Сабақтың атауы «Адам мінезімен танылады» Сілтеме

....Әлім қолғабын киіп сыртқа қайта шыққанда, әлгі күреген қарды шашып жатқан кішкентай қызды көрді. Қоңыр түбіт бөркінің төбесіндегі жас баланың жұдырығындай түймесі қозғалса, бұлғақтап Әлімді мазақтағандай болады. Әлім оның қасына жүгіріп келді.

-Олай күремейді. Былай күре, өзім күреймін.

-Мен ше? Мен де күреймін! – деді Жанар күрегін ыңғайлап.

-Бұл қыз бала істейтін жұмыс емес, қолыңнан келмейді.

-Жоқ, күреймін! Неге қолымнан келмейді?

Жанар ашуланып, Әлімге қабағын түйе қарады. Осы кезде оның қиылған жіңішке қастарының арасынан ұзынша сызық пайда бола бастады. Танауы қусырылып, үстіңгі ерні қайқайып кетті. Әлімді кейін қарай итерді де, өзі оның нақ алдына барып тұрды. Жанардың бұл мінезін жақтыртпаған !лім ауызн бұртитып:

-Ерегісе берсең, тіпті де күретпеймін! –деді.

-Мақтаншақ! –деді Жанар оған ашуланып. –Жолдың қарын өзім күредім деп, мақтанғалы жүрсің ғой. Мақтаншақ! Мақтаншақ!

Жанардың үйге қайтып келгенін көрген шешесі:

-Неге ойнамадың? – деп сұрап еді, қызы:

-Апа, Әлім жаман бала. Мен онымен ойнамаймын, -деді сөзін бөліп сөйлеп. Көзі жасаурап кетті.

-Неге жаман? –деді Әлімнің бұрын –соңды орынсыз істерін көрмеген Қадиша апай қызына таңдана қарап.

Жанар апасының қасына келді.

-Апа, ол маған қар күретпейді! Ол мақтаншақ. Өзі ғана күрегісі келеді.

Жанар терезеден Әлімге қарап:

-Мақтаншақ! –деп айқалайлады.

-Қой, жаман балаларша мазақтағанды қайдан шығардың? -деді--- Қадиша апай. –Әлім жақсы бала. Ол өздігінен келіп ешкімге тиіспейді...

Жанар ренжіп кетті ме дегендей, Әлім оның терезесіне қайта-қайта қарап тұр еді. Әйнектен сығалап тұрған Жанарды көріп:

-Жанар, Жанар! Кел, екуіміз күрейік, кел! –деді қолын бұлғап.

-Әне шақырып жатыр, -деді апасы қызына. –Жаман бала болса, шақырмас еді, көрмейсің бе, бар ойнай ғой. Жанар терезенің әйнегіне жақындай түсіп:

-Бармаймын-. Мақтаншақ! Мақатаншақ!-деп, тілін шығарып, тағы да мазақтады.

Әлім мектептен қайтқан соң, шанасын сүйретіп есік алдындағы сырғанақ теуіп жүрген балаларға келді. Әрқайсысына бір-бір шанаға отырып алып, биіктен ойға қарай сырғанай жөнелді.

-Әлім, кел, кел! –деді жолдастары қуанып. –Кел, Әлім, кімнің шанасы алысқа сырғанар екен, жарысайық.

Сырғанақ тепкендерге қызылға қарап тұрған – балалардың ішінде Жанар да бар еді. Балалардың «Әләм» деген даусын естігенде, ол жалт бұрылып Әлімге қарады...

-Бір, екі, -деді Әлім, сол кезде анадай жерде қызыға қарап тұрған балаларға көзі түсті. Оқшаулау тұрған Жанарды көрді.

-Тоқтай тұрыңдар! –деп, шанаға отырғандарға қолын көтерді де, -Ана шанасы жоқ балаларды да бір-бірден мінгізіп алайық. Кел, Жанар, -деді.

Жанар Әлімді тағы да мазақтағысы келді. Кейін қарай шегіншектеп үйіне қарай бұрыла беріп:

-Мақтаншақ! – дей бергенде, Әлім оған қолын бұлғады.

-Кел, Жанар екеуміз отырайық, мін менің шанама! Жанар кілт тоқтап, «алдап тұр» деп ойлады.

-Кел, тез!-деді Әлім шанасын Жанарға қарай сүйреп. Осы кезде оның қасындағы балалардың бәрі де жолдастарының шанасына екі-екіден отырып алған еді. Жарысуға асыққан олар:

-Жанар, отырсайшы енді! Тез, тез!-деп, ренжи сөйледі.

Жанар Әлімнің шынымен айтып тұрғанын білді. Бірақ жаңағы мазақтағанына қысылып, оның шанасына отыруға батпады. Ақыры Әлім Жанарды шанасына отырғызды да:

-Бір, екі, үш! –деді дауыстап. Қатар тұрған балалар тегіс ойға қарай сырғанай жүгірді.

Мінезін жақсартпағандарды, оқытқанды ұқпағандарды, парызды ұмытқандарды, кемшілігін жоюға тырыспағандарды көргенде қайғы шегемін.

Конфуций

Егер сен қарау әрі қызба болсаң, басқа жақсы мінезіңнен не пайда?

Конфуций

Жақсы мінез-құлық пен ақыл күші-адамшылық қасиеттер саналады. Егер бұл екеуі бірдей болып келсе, біз өз бойымыз бен іс-қимылдарымыздан абзалдық пен жетілуді табамыз және осы екеуінің арқасында біз ізгі, қайырымды адамдар бола аламыз, осылайша бақытқа қол жеткіземіз.