Сабақ №1 Сабақтың тақырыбы: Тістердің шыққандағы аурулары. Сілекей бездерінің аурулары


Васильевтің таспалы стандартты шендеуіші



бет8/10
Дата28.01.2018
өлшемі2,39 Mb.
#34617
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Васильевтің таспалы стандартты шендеуіші. 1967 жылы қолдануға ұсынылған, оның жалпақтығы 2,3 мм, ұзындығы – 134 мм. Шендеуіштің стандартты ілмектері бар, сондықтан оны қолдану оңай және көп уақыт алмайды. Бірақ бұны барлық уақытта кіші және үлкен азу тістердің аумағында Шпейс қисығына сай орналастыруға мүмкіндік болмайды. Егер тіс түйісуі терең немесе тістер қысқа болса шендеуішті қолдану өте қиынға түседі, кей кездерде тіпті қолдануға болмайды. Бұл шендеуішті басқа ілмектері бар шендеуіштер қолданатын жағдайларда пайдаланады.

Тіс-қызыл иектік шендеуіштер. Альвеолды өсіндіге және тістерге тіреліп бекітіледі.

Вебер шендеуіші төменгі жақ сүйегінің сынық сызығы тіс қатары аумағымен өтіп сынық бөліктерінің әрқайсысында бірнеше мықты тістер болса ғана қолданылады. Шендеуіш альвеолды өсіндісінің тістері жоқ жеріне тіреліп, қызыл иектің шырышты қабатына жанасып тістерді жан-жағынан тығыздап ұстап тұрады. Тістердің шайнау беттерімен кескіш қырларын жаппай тұруына байланысты антагонист тістердің түйісуі бұзылмайды. Бұл шендеуішті сынық бөліктері жылжымаған жағдайда сынық пайда болысымен салып, ем толық біткенше пайдалануға болады.

Ванкевич және Ванкевич-Степанов шендеуішін сынық төменгі жақ сүйегі тіс қатарының аумағында және оның артында болғанда, төменгі жақ сүйегі ақауланып сынған жағдайда қолданады. Шендеуішті төменгі және жоғарғы жақ сүйектері қатарласып сынғанда стандартты сыртқы таңғышпен біріктіре қолдануға болады. Шендеуіштің негізі (Ванкевич бойынша) таңдай базисі болып табылады немесе (Ванкевич-Степанов бойынша) төмен қарай бағытталған еңкіш жазықтығы бар болат доға болады. Негізгі күш жоғарғы жақ сүйегіне түседі. Бұл шендеуішті қолданғанда ауыз қуысындағы сақталған тістердің саны әсер етпейді. Емнің бастапқы кезінде шендеуішке қосымша стандартты иектік сақпан тәріздес таңғышты қолданған жөн.

Қызыл иектік шеңдеуіштер. Бүлар альвеолды өсіндінің шырышты қабатына жанасып тіреліп тұрады. Қазіргі кезде толық тістерінен айырылған науқастардың төменгі жақ сүйегі сынған жағдайда Порт шеңдеуіші қолданылады. Бұл жоғарғы және төменгі жақтық екі базисті пластикадан тұрады, олар бүйір бетінде бір-бірімен орталық окклюзияда бір блокқа біріктірілген. Шеңдеуіштің алдыңғы бөлігінде тамақ қабылдайтын тесік жа-салған. Оны ауыз қуысына кіргізген соң төменгі жақ сүйегінің сынық бөліктерін төменгі базиске қысып, иектік сақпанның және қалпақтың көмегімен бекітіп қояды. Бүл шеңдеуіш әлсізденген, оперативті ем тәсілдерін жүргізуге болмайтын науқастарға қолдануға арналған.


  1. Жаңа тақырыпты бекіту. 20мин(22%)

1.Стоматология туралы ұғым.

2. Стоматологияның дамуы.

3. Стоматологияны ұйымдастыру.

12. Сабақты қорытындылау. 5мин(6%)

Оқушылардың білім деңгеиін бағалау.

Келесі сабақтың тақырыбын хабарлау.

13. Үйге тапсырма беру. 5мин(6%)

Н. 1-бөлім,3-12 беттер

Н.2-бөлім,14-16 беттер

Сабақ №10

1.Сабақтың тақырыбы:Жақ-бет аймағының жарақаттарында науқасты тамақтандыру.

.


2. Сағат саны: 2 сағат 90мин(100% )

3. Сабақ түрі: теориялық

4. Сабақтың мақсаты:

- оқыту: Стоматологиялық емханнаның бөлімдері және олардың атқаратын міндеттерін

оқыту.


- тәрбиелік: стоматологиялық емханадағы терапиялық бөлме

жадықтарымен және жұмысты ұйымдастыру ережелерімен таныстыру



- дамыту: стоматологиялық науқастарды тексеруде қолданылатын

әдістерді меңгеру, терапиялық бөлменің жабдықтары және жұмысы ұйымдастыруды жетілдіру,оқыту



5. Оқыту әдісі: Модульды оқыту.

6. Материалды – техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютерлер, интерактивті тақта,мультимедиялық құрылғы

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: Плакаттар,тесттік сұрақтар,рефераттар,фантомдар

б) оқыту орны:

7. Әдебиеттер:

Негізгі: 1.Оразалин Ж.Б. «Хирургиялық стоматология» А. 1998ж.

2. Вязьмитина А.В., Усевич Т.Л. «Хирургическая стоматология» (практикум) М., 2000ж.

3. Робустова Т.Г. «Хирургическая стоматология» 2003ж.


  1. г

Қосымша : 1.Груздев Н.А. «Острая одонтогенная инфекция» М., 1978ж

2.Збарж Я.М. «Переломы челюстей и их лечение» Л., 1965ж

3.Кабаков Б.Д. «Лечение злокачественных опухолей ЧЛО» М., 1970ж

8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6 %)


  • Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру

  • Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру

  • Сабақтың мақсаты мен міндеті

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру.15мин(16%)

1.Стоматологияның даму тарихы.

2.Стоматология туралы түсінік.

10. Жаңа сабақты түсіндіру: 40мин(44%)

. ЖАҚ-БЕТ АЙМАҒЫ ЖАРАҚАТТАНҒАН НАУҚАСТАРДЫ ТАМАҚТАНДЫРУ ЖӘНЕ ОЛАРҒА КҮТІМ КӨРСЕТУ



Тамақтандыру

Жақ-бет аймағы жарақаттанған науқастарды тамақтандыру өте ауыр мәселе, өйткені шайнау, кей кезде жұтыну қызметтері толық бұзуылуына байланысты олар кәдімгі тамақты қабылдай алмайды.

Адам тамағына қойылатын негізгі мақсат оның физиологиялық құндығы. Сондықтан жақ-бет аймағы жарақаттанған науқастарға кәдімгі физиологиялық тағамдар тағайындалады, тек механикалық және химиялық тұрғыдан қарағанда науқасқа ауыртпалық түсірмеу керек.

Жарақаттанған науқастардың ауыз қуысының реципциясы күрт бұзылатындықтан тамақтың температурасы 45 С° жоғары болмау керек. 50 С° жоғары болса, ауыз қуысы және өңештің шырышты қабатын күйдіруі мүмкін.

Жоғарыда айтылғанды ескере отырып жақ-бет аймағы жарақаттанған науқастарға үш түрлі физиологиялық диета тағайындалады. Жақтық немесе зонд арқылы (1) жақтық (2) және жалпы диета (15). 1-ші және 2-ші жақтық тағамдардың химиялық құрамы бірдей болады, тек қана консистенцияларында айырмашылығы бар: 1-ші жақтық тағамның консистенциясы кілегей, ал 2-ші жақтық тағамдікі сұйық қаймақтай болады.

1 -ші жақтық тағам зонд арқылы — шайнау және жұтыну функциялары бұзылған науқастарға тағайындалады (тілі, маңдайы, ауыз қуысының түбі қатты ісініп жарақаттанған, екіжақты сынықтарын тістік шеңдеуішпен бекіткен науқастар т. б.). Тағамның кілегейлі консистенциясы мұрын немесе ауыз арқылы асқазандық немесе дуоденалды зонд арқылы оңай, еркін өтуіне мүмкіндік береді. 2-жақтық тағам шайнау функциясы бұзылған, бірақ жұтыну функциясы сақталған науқастарға тағайындалады. Бұл тағамға сор-па, сүт т. б. сүйықтықтар қосып консистенциясын сұйық қаймақтікіне жеткізеді. 2-ші жақтық тағам аққұман мұрнына кигізілген түтік арқылы кедергіленбей өтеді.

15-ші жалпы диета — ауыз қуысындағы жаралар жазылған және сынықтары біте бастаған науқастарға тағайындалады. Бұл әртүрлі кулинарлық өңдеуден өткізілген күнделікті қолданатын азық-түліктерден дайындалған физиологиялық қүндылығы толық тағамдар.

Барлық қоректік заттарды организмге жіберу жолдарын энтералды және парэнтералды деп бөледі. Энтералды әдіске — пероралды, асқазандық немесе дуоденалды зонд арқылы; ректалды, парэнтералды әдіске — вена теріасты, бұлшықет және сүйек арқылы жіберу жатады.

Жалпы парэнтералдық тамақтандыруды ес-түссіз жатқан немесе жарақаттану салдарынан энтералды тамақтанудың бұзылуынан зат алмасуды керекті дәрежеге келтіре алмағанда тағайындайды. Былайша парэнтералды тамақтандыру бет-жақ аймағы жарақаттанған науқастарға өте сирек тағайындалады. Осыған байланысты парэнтералды тамақтандыруды негізгі энтералды тамақтандыруға қосымша деп білу керек.

Парэнтералды тамақтандыру организмге белоктың, энергети-калық заттарды, витаминдер және гармондарды ендіруді көздейді. Белоктарды организмге полипептидтер және аминқышқылдарының дайын қосынды түрінде ендіреді, Оларға аминопептид, казеин гидролизаты, ЦОЛИПК, Л— 103 гидролизин, аминокробин және т. б. жатады.

Парэнтералды тамақтандырудың энергетикалық компоненттеріне (2,5; 5; 10) глюкозаның гипертоникалық ерітінділері, фруктоза т. б. жатады. Суда еритін (С және В тобының) витаминдерді глюкозамен, ал майда еритіндерін (А, Д, К) майлы эмульсиямен бірге жібереді. Натрий түзы, кальций, калий т. б. минералдық заттарды әртүрлі трансфузиялық сұйықтықтардың қүрамында немесе бөлек ендіреді.

Парэнтералды тамақтандырудың ішінде вена әдісі кеңінен тараған. Тамақты жіберу жылдамдығы оның қүрамына тікелей байланысты.

Белокты гидролизатор мен майлы эмульсияларды әдетте минутына 30—40 тамшы, глюкоза ерітінділерін, түздардың изотоникалық ерітінділерін минутына 60 тамшыға дейін немесе мин 4—5 мл ендіреді. Бір рет ендірілетін ерітіндінің мөлшері 200 мл, тәулігіне 2—4 л-ге дейін.

Пероралды тамақтандыруды шайнау функциясы бұзылған науқастарға мұрнына, ұзындығы 15—20 см резиналы түтік кигізілген аққұманмен береді. Ол үшін науқастың кеудесіне кленкалы алжапқыш жауып, жалпы жағдайына қарай орындыққа отырғызып болмаса төсекке жатқызады. 50 С° дейін жылытқан тамақты ақұманға құйып, тамақтандырушы аққұманды тамақ ағып кетпес үшін орта белінен жоғарырақ саусағымен қысып үстап, түтіктің үшын тіл түбіріне дейін ендіреді де құманды ауыз қуысынан жоғары ұстап, түтікті қысып түрған саусақтарын босатады. Үш секунд өткен соң тутікті тағы да саусағымен қысып қалып, науқасқа тамақты жұтып және дем алуына мүмкіндік береді. Осы 3 секунд ішінде ауыз қуысына 8—10 мл-дей тамақ құйылады.

Осы әдіспен асықпай науқасты тамақтандырады.

Жақ-бет аймағынан жарақаттанған науқастарды күніне кемінде 4 рет тамақтандыруға тиіс. Азанда сағат 9-ға, түсте 13— 14-ке кешке сағат 18-ге және ұйқыға жатудан 1—1,5 сағат бүрын жеңіл тамақ (шәй, кисель, айран, т. б.). 4 рет тамақтандыру бойынша тамақтың күндік колориялығы былайша бөлінеді: азанғы — 30, түскі — 40, кешкі — 20—25, үйқы алдындағы – 5-8.



Күтім

Жақ-бет аймағы жарақаттанған науқастардың күтімін жарақаттың түріне және орналасуына қарай жалпы және арнайы деп ажыратады.



Жалпы күтім. Ең әуелі науқастың жүрек-қан тамыр жүйелерінің, тыныс және физиологиялық дәрет алуына назар аударып бақылау керек. Бронхопульмоналды асқынулардың алдын алу үшін науқасқа кеудеше арналған жаттығулармен қатар, оларды белсенді түрде қимылдатқан жөн.

Жақ-бет аймағы мидың зақымдануымен бірге жарақаттанған науқастардың амалсыз гиподинамиясын мақұлдағанмен, оларда ауыр жауыр пайда болуының алдын алу үшін төсегінде күнде кеш-ке 3—4 рет тыныс алу гимнастикасын жасату керек.



Арнайы күтім. Жақ-беті жарақаттанған науқастардың жалпы жағдайына қарамастан, әсіресе сүйек сынықтарын шеңдеуішпен бекіткен соң, ең бірінші ауыз қуысының тазалығына мүқият күтім керек, өйткені бүл науқастардың ауыз қуысы өздігінен жазылуы мүмкін емес. Әдеттегі ауыз шаюдың орнына, сүйек сынықтарын шеңдеуішпен бекіткеннен соң, әсіресе, тамақтанып болғаннан кейін ауыз қуысын дезинфекциялағыш ерітіндімен қатты қысыммен ирригациялайды (43-сурет).

43-сурет. Ауыз қуысының гигиенасы және науқасты тамақтандыру.

Ауыз қуысында тістік шендеуіштерді ұзақ мерзімге қалдыру салдарынан қызыл иектің шырышты қабаты зақымданып жаралануы мүмкін, сондықтан ауытқыған шеңдеуіштерді дұрыстап, босаған лигатураны бұрап бекітіп тұру керек.


  1. Каталог: wp-content -> uploads -> 2014
    2014 -> Сәлім меңдібаев армысың, алтын таң! Журналист жазбалары Қостанай – 2013 ж
    2014 -> Қазақ тілі мен латын тілі кафедрасы Қазақ Әдебиеті пәні бойынша әдістемелік өҢдеу мамандығы: Фельдшер Мейірбике ісі Стамотология Курс: І семестрі: ІІ
    2014 -> Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
    2014 -> Жақсыбай Мусаев шығармашылығы және көркемдік Зерттеуші оқушы: Мұратбаева Назерке
    2014 -> Тақырыбы: Ақындықты арман еткен жерлес Талапбай Ұзақбаев
    2014 -> М.Ә. Хасен төле би әлібекұлы
    2014 -> «Қостанай таңының» кітапханасы Сәлім меңдібаев
    2014 -> 3-деңгейлерге: а/берілген сөздерді аударыңдар
    2014 -> Жақсыбай Мусаев шығармашылығы және көркемдік Зерттеуші оқушы: Мұратбаева Назерке
    2014 -> Тақырыбы: Ақындықты арман еткен жерлес Талапбай Ұзақбаев


    Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет