Сабақтың басы
3 минут
6 минут
|
«Ширату жаттығулары»
М: Оқушылармен амандасу. Сергіту арқылы оқушыларды сабаққа ынталандыру.
«Атомдар мен молекулалар ойыны» әдісі бойынша ортаға шақырып, топқа біріктіремін. Мұғалім оқушыларға бәріміз молекулалар сияқты жалғыз қимылдаймыз дейді. Молекулалар бірігіп-бірігіп, екеу болады, сосын үшеу болады, атомдар түзіледі. Оқушылар молекулалардан атомдар түзілу арқылы 3 топқа біріктіремін.
«Мен кіммін» атты жұмбақтарды шешу арқылы сабақтың тақырыбын ашамын.
«Сырларым бар химиктерге аян, таба алсаң қасиетімді етем баян» деп жұмбақтарды қоя бастаймын.
1. Мен 1811 жылы француз фабриканты химик-технолог Бернер Куртуа ашты. Атым грекше күлгін, қара көк деген мағына береді. Теңіз орман-жапырағы деп аталатын ламинария балдырының құрамында 0,1-0,6%-мын. Организмдеріңізге мен жетіспесем, бақшаңкөз ауруына шалдығасыздар.
О: Йод
М :-Ия бұл жұмбақтың шешуі «Йод» болады, Йод VІІ топтың негізгі топшасындағы элемент болып табылады деп сипаттама береміз. Келесі жұмбақтың жалғасы:
2. Мен бүлдіргіш элементпін, қ.ж. солғын сары түсті бейметалмын. Өткір иісті улы газбын. Қосылыстарымда бір валенттімін, өте белсендімін, қалыпты температурада көптеген элементтермен әрекеттесемін. Менімен жанасқан кезде натрий, кальций, кремний, күкірт, фосфор жанады,ал су айырылады. Ауыз суда мен жетіспесем тістеріңіз ауыратын болады.
О: Жауабы: Фтор элементі. Келесі жұмбақ
3. Мені 1826 жылы француз ғалымы Ж.Балар ашқан. Иісім сасық болғандықтан меннен бәрі қашады. Мен қалыпты жағдайда өткір иісті қызыл-қоңыр түсті ауыр сұйықтықпын, ауада тез буланып, сары қоңыр бу түземін.
О: Бром
Мұғалімнің сөзі: – Ия бұл элемент Бром болып табылады.
Сонымен оқушылар осы Йод, Фтор, Бром элементтері арасында қандай байланыс бар деп ойлайсыздар және де қай топқа жататын элементтер деп сұрақ қою арқылы бүгінгі тақырыбымызға өтеміз. Сонымен оқушылар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Галогендер». Ендеше 7-8 сыныптарда өткен білімізге сүйене отырып галогендерді периодтық кестедеден сипаттайық. Оларға қандай агрегаттық күй тән? Галогендердің металдар ма, әлде бейметалдарға жатады ма соны есімізге түсірейік.
Сабақтың мақсатымен таныстыру:
М: Сонымен бүгінгі сабағымыздың мақсаты:
- галогендер молекулаларының электрондық формулаларын құрастыру және кристалдық тор түрі мен байланыс типін анықтау
– топта галогендер қасиеттерінің өзгеру заңдылықтары
М: Ал енді осы бүгінгі сабағымызға сәйкес күтілетін нәтижеміз:
Галогендердің электрондық формуласын жазады
Кристалдық тор мен байланыс түрлерін анықтайды
Галогендердің топ бойынша қасиеттерінің өзгеру заңдылығын түсініп меңгеруіміз керек.
Мұғалімнің сөзі: «Барлық оқушыларға сәттілік тілеймін!»
|
Д.И.Менделеевтың периодтық кестесі
|
Сабақтың ортасы
7 минут
2 минут
5 минут
5 минут
7 минут
|
Топтарды мәтінмен жұмыстану үшін «Борт журналы» арқылы жұмыстандырамын. Ол үшін 1- топқа кітапта берілген материалды оқып шығуға, ал қалған 2 топқа қосымша деректер беремін. Материалмен танысып оқып шығуға 5 минут уақыт беріледі. Материалмен танысып болғаннан кейін осы кестені толтырып, топтан бір оқушы өздері толтырған кестені оқып таныстырады. (Мұғалім оқушылар мәтінмен жұмыстанып жатқан кезде уақытты ескертіп отырады.)
Берілген тақырып бойынша маған не белгілі? Мен не білемін?
|
Мәтіннен қандай жаңалық туралы білдім?
|
|
|
ҚБ: Топтар өзара бірін-бірі топтық жұмысты «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы бағалайды.
Мұғалім сөзі: Оқушылардың өздері оқып меңгерген білімін, алған материалдарын толықтырып кетемін. Галогендер тобына – фтор, хлор, бром, иод жатады. Олардың молекулалары екі атомды, нағыз бейметалдар.
Олардың барлығы ұшқыш сутекті қосылыстар береді. Салыстырмалы атомдық массалырының мәндері артқан сайын элементтердің белсенділіктері кемиді. Топшада атомдық нөмері
өскен сайын галогендердің атом радиусы да өседі, сондықтан фтордан астатқа қарай тотықтырғыш қасиеттері кемиді. Соған сәйкес тотықсыздандырғыш қасиеттері артады, ал электртерістілігі кемиді.
1-тапсырма
(Ж) Берілген F2, Cl2, Br2 элементтерінің электрондық формулаларын құрастыру.
|
Элементтердің атауы
|
Молекулалардың электрондық формуласы
|
1-топ
|
F
|
|
2-топ
|
Cl
|
|
3-топ
|
Br
|
|
Дескриптор
1. Химиялық элементті орналасқан орны бойынша сипаттайды
2. Период бойынша неше деңгейден тұратының анықтайды
3. Элементтің электрондық формуласын құрастырады.
|
