1 Бағдарламалау парадигмалары және бағдарламалардың жалпы қасиеттері
жүктеу/скачать 186 Kb.
|
2023-МУК-4. Бағдарламалардағы абстракциялар
4.2. Деректерді абстракциялауДеректерді абстракциялаудағы маңызды ұғымдардың бірі-өңделетін ақпаратты сақтау үшін пайдалануға болатын дерексіз деректер элементін құру. Айтуынша, ақпаратты бағдарламалық модульдің әртүрлі орындарында бірнеше рет қолдануға болады және оны оңай өзгертуге болады. Анықтама белгілі бір немесе жалпы болып табылады, оны аталған деректер абстракциясында бағдарламаны орындау кезінде параметрлерді беру механизмі немесе ауыстыру механизмін қолдана отырып түрлендіру арқылы жасауға болады. Деректер элементі кейінірек Бөлуге болмайтын "литерал" немесе "сандық емес тұрақты" сияқты бір элемент болуы мүмкін немесе элемент жалпы, дәл анықталған операциялар орындалатын бірқатар ортақ қасиеттері бар элементтердің бірігуі болуы мүмкін. Жалпы қасиеттер жиынтығын объектілердің жалпы деректер түріне ие болуымен шатастыруға болмайды. Жалғыз шектеу-бұл біріктірілген элементтің әртүрлі элементтерінде қайталанатын жалпы операцияны мүмкін ететін кейбір жалпы қасиет. Егер олар бүтін сандар сияқты бірдей деректер түріне ие болса, онда жалпы операция бүтін сандардағы операцияны білдіреді. Алайда, көптеген жағдайларда операциялар құрылыммен байланысты және сонымен бірге деректердің белгілі бір түрін тартудың қажеті жоқ. Деректер элементінде ол көретін аймақ бар және сол аймақта есептеулер жүргізіледі. Элементтің көрінуіне көз жеткізу үшін бағдарламалау тілі деректер элементі көрінетін нақты шекаралары бар бағдарламаның бөліктерін анықтауы керек. Бағдарламада бірдей атаумен бірнеше деректер элементтерінің болуына мүмкіндік бергіміз келсе, деректер элементінің көріну шекараларын орнату қажет. Әйтпесе, атаулардың сәйкес келуіне байланысты қате пайда болады, өйткені бірдей атау әртүрлі деректер элементтеріне қатысты. Бағдарламаның бір бөлігіндегі деректер элементіне қол жеткізудің екі тәсілі бар: (1) деректер элементіне атау беру және (2) жарияланған позициядан көрінетін орналасу шектерін анықтау. Атауды пайдалану бағдарламалық модульдің бірнеше жерінде деректер элементіне қол жеткізуді жеңілдетеді және орналасу шектері деректер элементінің көріну шекарасын анықтайды. Деректер элементіне бағдарламаның әртүрлі бөліктері үшін бірнеше атауларды пайдалану арқылы қол жеткізуге болады. Деректердің бір элементіне қатысты бірнеше атаулар бүркеншік назыв деп аталады және олар кейінірек егжей-тегжейлі сипатталады. Деректер элементін жариялаған кезде жалпы құрылым үлгісінің қажеттілігі туындайды, өйткені бірнеше деректер элементтері ұқсас деректер үлгісімен байланысты болуы мүмкін. Мұндай құрылымдар мәліметтер абстракциясы деп аталады. Кейбір жақсы анықталған қасиеттері бар деректер элементтерінің белгісіз саны бойынша жұмыс істеу үшін бізге тұрақты және айнымалылар ұғымы қажет. Тұрақты-бұл компиляция кезінде деректер элементіне берілуі мүмкін және болашақта өзгермейтін мәнді сақтаушы. Айнымалы жад ұяшығында көрсетіледі, оны бағдарламаны орындау барысында бірнеше рет қайта жазуға болады. Айнымалыны компилятор жасырын түрде жасай алады немесе бағдарламаны орындау кезінде тілді орындау жүйесі арқылы немесе бағдарламашы көрсетуі мүмкін. Деректер элементіндегі айнымалыны көрсету бағдарламаны орындау кезінде бірнеше рет өзгеруі мүмкін. Мысалы, императивті бағдарламалау парадигмасында деструктивті тағайындау кезінде немесе ол бір рет мән берілгеннен кейін жазылуы мүмкін, мысалы, бағдарламалау парадигмасында бағдарламашыға жад ұяшығы немесе жад блогы ұғымын енгізу арқылы дисплейді өз қалауы бойынша өзгертуге мүмкіндік береді. Жад ұяшықтарының пайда болуының арқасында идентификатор жад ұяшығы, а жад ұяшығы деректер элементі, императивті бағдарламалау парадигмасындағы айнымалылар өзгермелі болады және өзгертілетін объектілер деп аталады. Керісінше, декларативті тілдер бағдарламашыға идентификаторды деректер элементіне тек бір рет түрлендіруге мүмкіндік береді: идентификатор деректер элементі. Мән тағайындалғаннан кейін бағдарламашы жаңа мән тағайындау үшін жаңа айнымалы жасауы керек. Мәнді тек бір рет тағайындауға болатын нысандар өзгермейтін нысандар деп аталады. Қазіргі бағдарламалау тілдерінде деректерді абстракциялаудың мұндай кластары кең таралған. Барлық заманауи бағдарламалау тілдері бірлік элементтері мен бірлестіктерін қолдайды. Декларативті және императивті бағдарламалауды қолдайтын тілдер өзгеретін және өзгермейтін объектілерді ажыратады және қолдайды. жүктеу/скачать 186 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|