Анықтаушы -зерттеу объектісінің бастапқы күйін белгілеп, көрсетеді. Мұғалімнің күнделікті жұмысындағы бақылау қорытындысын құнды факторлардан алуға болады. Бүкіл сыныпен эксперименттік бақылау жұмысы, бөлек группаға қатысушылары мықты және осал, бөлек оқушылармен нақты аныұталған фактілік қатысқандардың білім құрастырушы эксперимент жағдайын ендіреді. Зерттеудің аяғында не басында қолданылады.
Қалыптастырушы — зерттеу объектісін қайта құруға бағытталған.Зерттеушілер үшін, констациялық фактінің міндеті, педагогикалық құбылыстың ерекше кейбір құрылымдарын, жеткілікті түрде білімнің жағдайын алдын-алу. Сыныптың жіберілген қателіктерімен қарым-қатынас мінездеме береді. Оқушылар педагогикалық зерттеудің міндеті баңынышты ашу болып табылады. Заңдарды, себептерді оқытатын құбылыстарды енгізеді.
Қайтадан құрастырушы-бақылау сыныбының тәжірибесінің анықтауда көрсетіледі. Эксперимент басында орташа және төмен көрсеткіш берген оқытушылар жауаптарын жоғары деңгейде анықтайды. Оқытылатын құбылыстың ықпалы оқушылардың сенімді қолдауда жеңіске жетуінде.
12. Эксперимент жұмысы қалыптастырушы кезеңіне сипатттамалық талдау жасау ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ЭКСПЕРИМЕНТ-жас тұрғысындағы және педагогикалық психологияда қолданылатын, зерттеушінің сыналушыға белсенді ықпал-әрекеті процесінде баланың психикасындағы өзгерістерді қадағалау әдісі.Қ.э. анықталатын фактілерді тіркеумен ғана шектеліп қалмай, арнамалы жағдайлар жасау арқылы жеке адамның психикалық дамуының заңдылықтарын ашуға, бұл процесті оңтайландыру мүмкіндіктерін анықтауға мүмкіндік береді. Нақ осы себепті баланың жеке тұлғасын қалыптастырудың шарттарын, принциптерін, жолдарын зерттеуде Қ.э. кеңінен қолданылады, психологиялық зерттеулердің оқу-тәрбие процесінің неғұрлым пәрменді нысандарын педагогикалық іздеумен және жобалаумен біріктіруді қамтамасыз етеді (қалыптастырушы эксперименттің синонимдері қайта өзгертуші,жасампаз, тәрбиелік, оқытушылық, генетикалық- модельдеушілік эксперимент, психиканы белсенді түрде қалыптастыру әдісі).
