Сабақтың тақырыбы: §46-47. Қазақ халқының мәдениеті Сабақтың мақсаты



Дата22.01.2017
өлшемі86,06 Kb.
#7561
түріСабақ
Сынып:7 Пәні:Қазақстан тарихы Күні:

Сабақтың тақырыбы: §46-47. Қазақ халқының мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға ХҮІ – ХҮІІ ғасырлардағы қазақтың материалдық және рухани мәдениетінің дамуы туралы түсінік беру.
Тәрбиелік: Бүгінгі мәдени жетістіктеріміздің бастау бұлағы – мәдениет ескерткіштерін қадірлеп, қастерлеуге, мәдениеттілікке, адамгершілікке, имандылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: Рухани және материалдық мәдениеттің даму барысын бүгінгі мәдени жетістіктермен ұштастыра отырып өз бетінше қорытынды жасауға дағдыландыру.
Сабықтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, баяндау, топпен жұмыс, дискуссиялық өрнек
Сабақтың көрнекілігі: карта, суреттер, Үлестірмелі қағаздар,
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу, сынып оқушыларын түгелдеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Сәйкестігін табу, «ИӘ», «ЖОҚ» зымыран сұрақтар

Берілген сұрақтарға сәйкес келетін жауабын тап.




1

Маусымды көші-кон қанша мезгілге бөлінеді

500-1000

2

Қысқы көште өз қоныстарын қай өзендердің бойында орналастырған.

Тамыз

3

Қыста мал бағатын қазақ ауылдары үшін ең қауіптісі қандай оқиға.

Кебелек

4

Ешкіге тиетін індеттің түрі?

Мамыр,маусыз

5

Көктеуге көшудегі басты мақсаты?

20-25

6

Жас төлге арнап не жасаған?

Күрке

7

Қыстау мен көктеудің арасы қанша шақырым болады

Жұт

8

Жайлауға көшу қай мезгілде басталады.

4

9

Көктеу мен жайлаудың арасы қанша шақырым болады?

Мал төлдетеді, жүн қырқады.

10

Жайлаудан Күздеуге көшу қай мезгілде басталады?

Іле, Шу, Талас, Сырдария

11

Піскен астықты немен орады?

Қол орақпен

12

Қазақ халқында өрнектеп ши тоқу, кілем, алаша тоқу, ою-өрнек тоқумен кімдер айналысады?

Көншілік

13

Тері илеумен кімдер айналысқан

Өрімшілік

14

Қымыз ашытатын ыдыстың түрі

Асыл тастардан

15

Сәнді бұйымдарды неден жасаған

Саба

«ИӘ», «ЖОҚ» зымыран сұрақтар



  1. Қазақ халқы тек бірыңғай көшпелі мал шаруашылығы ғана болды ма?

  2. Маусымдық көшу, жыл мезгілдердің ерекшеліктеріне қарай мал басын сақтау үшін көшіп-қонады.

  3. Қыста мал бағатын қазақ ауылдары үшін ең қауіпті жұт болды.

  4. Қазақтар қыстаудың орнын жиі ауыстырған.

  5. Жайлауда қозы жүнін қырқан. Жүннен киіз басып, үй-жайға қажетті бұйымдар жасаған.

  6. Күздеуден қыстауға қараша айында көше бастаған.

  7. Егін шаруашылығымен айналыстанын қазақтар Оңтүстік Қазақстанда Сырдария, Шу, Арыс, Талас, Іле өзендерінің бойында қоныстанған.

  8. Қазақ халқының ішінде зергерлік іс өте жоғары бағаланған.

  9. Ысдыстың кейбір түрлері теріден жасалған.

  10. Тоқыма тоқу, кілем тоқумен ұсталар айналысқан.

ІІІ. Жаңа сабақ:

Жаңа сабақтың жоспары:


Жаңа тақырыпты өз бетіңмен меңгеріп көріңдер . (Төмендегі жетелеуші тапсырмалар арқылы)

Сендерге мына деректер таныс па? Сұрақтарға жауап бер.
Әр халықтың өзінің мәдениеті бар. Ал, қазақ халқының мәдениетіне нелер жатады деп ойлайсыңдар?
Жауабы: салт-дәстүрі, тілі, тағамы, әдебиеті т.б.
Қазақ халқының мәдениеті нешеге бөлінеді?
Жауабы: екіге материалдық және рухани
Осы екі мәдениттің екі айырмашылығын айтыңдар. Мысал келтіріңдер.
Жауабы: Материалдық мәдениет дегеніміз халықтың күнделікті тұрмыс қажеттілігін өтейтін, өмір сүруді қамтамыз ететін бұйымдар мен өмірге қажетті нәрселер және оны өндіруге керекті құрал-жабдықтар. Мысалы: тұрғын үй, киім-кешек, тағам түрлері, құрал-сайман.

Рухани мәдениет дегенміз елімізден ежелден өмір сүрген ру-тайпалардан бері қарай жалғасып келеді. Рухани мәдениетке адамдардың наным-сенім, ділі, тілі, ойлау жүйесі мен дүниеге деген көзқарасы жатады.

Жаңа сөздер:

Жүкаяқ, Сырмақ, кебеже, бие мұрындық,

Жүкаяқ- Жүк жинайтын қағаштан істелінен жиһаздың түрі.

Сырмақ- ақ және қара немесе басқа түсті кигізді оюмен ойып, түрлі түсті жіппен сырып құрастыратын төсеніш.

Кебеже- Керекті заттарды салуға арналған сандықтың түрі.

Бие мұрындық-Бие байлап, қымыз ашытқан үй, шағын той-томалақ жасап өтуі.

Төмендегі сөздерге қысқаша анықтама беріп түсіндіріп кетіңдер?

Тымақ, тон, шұбат, қатық, аңыз, айтыс.

Сызба кесте арқылы түсіндіріңдер




Материалдық мәдениет

Рухани мәдениет

Сергіту сәті: Берілген сөздерді іс-қимылмен көрсету.

Сырға, айна, доп, қалам, бор, кітап, алқа, телефон, өшіргіш, білезік.


  1. Тапсырма. Берілген суреттерді материалдық және рухани мәдениетке бөліп көрсетіңдер.

  2. Тапсырма.Тиісті сөздерді бос орынға қойып сөйлемдерді толықтырыңдар.

Мал шаруашылығымен айналысқан қазақтардың басты тағамдары?

Жауабы: ..............., сүт, ............. ..................... тағамдары болды.

Халқымызда отбасы неке қатынастарында қандай салт-дәстүрлер, әдет-ғұрыптар сақталған.

Жауабы: ............,қыз ұзату, ......., ..............., .............., ............ сақталған.

Халық ауыз әдебиетіне мысалдар келтіріңдер?

Жауабы: ................., жұмбақтар,............, .........., ..........., ........., жатады.

Қазақ халқының ұлттық киімдері қандай болған.

Жауабы: ............., тақия, .............., .................., ................., ................. жатады.

Қазақ ертегілеріне мысалдар келтіріңдер?

Жауабы:................., ....................., Қарамерген,..................., ..............., ......................, .................. т.б.



  1. Тапсырма. Семантикалық карта

Мәдениеттер

Түрлері


Ұлттық тағамдар


Салт-дәстүрлер

Киім-кешектер

Ертегілер

Батырлар жыры

Ғашықтық дастандар

Қыз жібек



















Қамзол



















Шұбат



















Қыз ұзату



















Алтын сақа



















Қамбар



















Мәсі



















Сыңсу



















Төрехан



















IV. Сабақты қорытындылау. Өз ойларыңды жазыңдар.

Қазақ халқының салт- дәстүрлері қазіргі таңда сақталған ба? Өз ойыңды жаз.

Менің ойымша.......................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

V. Сабақты бекіту сұрақтары:



  1. Қазақ халқының ХҮІ-ХҮІІ ғасырлардағы мәдениетінің даму ерекшелігі қандай?
    2. Рухани мәдениет дегеніміз не? Оған мәдениеттің қай салалары жатады?
    3. Қазақ ауыз әдебиетінің бай мұрасы ұрпақтан – ұрпаққа қалай жетті?
    4. Қазақ ауыз әдебиетінің бай мұрасынан мысалдар келтіріңдер?
    5. Материалдық мәдениет дегеніміз не?
    6. Киіз үйдің жабдықтарын атаңдар.
    7. Қазақтың ұлттық тағамдарын атаңдар.

VI. Оқушыларды бағалау. Сабаққа дайындалып келген, белсене қатысқан, оқушыларды бағалаймын.

Үй тапсырмасы: §46-47. Қазақ халқының мәдениеті Оқу. Мазмұндау.


«Мен өз мәдениетімді мақтан тұтамын» тақырыбында шағын әңгіме жазып келу.

ҮІ. «Дискуссиялық өрнек»



Р/с

Мазмұны

Келісемін

Келіспеймін

1

Хан халықтың бейбіт тұрмысын, тыныштығын қамтамасыз етуге міндетті

+

 

2

Ханның уәзірі болған жоқ

 

+

3

Хан Шыңғыс ұрпағынан болуға тиіс

+

 

4

Хандық билік мұрагерлік жолмен берілген жоқ

 

+

Каталог: 802A181CB337A9DF
802A181CB337A9DF -> Практикалық психология Диагностикалық және коррекциялық жұмыс
802A181CB337A9DF -> Қызылегіс негізгі мектебі «5,6,7 сыныптарда оқитын жасөспірімдердің ата-аналарына психологиялық көмек»
802A181CB337A9DF -> Сайыстың атауы Білімді оқушы. Интеллектуалды ойын
802A181CB337A9DF -> Тәрбие сағатының тақырыбы: Дұрыс тамақтану-денсаулық кепілі Мақсаты: Білімділік
802A181CB337A9DF -> Қызылегіс негізгі мектебі бойынша «Бақытты балалық шаққа құқық»
802A181CB337A9DF -> Сабақтың тақырыбы: Психологиялық дайындық. Үлкенге де сіз, Кішіге де сіз, Бар адамды құрметтеп, Бас иеміз біз
802A181CB337A9DF -> Н.Ә. Назарбаев Бала тәрбиесі баршаның ісі
802A181CB337A9DF -> Оқу жылындағы «Таза, терең, өткір, күшті кең тілім!» атты тілдер апталығының қорытындысы
802A181CB337A9DF -> Сабақтың тақырыбы: Термоядролық реакциялар. Радиоактивті сәулелер. Сабақтың мақсаты: а білімділік


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет