ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ТАЛДЫҚОРҒАН ЖОҒАРЫ ПОЛИТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
САБАҚ ЖОСПАРЫ
Пән: Физика
Сабақ тақырыбы: Зертханалық №4 Өткізгіштерді тізбектей дәне параллель қосу заңдарын тексеру
Сабақтың типі: Білім мен білік дағдыны жетілдіру сабағы
Оқыту әдісі:Іздену , түсіндіру ,баяндау ,есеп шығару.
Пәнаралық байланыс: математика, химия
Сабақтың
мақсаты
|
Білімділік: Өткізгіштерді тізбектей дәне параллель қосу заңдарын тексеру туралы түсінік беру.
|
Дамытушылық: ойлау қабілетін дамыту, ақпаратты өз бетінше ұғындыру және меңгерте алу, жеке жұмыс жасау дағдысын дамыту
|
Тәрбиелік: Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
|
САБАҚТЫ ЖАБДЫҚТАУ
А. Көрнекті құралдар: Дербес компьютерлер,интерактивті тақта,презентация
Б. Негізгі әдебиет: «Физика» Б. Конгарт, Н.Қойшыбаев 2014 ж, «Физика оқушы анықтамасы»7-11 сынып, Ш.Қ.Биболов
Сабақты жүргізу кезеңдері
|
I. Ұйымдастыру кезеңі
Студенттермен амандасу, түгендеу, сабаққа деген зейінін аудару.
|
II. Өткен тақырыпты қайталау
Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
1.Тұрақты ток деген?
2.Жылу мөлшері деген не?
3.Ом заңы деген?
4.Өткізігіштердің кедергісі деген?
5.Термодинамиканың екінші заңы ?
6.Өткізгіштерді тізбектей жалғау?
7.Өткізгіштерді параллеь жалғау?
|
III. Жаңа тақырыпты баяндау
Энергия ток көзiнен тұтынушы құрылғыларға (электр шамына, двигательге және т.б.) ток өткiзгiш сымдар арқылы жеткiзiледi. Өткiзгiштер тiзбектей және параллель қосылуы мүмкiн.
Өткiзгiштер тiзбектей қосу: Барлық өткiзгiштер тiзбекке бiрiнен кейiн бiрi тiзiлiп қосылады (5.2 сурет).
|
5.2-сурет
| Өткiзгiштер тiзбектей қосылғанда:
а) барлық өткiзгiштердегi ток күшi бiрдей
 , (5.5)
б) тiзбектегi кернеу бөлiктер кернеулерiнiң қосындысына тең
 , (5.6)
в) өткiзгiштердегi кернеу олардың кедергiлерiне тура пропорционал
 , (5.7)
г) тiзбектей қосылған n өткiзгiштердiң толық кедергiсi бөлiктердiң кедергiлерiнiң қосындысына тең:
 . (5.8)
Өткiзгiштер параллель қосу (5.3 сурет).
|
5.3-сурет
| Өткiзгiштер параллель қосылғанда:
а) тарамдалмаған бөлiктегi ток күшi тарамдалған бөлiктердегi ток күштерiнiң қосындысына тең
 , (5.9)
б) параллель қосылған тiзбек бөлiктерiндегi кернеулер бiрдей
 , (5.10)
в) тарамдалған тiзбектiң бөлiктерiндегi ток күштерi олардың кедергiлерiне керi пропорционал
 . (5.11)
|
5.4-сурет
| Өткiзгiштiң кедергiсi оның материалына және геометриялық өлшемдерiне тәуелдi. Ұзындығы l және көлденең қимасының ауданы S болатын өткiзгiштiң кедергiсi мынаған тең (5.4 сурет):
 , (5.12)
мұндағы ρ -өткiзгiштiң меншiктi кедергiсi. Меншiктi кедергiнiң сандық мәнi берiлген материaлдан жасалған ұзындығы 1 метр және көлденең қимасының ауданы 1м2 болатын цилиндiрлiк өткiзгiштiң кедергiсiне тең.
|
IV. Жаңа тақырыпты бекіту
1.Сұрақтарға жауап беру:
1. Өткізгіштерді тізбектей жалғау?
2. Өткізгіштерді параллель жағау?
3. Өкізгіштерді кедергісі?
2.Тест тапсырмасы:
3.Үлестірмелі қағаздарды үлестіру
|
V. Үйтапсырмасы
Есеп шығару
|
VІ. Сабақтықорытындылау
Сабаққа белсене қатысқан студенттердің тиісті бағаларын қою
|
Оқытушы _________________ Матай Ж.Е
Достарыңызбен бөлісу: |
