7. Жарық интерференциясы. Жарыктын толкындык табигаты интерференция кубылысынан айкын білінеді. Бул қубылысты табиги жагдайда жиі байқауга болады. Мысалы, суга тамган май мен мунай кілегейлеріне, сабын копіршіктеріне жане слюданын жука кабыршагына кун саулесі тускенде, олардын беттері кызыл – жасыл болып кулпырып турады. Мунда жолактардын турлі тусті болуы копіршік пен суйыкка ак жарык тускендіктен болады. Егер сабын копіршігіне тусетін ак жарыктын жолына жасыл шыны койылса, онда копіршіктін бетінде тек аралыктары кара- коныр жасыл жолактар байкалады. Басқаша айтканда, жука пленканын бетіне бір тусті (монохромат) жарык тусірілсе, сонда аралары кара – коңыр жолакпен болінген бір тусті жолактар байкалады, бірак олардын жарыкталынуы бірдей болмайды. Осындай жарык және кара – коңыр жолактардын пайда болуы – жука пленка беттерінен шагылган жарык толкындары бір – бірімен косылысканда олардын бірін – бірі кушейту немесе алсірету себебінен болады. Бұл кубылыс жарыктын интерференциясы деп аталады.
8.Жарық көзі өлшемдерінің интерференциялық бейненің сапасына тигізетін әсері. Интерференция кубылысы тек жарык толкындарына гана тан емес, мысалы, су бетімен таралган толкындар да, дыбыс толкындары да интерференцияланады. Осындай механикалык толкындардын интерференциясы жалпы толкындар теориясында карастырылады. Бул жонінде біз тек мынаны еске саламыз. Егер бір система толкындарынын оркештері мен сайлары екінші система толкындарынын оркештері мен сайларына дал келсе (фазалары бірдей болса), онда толкындар системасы бірін – бірі кушейтеді, ал керісінше, біреулерінін оркештері екіншілерінін сайларына дал келсе (фазалары карама – карсы болса), онда толкындар бірін – бірі алсіретеді.
9.Тербелістер мен толқындардың когеренттілігі. фазаларынын айырмасы уақытка байланысты озгермейтін толкындар когерент толкындар деп аталады. Осыган сай когерент толкындар шыгаратын толкын коздері когерент коздер делінеді. Механикалык толкындар таралатын тербеліс коздерін озара когерент етіп алуга болады. Бірак екі жарык козі когерент бола алмайды. Ойткені жарык толкындарын белгілі бір процесс болганда заттын атомдары немесе молекулалары шыгарады. Зерттеу натижелеріне караганда арбір атом (не молекула ) оте аз уакыт, шамамен секундтай гана уздіксіз жарык шыгарып турады, одан сон онын жарык беруі токталады. Бірак ондай атомдар біраз уакыт откен сон тагы да жарык бере бастауы мумкін, сонда бул жана шыккан жарык толкындары мен алгашкы жарык толкындарынын фазаларынын ешбір байланысы болмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |