Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)
І.Ұйымдастыру
1.1. Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу
1.2. Топқа бөлу (3 топқа бөлінеді)
Топ басшысына «Бақылаушының парағын» толтырып отыру тапсырылады
ІІ. Миға шабуыл (сұрақ-жауап)
1. «Ұлт-азаттық қозғалыс» ұғымын түсіндіріңдер?
2. Ұлт-азаттық қозғалыстың басты мақсаты?
3. ХІХ ғасырдағы Ресей құрамына ену дәуіріндегі қозғалыстарды ата?
Жеке жұмыс: Кесте толтыру:
Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыстың даму кезеңдеріне сипаттама беру
Ұлт-азаттық қозғалыстың кезеңдері
|
Кезеңнің қысқаша сипаттамасы
|
Көтерілістер, бас көтерулер
|
І кезең
|
|
|
ІІ кезең
|
|
|
Ұлт-азаттық қозғалыс ұғымы
-Отар елдерге тән құбылыс;
-Ұлтты өзге мемлекеттің экономикалық, саяси, мәдени езгісінен азат ету жолындағы күрес;
-Отар елдердің отаршылдарға қарсы күресі;
Ұлт-азаттық қозғалыстың басты мақсаты
-Отарлық езгіден азат ету, мемлекеттілігін, тәуелсіздігін қалпына келтіру.
-Азаттық қозғалыстың өз мұратына жетуі жалпыұлттық күштердің ортақ мүдде төңірегіне топтаса алуына тәуелді.
ХІХ ғасырдағы Қазақстанның Ресей құрамына ену дәуіріндегі ұлт –азаттық қозғалыстар
-К. Қасымұлы, Ж.Нұрмұхаметұлы бастаған көтерілістер мен 1916жылғы көтерілістерді атауға болады.
Қазақ елінің ресей империясы құрамына енгеннен бергі азаттық қозғалысын қозғаушы күштер мен күрес тәсілдеріне қарай 2 кезеңге бөлуге болады.
Билеуші әлеуметтік топ жетекші рол атқарған кезең
Зиялылар тобы қызметімен байланысты
Тұлғаны таны
   
Ал балалар, бұл суреттерден бүгінгі талқылайтын тақырып не туралы болатынын байқаған боларсыңдар?
- Қазақ халқының 1916 жылғы ұлт – азаттық көтерілісі.
Енді осы қозғалыс туралы бейнежазбаны мұхият тыңдайық
Бейнежазба тыңдалады
ІІІ. Топтық жұмыс «Постер қорғау»
Үш топқа 3 түрлі тапсырма беріледі, өзара топта талқылап, Венн диограммасын жасау.
І-топқа «Қазақ зиялыларының көзқарасының ерекшелігі мен ортақ белгілері»
ІІ-топқа «Жетісудағы көтеріліс, Торғайдағы көтеріліс »
ІІІ-топқа «Б.Әшекеев, Ж. Мәмбетов»
Топтардың бірін-бірі бағалауы.
Жеке жұмыс: Тірек сызба даярлау(Топтағы әр оқушыға жеке тапсырма беріледі)
1916 ж. ұлт- азаттық қозғалыстың қозғаушы күштері:
-Қазақ шаруалары, жұмысшылар, батырлар, қолөнершілер, өзге ұлт өкілдері
1916жылғы қозғалыстың басталу себебі:
-Отаршылдыққа қарсы, алым-салық өсуі, Жерінен айырылу, патша жарлығы
Патша үкіметінің көтерілісті басу тактикасы :
-Тез арадакөтерілісшілерді басшысынан айыра білді, ұлттық қайшылықтарды пайдалана білді, үстем тапты өз мүддесіне пайдаланды.
Көтеріліске шығушылардың іс- әрекеттерін баянда:
-Жасақ құрды, тізімдерді жойды, хан сайлап, отарлауға дейінгі билікті қалпына келтіруге тырысты.
1916ж . ұлт-азаттық көтерілістің жеңілу себебі:
-Бытыраңқы, ұйымшылдық жеткіліксіздігі
-Қару- жарақ жеткіліксіздігі
-Рулық тартыстар
-Жергілікті халық пен қоныстанушылар арасындағы қайшылықтар
-Зиялылар арасындағы бірлік болмауы
-Үстем тап өкілдері сатқындығы
1916ж . ұлт-азаттық көтерілістің тарихи маңызы
-Қазақ халқы таптық санасы өсті
-Қазақстан халықтары ұлттық мүдделерінің ортақтығын ұғынуы
-Қозғалыс барысында өкімет құрылымы , қарулы күштер ,басқару аппараты құрылды
-Ресей империясындағы азаттық күрестің шырқау шыңы болды
Өзін-өзі бағалау
V. Жұптық жұмыс: Семантикалық карта
1. Ұлт-азаттық күреске қатысқан өзге ұлт өкілдері:
№
|
Бұл кім?
|
Н. Кротов
|
С.Ужгин
|
Е.Курев
|
С.Вервицкая
|
1
|
Қарқара қозғалысын ұйымдастырған:
|
|
|
+
|
|
2
|
Қостанай соц.-демократиялық ұйымын құрушы, «Қарабалықтағы оқиғалар туралы сөз» үнқағазын шығарған, көтерілісті тоқтатпауға шақырған:
|
|
+
|
|
|
3
|
Көтерілісшілерді қолдаған, кәсіпкердің қызы:
|
|
|
|
+
|
4
|
Торғайдағы көтерілісшілерді соғыс ісі шеберлігіне үйреткен:
|
+
|
|
|
|
№
|
Бұл кімнің сөзі:
|
Т.Рысқұлов
|
Ә.Бөкейханов
|
А.Байтұрсыноа
|
М.Дулатов
|
1
|
«Қазақ секілді іргелі жұрт өзгелер қатарында соғыс майданында қару-жарақ асынып,мемлекетті қорғауға лайық еді, қатарда жоқ қара жұмысқа байлануын кемшілік санаймыз»
|
|
|
|
|
2
|
«Жұрт сеңдей соғылды, түнде ұйқыдан, күндіз күлкіден айырылды»
|
|
|
|
|
3
|
«Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды»
|
|
|
|
|
4
|
«Қазақ-қырғыз осы көтерілісте көп адамын өлтіріп, шаруасын күйзелтсе де, келешекте қандай ел екенін білдірді....»
|
|
|
|
|
Жұптардың бірін –бірі бағалауы
Қорытындылау Сұрақтарға жауап беру арқылы бірінші шыңға шығу
 -------------
---
--
----
-
---- ---- ----
Сұрақтар:
1. 1916ж 20 шілдеде Түркістан генерал губернаторы болып тағайындалды (Куропаткин)
2. Орта жүздің ықпалды биі Нияздың немересі : (Ә. Жанбосынов)
3. «Тыңдаңыздар, қан төкпеңіздер, қарсыласпаңыздар»,-деп жазды (либерал-демократтар)
4. Түркістан өлкесінде атылды (347 адам)
5. 1916ж. қазақ жерінде қазақтардың саны.... кеміді (жарты млн)
6. «Алыспаған , жұлыспаған бостандық атына мінбейді, бұғаудан босамайды, ері құлдықтан, әйелі күңдіктен шықпайды, малына да, басына да ие болмайды» Бұл кімнің сөзі?
ҮІ. Кері байланыс: Жеделхат жолдау
| 
Бекітемін: