«Жұмыс» терминін физика ғылымына 1826 жылы француз ғалымы Ж. Понселе енгізген.
«Жұмыс» және «механикалық жұмыс» терминдерінің арасындағы айырмашылық – механикалық жұмыс кезінде дене міндетті түрде қандай да бір күштің әсерінен орын ауыстыруы қажет.
Механикалық жұмыстың формуласы :
Механикалық жұмыс = күш ·орын ауыстыру
A = F ∙ s ХБЖ: [A] = H ∙ м = Дж
Механикалық жұмыс атқарылуы үшін қандай шарттар орындалуы керек?
Механикалық жұмыс жасалуы үшін:
Күш жұмсалуы қажет
Дене орын ауыстыруы қажет
Кім жылдам? /кесте толтыру /
А (Дж)
75
144
F ( Н )
4
15
S (м)
12
4
Ассоциация Жұмыс скаляр шама
Механикалық қуат.Қуат бірліктері
Жұмыстың орындалу шапшаңдығынсипаттайтын
физикалық скаляр шаманы қуат деп атайды
Қуат – механикалық жұмыстың сол жұмыс істеуге кеткен уақытқа қатынасымен өрнектеледі:
Қуаттың өлшем бірлігі ретінде [Вт] «Ватт» деген шама алынды.
ХБЖ: [N] = Дж /c = Вт
1 Вт = 1 Дж / 1с
N =A/t
Бірдей жұмысты кім жылдам бітіреді? Неліктен?
Төмендегі жағдайларда қуаттарын салыстырыңдар:
Массалары бірдей екі бала үйдің үшінші қабатына жарыса жүгіріп шықты, олардың бірі 15 секундта, екіншісі 20 секундта 3 – ші қабатқа шыққан болса, қайсының қуаты көп?
Биiктiгi 10 м сарқырамадан 2 минутта 50 м су құлап ағады. Су ағынының қуаты қандай?
Адам бір шелек суды құдықтан алғашқыда 10 секундта, екінші жолы 17 секундта тартып шығарды. Осы екі жағдайда адам бірдей жұмыс жасай ма? Екі жағдайдағы қуаттары туралы не айтуға болады? Жауаптарыңды түсіндіріңдер.
Есепте
№
Қуат, Вт
Жұмыс, Дж
Уақыт,с
1
?
2000
4
2
3600
?
2
3
4200
12600
?
4
?
7200
12
І. Сұрақтарға жауап беріңіз. 1.Механикалық жұмыс дегеніміз...? 2.Механикалық жұмыстың формуласы? 3.Механикалық жұмыс орындалу үшін шарттарды атаңыз? 4. 27 мкДж Дж-ға айналдырыңыз? 5. Механикалық қуаттың дегеніміз не? 6. Механикалық қуаттың өлшем бірлігі? 7. 12 кВт-ды Вт-ға айналдырыңыз? 8. Механикалық қуаттың формуласы?
«Жұмыс» сөзжұмбақ шешу
Ж
Ұ
М
Ы
С
Сұрақтары: 1. Жолдың уақытқа қатынасына тең шама 2. Метрмен өлшенетін физикалық шама 3. Кез келген заттың ең ұсақ бөлшегі 4. Архимед күшінің басқаша атауы 5. Уақыттың өлшем бірлігі
Біліміңді байқап көр :
Тест. 1 нұсқа
1.0,4 кН күштің әсерінен дене 10м – ге орын ауыстырғандағы атқарылған жұмыс: