1 билет Туляремияның этиологиясы, эпидемиологиясы. Fracicella tulerensis

№ 1 билет

1.Туляремияның этиологиясы, эпидемиологиясы.

Fracicella tulerensis қоздырғышымен қоздырылатын, лимфа түйіндерді, теріні, көзді, аңқаны, өкенің зақымдануымен және улану белгілерімен сипатталатын жедел облигатты табиғи ошықты зоонозды ауру, Аурудың ошақтары: Америкада, Еуропада, Азияда кездеседі.

Туляремия қоздырғышын биологиялық қару ретінде қолдану мүмкін. Бұл дерт аса қауіпті инфекциялар қатарына жатады. Аэрозоль түрінде қолданғанда қоздырғыштын 15-20 микробы жеткілікті.

Аурудың атауы табылған жеріне байланысты. АҚШ-тың (туляре аралы) Калифорния

Этиология. Қоздырғышы ұсақ грамм теріс, ұсақ коктар, ұсақ капсула және спора түзбейді. Бруцелла тұқымдастығына жатады. Қазақстанда қоздырғыштың 2 түрі кездеседі. Орта Азиялық және Б түрі қарапайым қоректік ортада өспейді. Цистинал және табиғи супстраттар ( жұмыртқа сарысы, бауыр, талақ, ми.). Өсу үшін оптималь t⁰ 35-37 С. Сыртқы ортада ұзақ уақыт сақталады. Өзен суында +4С 1ай, 0 С төмен темературада 6ай. Өлген мал денелерінде 1айдан жоғары 8-12 С-та.

Эпидемиология. Аурудың көзі және резервуары жануарлар. Табиғаттағы аурудың резервуары кеміргіштер, қочндар, тышқандар, андатралар.Кенелердің организмінде қоздырғыштар өмір бойы сақталады. Қан сорғыштар организмінде 2апта бойы, ал имфицирленген жануарлар қанында өмір бойы. Адам ауру көзі болып табылмайды.Табиғи ошақтардың 7 түрін ажыратады:Батпақтық, көгалдық,ормандық,далалық, тау шатқалды, тоғайлық, тундралық.Қазақстанда ошақтың 4 түрі: таулы шатқалды, батпақтық, тоғайлық, далалық.Берілу жолдары:1.Трансмиссивті: арнайы тасымалдаушы жоқ, Ауру әр түрлі қанатты қансорғыш арқылы беріледі. 2. Контактілі: тері мен шырышты арқылы, әр түрлі жарақаттар арқылы. 3. Олиментарлы: ол кеміргіштердің зәрімен инфицирленген су.4. Ауа: ауа шаңды аэрогенді.Туляремияға адамдар жоғары сезімталдық 100% қабылдаушылық.