Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тексерген : Жанузаков Е.Т
Орындаған:Батыр Е.
Тобы: ВТ-805
Семей – 2019
Мазмұны
Кіріспе
Жұмыстың барысы
Мәліметтер қорын жасау
Мәліметтер қорына кестелер құру
Кілттік өрістерді орнату
Кестелерді мәліметтермен толтыру
Мәліметтер қорына диаграмма құру
Листинг
Кестелер туралы мәліметтер
Қорытынды
Кіріспе
Ақпараттық жүйелерді жасаумен байланысты ең күрделі және жауапкершілік есепетерддің бірі мәліметтер қорларын жобалау болып табылады. Осы есепті шешу нәтижесінде мәліметтер қорларының мазмұны, оның болашақ пайдаланушыларына тиімді мәліметтерді үйымдастырудың әдісі және мәліметтерді басқарудың инструменталды құрылғылары анықталуы керек.Мәліметтер қорын жобалау процесі тақырып аймақтың ақпараттық құрылымының сөзбен бейнеленуінен тақырып аймақтың объектерін кейбір модель терминдеріндегі формалданған бейнелеуге көшу болып табылады. Мәліметтер қорының құрылымын нақты жобалауда семантикалық модельдеу әдісі қолданылады. Бұл әдісте мәліметтердің құрылымы олардың мағнасы сүйемелденіп модельденеді. Семантикалық модельдеудің құрылғысы ретінде «нақтылық-байланыс» (Entity-Relationship - ER).диаграммаларының әртүрлі нұсқалары қолданылады. «Нақтылық-байланыс» диаграммаларының барлық нұсқалары тақырып аймақтың нақтылықтарының (объекттерінің), олардың қасиеттерінің және объекттер арасындағы өзара байлансытарының графикалық бейнелерін қолданады. Мәліметтер қорларын жобалау нәтижесінде модельденетін тақырып аймақтың концептуалды сұлбасы (ER-диаграммасы) пайда болады.
Мәліметтер қорының жобасы өңделгеннен кейін оны белгілі мәліметтер қорларын басқару жүйесінде (МҚБЖ) іске асыруын бастауға болады. Кәзіргі кездегі мәліметтерді басқару ақпараттық технологиялар реляциялық мәліметтер қорларын басқару жүйелерін қолдануда негізделген.
Реляциялық мәліметтер қорлары пайда боларының алдында өңделген мәліметтермен әрекеттесудің барлық тілдері файлдардың логикалық жазбалары түрде көрсетілетін мәліметтермен операцияларды жасауға бағытталған болатын. Бұл жағыдай мәліметтерді сақтауының ұйымдасуын пайдаланушыға толығымен білуді талап етеді және де қандай мәліметтер керек екенін көрсетумен бірге олар қай жерде орналасқанын, оларды қалай алуға болатынын көрсетуге жеткілікті ынта керек. Әдістемелік нұсқауларда қарастырылып отырған процедуралық емес SQL (Structured Query Language – құрамдасқан сұраныстар тілі) тілі кестелердің логикалық өзара байланысқан жиындары ретінде көрсетілген мәліметтермен әрекеттесуге бағытталған. Бұл тілдің ерекшелігі олардың мәліметтерді өңдеудің поцедураларына бағытталғаны емес, мәліметтерді өңдеудің соңғы нәтижесіне бағытталғаны. Мәліметтер қай дерде орналасқанын, оларды алу үшін қандай индекстері мен операциялардың қандай тиімділеу болатын тізбектерін орындау керек екенін SQL өзі анықтайды, мәліметтер қорына сұраныстың осындай детальдарын көрсетпеуге болады.
Жұмыстың барысы
2.1.Мәліметтер қорын жасау
CREATE DATABASE мәліметтер_қорының_аты
ON [PRIMARY]
(NAME = мәліметтер_қорының_аты _data, FILENAME=' …\
мәліметтер_қорының_аты _data.mdf ', size = өлшем, maxsize = максималды өлшемі, filegrowth = өсімше)
LOG ON
(NAME = мәліметтер_қорының_аты _log, FILENAME=’… \ мәліметтер_қорының_аты _log.ldf ', size = өлшем, maxsize = максималды өлшемі, filegrowth = өсімше)
2.2.Мәліметтер қорына кестелер құру
CREATE TABLE кесте_аты
(ӨРІС1 МӘЛІМЕТТЕР ТИПІ [NOT NULL],
ӨРІС2 МӘЛІМЕТТЕР ТИПІ [NOT NULL],
ӨРІС3 МӘЛІМЕТТЕР ТИПІ [NOT NULL],
ӨРІС4 МӘЛІМЕТТЕР ТИПІ [NOT NULL],
ӨРІС5 МӘЛІМЕТТЕР ТИПІ [NOT NULL]
2.3.Кілттік өрістерді орнату
ALTER TABLE кесте_аты
ADD CONSTRAINT кесте_аты _PK PRIMARY KEY (өріс_аты1, өріс_аты2)
Сыртқы кілттерді кестеде келесідей орнатуға болады:
ALTER TABLE кесте_аты
ADD CONSTRAINT ID_FK FOREIGN REY (өріс_аты)
REFERENCES кесте_аты (өріс_аты)
2.4.Кестелерді мәліметтермен толтыру
INSERT INTO кесте_аты
VALUES ('мән1', 'мән2', [ NULL ] )
2.5.Мәліметтер қорына диаграмма құру
Листинг
1.Кітапхананың мәліметтер қорың құрамыз:
create database biblioteka
2.Кітапханаға керек деген маңызды кестелерді құрамыз:
CREATE TABLE CUSTOMER_TBL(
CUST_ID INT PRIMARY KEY,
CUST_NAME VARCHAR(20))
CREATE TABLE BOOKS_TBL(
BOOK_ID INT PRIMARY KEY,
BOOK_DECS VARCHAR(20) NOT NULL,
COST INT);
CREATE TABLE CARD_TBL(
CARD_NUM INT PRIMARY KEY,
CUST_ID INT CONSTRAINT CUST_ID FOREIGN KEY(CUST_ID) REFERENCES CUSTOMER_TBL(CUST_ID),
BOOK_ID INT CONSTRAINT BOOK_ID FOREIGN KEY(BOOK_ID) REFERENCES BOOKS_TBL(BOOK_ID),
QTY INT,
CARD_DATE DATETIME);
CREATE TABLE AUTHOR_TBL(
AUTHOR_ID INT PRIMARY KEY,
NAME VARCHAR(20),
AUTHOR_BIOG VARCHAR(200))
CREATE TABLE PUBLISHER_TBL(
PUBL_ID INT PRIMARY KEY,
NAME VARCHAR(20))
CREATE TABLE TIP_TBL(
TIP_ID INT PRIMARY KEY,
TIP_DECS VARCHAR(20))
3.Кестелерге кілттік өрістерді орнатамыз:
ALTER TABLE BOOKS_TBL
ADD CONSTRAINT AUTHOR_ID FOREIGN KEY(AUTHOR_ID) REFERENCES AUTHOR_TBL(AUTHOR_ID)
ALTER TABLE BOOKS_TBL
ADD CONSTRAINT PUBL_ID FOREIGN KEY(PUBL_ID) REFERENCES PUBLISHER_TBL(PUBL_ID)
ALTER TABLE BOOKS_TBL
ADD CONSTRAINT TIP_ID FOREIGN KEY(TIP_ID) REFERENCES TIP_TBL(TIP_ID)
4.Кестелерді диаграмма түрінде ашамыз:
Кестелер туралы мәліметтер
CUST_ID
|
Клиент ID-і
|
CUST_NAME
|
Клиенттің аты-жөні
|
CUST_ADRESS
|
Клиент мекен-жайы
|
CUST_PHONE
|
Клиент телефон номері
|
CARD_NUM
|
Карточка номері
|
CUST_ID
|
Клиент ID-і
|
BOOK_ID
|
Кітап ID-і
|
QTY
|
Кітап саны
|
CARD_DATE
|
Берілген уақыты
|
BOOK_ID
|
Кітап ID-і
|
BOOK_DECS
|
Кітап бейнелеуі
|
COST
|
Бағасы
|
AUTHOR_ID
|
Автор ID-і
|
PUBL_ID
|
Баспа ID-і
|
TIP_ID
|
Тип ID
|
AUTHOR_ID
|
Автор ID-і
|
NAME
|
Автордың аты-жөні
|
AUTHOR_BIOG
|
Автордың қысқаша өмірбаяны
|
PUBL_ID
|
Баспа ID-і
|
NAME
|
Баспахана аты
|
TIP_ID
|
Тип ID
|
TIP_DECS
|
Тип бейнелеуі
|
Қорытынды
Біз осы SQL программасының 2012 шы жылғы нұсқасымен КІТАПХАНА мәліметтер қорын жасадық. SQL - арнайы мақсаттағы бағдарламалау тілі, атап айтқанда мәліметтер базасында ақпаратты өңдеу. Бұл бағдарлама болмаса біздің өміріміз,бір сөзбен айтқанда қиын болушы еді.Өйткені біздін күнделікті кіріп жүрген әлеуметтік желілер,барып жүрген супермаркеттер,тіпті поездтың билеттері барлығы осы мәліметтер қорына тікелей байланысты.Сондықтан да бұл бағдарламаны біз бес саусағымыздай біліп тұру керекпіз
Достарыңызбен бөлісу: |