ПОӘК 042-18-18 20/01- 2014 баспа №1 11. 09. 2014

Құрастырушы _______ «_03_» __09____ 2014 ж.

2. 
   ТАЛҚЫЛАНДЫ
   

Хаттама №_1_ «_04»__09_____ 2014 жыл

2. 
   ЭҚжГҒФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында қарастырылды
   

Хаттама №_01_ «_09_»_09___ 2014 жыл

2. 
   БЕКІТІЛГЕН
   

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінгде қаралып, баспаға ұсынылды

Хаттама №_1_ «_11_»__09__ 2014 жыл
ОӘК төрайымы _________ Г.Искакова

4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ (немесе № баспа «___» ____ 201_ ж. баспа ОРНЫНА)

Мазмұны

1 Қолдану саласы

2 Нормативтік сілтемелер

3 Жалпы ереже

4 Оқу пәнінің (модулбдің) мазмұны

5 Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі

6 Оқу-әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы

7 Әдебиеттер

Пәннің оқу – әдістемелік кешенінің құрамындағы оқытушыға арналған пән бойынша «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» бағдарламасы «5В020300» «тарих» мамандығы бойынша оқитын

2. 
   НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
   

-Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары;

-«5В020300» -«тарих» мамандығының типтік оқу жоспары:

- СТУ 042-ГУ-4-2014 университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік кещендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»:

- ДП0 42-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме: «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны»
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні тарихшы- студенттерді оқыту барысында негізгі элемент болып табылады. Тарихты зерттеу әдістерінің дамуымен, тарихшылардың алдында жалпы тарихи үрдісте өз халқының орнын анықтау тұрды. Аталған пәннің ерекшелігі-ол студенттің алғашқы курстардағы барлық іргелі тарихи және гуманитарлық пәндерден алған біліміне негізделеді және оны қортындылайды. Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясын оқыған кезде студент ежелгі дүниеден бастап Еуропаның тарих ғылымының генезисін және одан ары қарайғы дамуын көре алады. Тарих теориясы мен методологиясының негізгі ұғымдар жүйесі және категорияларымен танысып, зерттеу әдістерін меңгереді.

Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы пәнінде ғылыми- тарихи білімдердің пайда болуы және жинақталуы, тарихи ойдың дамуы, тарих ғылымының қалыптасуы және дамуы, әр кезеңдегі тарихи таным мен ойлау заңдылықтары ашылады.

Тарихи үрдісті және танымды түсіндіру (тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы) тарих философиясының негізгі міндеті болып табылады. «Тарихтың философиясы» терминін Вольтер енгізді, ол бұл түсінікті ғылыми тарихтың белгілерін анықтау үшін қолданды. Одан кейін Гердер мен Гегель бұл терминді тарихи үрдісті жалпылау жеке тарихтарды біртұтас әлемдік тарихқа тоғыстыру үшін қолданды. Тарих философиясының міндеттері тарихи үрдістің дамуының басты себептері мен факторларын анықтау. Кейіннен «тарихтың философиясы» терминінің мазмұны кеңейтілді. Риккерт, одан кейін Коллингвуд бұл түсінікке тарихи білім мен таным туралы ілімді еңгізді. Бұл ілімді бірқатар ғалымдар тарихтың методологиясы деп те атайды. Өйткені бұл жағдайда тарихтың философиясы тарихи танымның теориялы формаларына қатысты алғанда рефлексия функцияларын атқарады.

• 
  студенттерді тарихтың философиясы мен методологиясының негізгі түсініктерімен таныстыру;
  
• 
  студенттерді тарихнамалық зерттеуде тарихилық принципін саналы түрде қолдануға бағыт беру;
  
• 
  студенттерді неғұрлым белгілі теориялық бағыттармен, мектептермен, концепциялар мен және оның өкілдерімен таныстыру;
  
• 
  тарихи танымның принциптерін, тарихи теорияның категориялары мен заңдылықтарын түсіну, тарих ғылымында жинақталған әртүрлі бағыттағы методологиялық теорияларды меңгеру арқылы студенттердің тарихты оқыту мен зерттеуде өзіндік бағдарын анықтауға негіз болатын білім беру.
  

0. 
   3.3 Пәнді оқудың негізгі міндеттері:
   

- адамзат тарихының дамуына формациялық және өркенниеттік тұрғыдан қарау негізлерін түсіндіру;

- жас тарихшылардың бойында тарих ғылымының қазіргі даму дәрежесіне сай зерттеушілік мәдениетін қалыптастыру;

- тарихи фактінің ерекшеліктерін және тарихи танымның деңгейлерін, тарихи теорияның қалыптасуының жолдарын түсіну.

• 
  Тарихи зерттеулердің әдістерін білуі;
  
• 
  Пәннің негізгі категорияларын игеруі;
  
• 
  Тарихи танымның үрдістерін ұғынуы:
  
• 
  Тарихи құбылыстар мен оқиғаларға сараптама жасай алуы тиіс.
  

• 
  Ежелгі дүние тарихы. Ежелгі Шығыс тарихы. Қазақстанның ежелгі заман тарихы.
  
• 
  Орта ғасырлар тарихы. Азия және Африка елдерінің орта ғасырлар тарихы. Қазақстанның орта ғасырлар тарихы.
  
• 
  Еуропа және Америка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Азия Африка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Қазақстанның қазіргі заман тарихы.
  

• 
  Деректану
  
• 
  Тарихнама
  
• 
  философия;
  

7. 
   Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
   

5.2.1 Тарихи танымдағы «субъект және объект» түсініктері.

5.2.3 Тарих терминінің маңызы. Тарих пәні ғылым ретінде.

5.2.4 Тарихтың ғылыми – танымдық қызметі.

5.2.5 Тарихи теорияның принциптері.

5.2.6 Дәстүрлі арнайы тарихи әдістер.

5.2.7 Тарих ғылымындағы танымның эмпирикалық деңгейі.

5.2.8 Тарихи зерттеудегі танымның теориялық деңгейі.

5.2.9 Жалпы ғылыми әдістер және олардың тарихи зерттеудегі орны.

5.2.10 Тарихи зерттеудегі психологиялық талдау әдістері.

5.2.11 Тарихи информатика.

5.2.12 Тарих философиясы – қазіргі философияның құрамдас бөлігі.

5.2.13 Генрих Риккерт. Тарих философиясы.

5.2.14 Георг Зиммель. Тарих уақыт мәселесі.

5.2.15 Эрнест Трельч. Тарихшылдық және оның мәселелері.

5.2.16 Николай Бердяев. Тарихтың мәні.

5.2.17 Раймонд Арон. Тарих философиясына кіріспе.

5.2.18 Раймонд Арон. Тарих санының өлшемдері.

5.2.19 Б. Кроче. Тарих теориясы.

5.2.20 К. Ясперс. Тарихтың қайнарлары және оның мақсаты.

5.2.21 Ф.Фукуяма. Тарихтың аяқталғаны ма?
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік картамен қамтамасыз етілуі

кесте 4

Оқулықтар, оқу-әдістемелік әдебиеттердің аттары	Жалпы саны	Студенттер саны	Қамтамасыз етілу пайызы
ХХ ғасырдағы тарих философиясы. Алматы, 2007	5	11	50
Исторические воззрения мыслителей. Б.Б. Ирмуханов. Алматы, 1999.	6	11	80
Ракитов Л.И. Историчекое познание. М., 1982.	11	11	40
Могильницкий Б.Г. Введение в методологию. Томск, 1980.	1	11	40

7 Әдебиеттер:
7.1 Негізгі әдебиеттер:

7.1.1 Вайнштайн О.Л. Очерки развития буржуазной философии и методологии истории в ХІХ – ХХ вв. Л.. 1979.

7.1.2 ХХ ғасырдағы тарих философиясы. Алматы, 2007

7.1.3 Философия истории. Антология. М., 1995.

7.1.4 Философия истории. Под ред. А.С Панарина (Учебное пособие). М., 2001.

7.1.5 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

7.1.6 Иванов В.В. Метдология исторической науки. М., 1985.

7.1.7 Иванов Г.М., Коршунов А.М., Петров Ю.В. Методолгогические вопросы исторического познания. М., 1981.

7.1.8 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1982.

7.1.9 Хвостова К.В., Финн В.К. Проблемы исторического познания в свете современных междисциплинарных исследований. М., 1997.

7.1.10 Белл Д. Грядущее постиндустриальное общество. М., 1999.

7.1.11 Вебер М. Избранные произведения. М., 1991.

7.1.12 Гегель Г.Ф. Философия истории. СПб., 2000.
7.2 Қосымша әдебиеттер:

7.2.1 Артюх А.Г. Категориальный синтез теории. Киев, 1962.

7.2.2 Бабушкин С.А. Теория цивилизации. Курск, 1997.

7.2.3 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

7.2.4 Барг М.А. Эпохи и иеди. Становление историзма. М., 1987.

7.2.5 Берков В. Структура и генезис научной проблемы. Минск, 1983.

7.2.6 Блок М. Апология истории и ремесло историка. М., 1973.

7.2.7 Вайнштейн О.Л. Очерки рзавития буржуазной методолгии истории ХІХ – ХХ вв. Л., 1979.

7.2.8 Вахтомин Н.К. Генезис научного знания. Л., 1973.

7.2.9 Вопросы Методологии историчесокой науки. М., 1973

7.2.10 Герасимов И.Г. Научное исследование. Л., 1972.

7.2.11 Говорков А.А: М.Н. Покровский о предмете исторической науки. Томск, 1976.

7.2.12 Грушин Б.А. Очерки теории историчесокого исслдеования. М., 1961.

7.2.13 Гулыга А.В. Эстетика истории. М., 1974.