- өмір сүру салтының тұрақсыздығы;

- анасының нашар тамақтануы;

- ата-анасының кері эмоционалды психологиялық құны;

- медициналық қателіктер;

-ж ағымсыз экологиялық орта;

- әртүрлі аурулар;

- физиологиялық соққылар;

- ата-ананың аморальдығы

- балаға ата-анасының өз дәрежесінде көңіл бөлмеуі;

- отбасының кедейлігі;

- құрбы-құрдастары, көршілері, олардың балалары;

- әртүрлі мағынадағы бейне таспалар көру;

3 кезең: Кіші мектеп жасы: (6-10 жас)

- ата-анасының маскүнемдігі;

- аморальдығы;

- өгей әке немесе өгей шеше;

- жанұяның кедейлігі;

- гипо немесе гипер қамқорлық (баланы мектептен тыс қолпаштау немесе қолдамау);

- сөйлеу мәдениетінің нашарлығы;

- білім алмауға дайындағы;

- мұғалімнің, өз құрдастарың негативті қатынасы;

- құрбының, өзінен үлкен баланың кері әсері;

- физиологиялық дене жарақаттары мен кемістіктер;

- ата-анасынан айырылу;

- маскүнемдік;

- ата-анасының аморальдығы;

- жанұя кедейлігі;

- гипо немесе гипер қамқорлық;

- бейнетаспалар көру;

- компьютерлік ойындар;

- ата-анасының және педагогтың қателігі;

- темкі шегу,

- таксикомания;

- зорлану;

- жалғыздық;

- физиологиялық жарақаттар;

- құрдастарының қысым көрсетуі;

- антиәлеуметтік және қылмыстық топтарға кіру;

- психосексуалды дамуының артта қалуы немесе жылдам өсуі;

- жылдам өсуі;

- отбасының жиі көшуі;

- антиәлеуметтік жанұя;

- маскүнемдік, нашақорлық, жезөкшелік;

- ерте жүкті болу;

- қылмыстық топқа кіру;

- зорлану;

- физикалық жарақаттар мен кемістіктер

- дизнофобия мен өзін сезіну, яғни өзінде физиологиялық кемістікті бар деп сезіну.

- қоршаған ортамен түсініспеушілік;

- жалғыздық;

- құрдастарының қысым көрсетуі;

- басқа жыныстармен қарым-қатынас сәтсіздік;

- суициалды бағыттылық;

- мұраттар аралығы қарым-қайшылық;

- өмірлік перспективаның жоғалуы.

6 кезең: Жеткіншекті кезең (18-23 жас)

- маскүнемдік, кедейлік;

- жұмыссыздық;

- сексуалды сәтсіздік;

- қылмыстық іс-әрекетке тартылу;

- жалғыздық;

- әскерге шақырылуы;

- білімін жалғастыруға мүмкіндіктің болмауы.

Нақты адамның осы қауіптерге душар болады, адамның жеке әрекетіне тікелей байланысты болады.

Жағымсыз жағдайлардың құрбандарының бірнеше түрі бар:

- шын, нақты құрбандар;

- потенциалды құрбандар;

- латенттік құрбандар.

Бүгінгі таңда әрбір жас адамның жеке тұлға ретінде қалыптасуы үшін адамға берілген мүмкіндіктерді толық пайдалану үшін әрбір адамның психикалық даму ерекшеліктерін ескеру қажет. Осыған орай мектептегі мінез-құлқында қиындығы бар оқушылармен арнайы жұмыстар жүргізу қажет. Үлкендер балалармен дұрыс қарым-қатынас жасай алмайтындықтан ата-аналардың тәжірибесінің жетіспеуінен, балада елестетудің, қиялдау процестерінің жеткіліксіз дамуынан мінез-құлқының қалыптасуында қиындықтар пайда болады.

Егер зерттелу нәтижесінде мінез-құлқында қиындығы бар оқушылармен белгілі бағытта жұмыстар жүргізсе, баланың психикалық даму деңгейі қалыпты болады.

Қиын балаларға кімдерді жатқызуға болады? Сабақтан көп қалатын, тәртібі мен білімі нашар, адамгершілігі төмен, қарым-қатынас жасай алмайтын, ойлау қабілеті төмен, ашуланшақ, мұғалім талабын орындамайтын оқушыларды қиын балаға жатқызамыз. Осындай оқушыларды мектептің педагог-психологтары анықтап, олармен жұмыс жүргізуі тиіс.

Көбінесе баланың мінез-құлқының дұрыс қалыптаспауы отбасына байланысты. Отбасында дұрыс тәрбие бермеуден баланың мінезі қиындай түседі. Бұл – отбасы кемшілігі.

Бала мінез-құлқының қиын болып келуі 2 факторға байланысты: